
Στη συζήτηση γύρω από το νομοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας και ειδικά τη θεσμοθέτηση μη κρατικών πανεπιστημίων, ένα ερώτημα είναι ίσως το πιο κρίσιμο. Αυτό που αφορά το τι είναι τελικά ένα πανεπιστήμιο.
Αν αποφασίσουμε ότι ένα πανεπιστήμιο είναι απλώς ένα εκπαιδευτήριο, ένας χώρος όπου ένας αριθμός διδασκόντων μεταφέρει κάποια γνώση – έστω και με την υποχρέωση παράλληλα να ασκεί και ερευνητικό έργο – σε κατάλληλες εγκαταστάσεις, ικανοποιώντας τις προσδοκίες των χρηστών να λάβουν έναν τίτλο σπουδών που θα το προσθέσουν στο βιογραφικό τους, τότε είναι πάρα πολύ εύκολο να αποδεχθούμε όχι μόνο την προτεινόμενη ρύθμιση, αλλά ακόμη και πλήρως κερδοσκοπικά επιχειρηματικά ιδρύματα που θα προσέφεραν το συγκεκριμένο προϊόν.
Ομως, εάν κοιτάξουμε την ιστορία των πανεπιστημίων, σε όλες τις διαφορετικές παραδόσεις τους, θα διαπιστώσουμε ότι είναι κάτι πολύ παραπάνω (και πολύ διαφορετικό) από εγκαταστάσεις και έναν αριθμό κατόχων διδακτορικού τίτλου με επαρκείς δημοσιεύσεις. Τα πανεπιστήμια είναι εξαιρετικά σύνθετες κοινωνικές διεργασίες, που περιλαμβάνουν όχι απλώς την τυπική διδασκαλία, αλλά έναν συνολικότερο διάλογο που δεν γίνεται μόνο εντός τους αλλά και με την κοινωνία.
Στελεχώνονται από λειτουργούς, με ειδικό καθεστώς και όχι «υπαλλήλους». Αναπτύσσουν πολύπλευρη ερευνητική δραστηριότητα και παραγωγή κρίσιμης γνώσης που δεν περιορίζεται σε κάποιες δημοσιεύσεις. Αναπαράγουν μια ειδική μορφή κοινωνικότητας («ακαδημαϊκή κοινότητα») που δεν μπορεί να περιοριστεί στην απλή σχέση διδασκόντων και διδασκομένων και που προάγει τη διαλογική και κριτική σκέψη. Προϋποθέτουν ένα ακαδημαϊκό ήθος που περιλαμβάνει μια ευθύνη συμβολής στην πνευματική ζωή μιας κοινωνίας που υπερβαίνει την απλή «μετάδοση γνώσης».
Και βέβαια εσωτερικεύουν τις συνολικότερες διεργασίες και αναζητήσεις μιας κοινωνίας, κάτι που εκφράζεται με έντονη πολιτικοποίηση και αγωνιστικότητα που αποτελούν πλευρές του μορφωτικού τελικά τους ρόλου, όπως αποτυπώνει η ιστορική συσχέτιση ανάμεσα σε κύκλους φοιτητικού ριζοσπαστισμού και μεγάλες επιστημονικές και διανοητικές τομές. Είναι προφανές ότι τα προτεινόμενα ιδιωτικά τριτοβάθμια εκπαιδευτήρια θα απέχουν πολύ από το να είναι όντως πανεπιστήμια.


Latest News

Χάνεται η λογική
Μπερδεύουν στην κυβέρνηση το «κράτος-εργοδότη» με το «κοινωνικό κράτος»

Ο Τραμπ, ο γεωπολιτικός αναταγωνισμός ΗΠΑ - Κίνας και η παγίδα του Θουκυδίδη;
Το βιβλίο των Αθ. Πλατιά και Β. Τρίγκα από τον Ιωάννη Ε. Κωτούλα και η ανάλυση του επίκαιρου και διόλου ακίνδυνου ανταγωνισμού ΗΠΑ – Κίνας

Οι «κρυφές» αμυντικές βιομηχανίες και τα οικονομικά οδοφράγματα
Ουδείς είχε αντιληφθεί ότι η Ελλάδα διαθέτει τόσο πολλές βιομηχανίες παραγωγής αμυντικού υλικού κάθε είδους

Ζώντας με 743 ευρώ το μήνα
Η κυβέρνηση πανηγυρίζει για την αύξηση του κατώτατου μισθού. Παραβλέποντας ότι αυτός αποτυπώνει ακόμη μια πολύ δύσκολη συνθήκη.

Βάζουν πλάτη οι επιχειρήσεις
Η αύξηση της τάξεως του 6% του κατώτατου μισθού, που ενέκρινε χθες το Υπουργικό Συμβούλιο, δεν είναι διόλου αμελητέα ως ποσοστό

Ο καθρέφτης του χρηματιστηρίου
Σημαντική αύξηση των συναλλαγών, επιχειρηματικές εξελίξεις, νέες συμφωνίες και μεγάλη κινητικότητα σε πολλούς κλάδους είναι ξεκάθαρο σημάδι μιας οικονομίας σε ανάπτυξη

Κλείνει υποθέσεις με το παρελθόν
Το επίσημο ελληνικό κράτος οφείλει να «ξεψαχνίσει» και να φέρει στα ταμεία και το παραμικρό από τα χρωστούμενα, πριν αποφασίσει να προχωρήσουμε ως χώρα

Από τα μπλοκάκια στις εταιρείες για να αποφύγουν την κλίμακα των μισθωτών
Η «μαύρη» εργασία σε μεγάλο βαθμό περιορίστηκε με τη χρήση της κάρτας εργασίας, αλλά και εξαιτίας της αυξημένης ζήτησης εργαζομένων στην περίοδο που διαδέχτηκε τα μνημόνια

Ανισότητες: Μύθοι και πραγματικότητες
Σε αντίθεση με τις λαϊκές πεποιθήσεις τα στατικά στοιχεία δείχνουν ότι η παγκόσμια ανισότητα φθίνει και βρίσκεται στο πιο χαμηλό επίπεδο των 220 τελευταίων ετών.

Επενδυτική τοξικότητα
Οι ευκαιρίες στην εποχή μας, που τα πάντα είναι ρευστά και απρόβλεπτα, είναι για αυτούς που διαθέτουν ισχυρά αντανακλαστικά και πολίτες ενημερωμένους