Η ενεργειακή ευκαιρία

Μπορεί οι τιμές της ενέργειας να έχουν εξομαλυνθεί, τουλάχιστον προσώρας, αλλά το «ενεργειακό» πρόβλημα παραμένει μεγάλο. Μόνο τυχαίο δεν είναι ότι όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και όπου έγιναν κινητοποιήσεις στην Ευρώπη, οι αγρότες διαμαρτύρονταν για τις τιμές της ενέργειας. Παρά την εξομάλυνση των τελευταίων μηνών δεν μπορούν να «χωνέψουν» ακόμα τις μεγάλες αυξήσεις που προηγήθηκαν την προηγούμενη τριετία. Αλλοι κλάδοι, όπως η βιομηχανία με διαφορετική τακτική προσέγγισης του θέματος, επίσης ανησυχούν. Προβληματίζονται για το πού πάει η κατάσταση. Χρειάζονται σχετικά σταθερές τιμές ενέργειας για τα επόμενα χρόνια.

Την εβδομάδα που μας πέρασε συνέβησαν κάποιες κινήσεις που δείχνουν το πόσο ρευστό είναι ακόμα το σκηνικό. Η γερμανική κυβέρνηση ανακοίνωσε την απόφασή της να κατασκευάσει νέες μονάδες 10 GW με καύσιμο φυσικό αέριο, ξοδεύοντας πάνω από 16 δισεκατομμύρια ευρώ. Οι Γερμανοί κατάλαβαν ότι πίσω στα πυρηνικά δεν μπορούσαν να γυρίσουν και μπροστά, στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, δεν μπορούσαν ακόμα να πάνε λόγω κόστους. Και αποφάσισαν να συνεχίσουν την κατασκευή σταθμών υποδοχής υγροποιημένου φυσικού αερίου που θα τροφοδοτεί τις νέες μονάδες με υγροποιημένο αέριο (LNG). Την τάση στροφής στο φυσικό αέριο ως ενδιάμεσο καύσιμο, παρά το ρωσικό στραπάτσο που όλοι πέρασαν, ακολουθούν και άλλες χώρες. Το Βέλγιο ακύρωσε τα σχέδιά του για κατάργηση της πυρηνικής ενέργειας, η Ολλανδία συνεχίζει να βγάζει αέριο από το κοίτασμα του Γκρόνιγκεν που υποτίθεται ότι θα σταματούσε και η Ισπανία που ηγείται στις ΑΠΕ αυξάνει την ίδια στιγμή τα φορτία LNG.

Η απότομη και μαζική στροφή στις πράσινες μορφές ενέργειας αποδείχθηκε προβληματική για δύο λόγους. Πρώτον, λόγω του υψηλότερου από το αναμενόμενο κόστος (πολλά σχέδια ταυτόχρονα, τη στιγμή που η αγορά ελεγχόταν από συγκεκριμένους κυρίως κινέζους προμηθευτές) και, δεύτερον, επειδή οι μπαταρίες όπου αποθηκεύεται η ενέργεια που παράγουν τα αιολικά και τα φωτοβολταϊκά εξακολουθούν να είναι πολύ πιο ακριβές ως εναλλακτική λύση έναντι του φυσικού αερίου.

Στη δική μας περίπτωση, της Ελλάδας, οι ενεργειακές επιλογές γίνονται επίσης αυτή την περίοδο. Οι μονάδες ηλεκτρισμού με φυσικό αέριο συνεχίζουν να δημιουργούν ασφάλεια, την ώρα ωστόσο που οι ΑΠΕ ενισχύουν συνεχώς την παρουσία τους στο μείγμα ηλεκτρισμού που καταναλώνουμε. Πλέον μαζί με τα υδροηλεκτρικά, οι ΑΠΕ παράγουν το 45% του ηλεκτρικού ρεύματος. Η τάση είναι αυξητική και η επίπτωση στις τιμές του ρεύματος σημαντική. Η ασφάλεια ωστόσο του συστήματος, οι μονάδες φυσικού αερίου, θα συνεχίσουν να λειτουργούν για πολλά ακόμα χρόνια.

Ο κίνδυνος για την Ελλάδα αυτή την περίοδο είναι να ληφθούν λάθος αποφάσεις στην κατανομή του ηλεκτρικού χώρου. Στο «μοίρασμα» δηλαδή του παιχνιδιού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, την ώρα που το ενδιαφέρον υπερκαλύπτει σημαντικά τις ετήσιες ανάγκες της χώρας. Οι αποφάσεις που θα ληφθούν, πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τις ανάγκες, αλλά κυρίως πρέπει να στοχεύουν στις λύσεις που θα δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις σταθερής παραγωγής σε χαμηλές τιμές.

Η ευκαιρία που έχει δημιουργηθεί είναι επίσης σημαντική. Μέσω των πολλών νέων διεθνών ηλεκτρικών διασυνδέσεων που σχεδιάζονται μέσω της χώρας, η Ελλάδα ξαφνικά βρίσκεται στο επίκεντρο σημαντικών ενεργειακών «δρόμων». Το Great Sea (Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ), το GREGY (Αίγυπτος – Ελλάδα) και το Green Aegean (Ελλάδα – Γερμανία) είναι μόνο μερικά από αυτά. Η ευκαιρία, την ώρα που όλοι ψάχνονται, είναι μέσα σε λίγα χρόνια να προσθέσουμε τον ηλεκτρισμό στα καλά εξαγώγιμα προϊόντα της πατρίδας μας.