Προβληματισμός για το τελευταίο μίλι του πληθωρισμού

Πολλοί αναρωτιούνται πότε θα τελειώσει η πληθωριστική περίοδος που διανύουμε και επίσης τι θα ακολουθήσει μετά. Το «τελευταίο μίλι» της προσπάθειας να απαλλαγεί η ευρωπαϊκή οικονομία από τη συνεχή ακρίβεια δείχνει και το πιο δύσκολο. Οι γρήγορες νίκες που αποκλιμάκωσαν τον πληθωρισμό από τα διψήφια ποσοστά στην περιοχή του 3% φαίνεται ότι έχουν τελειώσει.

Πλέον απαιτούνται άλλες κινήσεις. Κυρίως φαίνεται ότι θα απαιτηθεί μεγαλύτερη υπομονή από όλους. Η συνταγή της απόσυρσης ρευστότητας που ακολούθησε και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, μέσω της αύξησης των επιτοκίων και του τερματισμού των παρεμβάσεων στην αγορά ομολόγων, λειτούργησε για ένα διάστημα. Πλέον όμως έχουν ενεργοποιηθεί νέες δευτερογενείς επιπτώσεις που λειτουργούν κόντρα στις πολιτικές της ΕΚΤ.

Η δυναμική των μισθών, κυρίως των ονομαστικών, από τη μια, και η αύξηση των εταιρικών κερδών, από την άλλη, συντηρούν ρυθμούς ανάπτυξης μεγαλύτερους από αυτούς που είχαν προβλεφθεί, τροφοδοτώντας τη «φωτιά» του πληθωρισμού. Το πιο ανησυχητικό όμως είναι αυτό που τόνισε η Ιζαμπέλ Σναμπέλ, μέλος του ΔΣ της ΕΚΤ, στους «Financial Times», ότι ο συνδυασμός της έντονης αύξησης των ονομαστικών μισθών και η πτώση της παραγωγικότητας έχουν οδηγήσει σε ιστορικά υψηλή αύξηση του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος.

Σε αυτό το σκηνικό το ερώτημα είναι πώς θα αντιδράσουν οι επιχειρήσεις. Θα μεταφέρουν το υψηλό-τερο κόστος εργασίας στις τιμές καταναλωτή ή θα το απορροφήσουν; Αν συμβεί το πρώτο, τότε θα έχουμε ένα ακόμα πληθωριστικό επεισόδιο. Η πολυαναμενόμενη αποκλιμάκωση του πληθωρισμού είναι βέβαιο ότι σε αυτή την περίπτωση θα καθυστερήσει. Μαζί θα πάει πίσω και η πρώτη απόφαση για τη μείωση των επιτοκίων.

Στην ΕΚΤ δεν το κρύβουν ότι ο μεγαλύτερος φόβος τους, μεγαλύτερος από την κριτική που δέχονται για τα υψηλά επιτόκια, είναι να συμβεί αυτό που είναι γνωστό από την οικονομική ιστορία, ότι ο πληθωρισμός μπορεί να αναζωπυρωθεί. Αρα προετοιμάζονται ακόμα και για αυτό το απευκταίο σενάριο, το οποίο μοιάζει απίθανο αλλά το πρόβλημα είναι ότι το θεωρεί πιθανό και το ενστερνίζεται η «σκληρή» ομάδα των μελών της ΕΚΤ που φαίνεται για την ώρα να έχει και το πάνω χέρι στις αποφάσεις. Στην Ελλάδα παρακολουθούμε τις εξελίξεις, αλλά είναι εμφανές ότι πληθωρισμός στα σημερινά επίπεδα, κοντά στο 3%, δεν είναι ένα σενάριο που τρομάζει την κυβέρνηση.

Μπορεί να δυσκολεύει τα νοικοκυριά, ιδιαίτερα τα πιο αδύναμα, αλλά διορθώνει μια σειρά από μεγέθη που είχαν κατακρημνιστεί για περισσότερο από μία δεκαετία. Γενικώς τη «βολεύει», για όσο διάστημα συντηρείται η οικονομία σε ρυθμό ανάπτυξης, ίσο ή μεγαλύτερο του πληθωρισμού. Και αυτό για την ώρα φαίνεται ότι επιτυγχάνεται. Αν ωστόσο αυτό το σενάριο για οποιαδήποτε λόγο στραβώσει, τότε το «τελευταίο μίλι» του ευρωπαϊκού πληθωρισμού θα αποδειχθεί βασανιστικό και για την ελληνική οικονομία.