ΕΕ: Μπλόκο στον νόμο για τους εργαζομένους σε πλατφόρμες τύπου Uber – Η στάση της Ελλάδας

Μια ομάδα κρατών μελών μπλόκαρε την Παρασκευή έναν νόμο που αποσκοπεί στη βελτίωση των συνθηκών των εργαζομένων σε πλατφόρμες τύπου UBER σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση, τους λεγόμενους gig-workers. Όπως αναφέρει το Eurοnews o συνασπισμός ήταν αρκετά μεγάλος ώστε να λειτουργήσει ως ανασταλτική μειοψηφία και να εκτροχιάσει την πολιτική συμφωνία που επιτεύχθηκε την περασμένη εβδομάδα μεταξύ του Συμβουλίου και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Η Γερμανία, στην οποία εδρεύουν οι Delivery Hero και Free Now, επέλεξε να απόσχει, περιπλέκοντας έτσι ακόμα περαιτέρω την κατάσταση.

Η Ελλάδα και η Εσθονία απείχαν επίσης, ενώ η Γαλλία, σθεναρή πολέμιος του νόμου, δήλωσε -σύμφωνα με πληροφορίες του Euronews- ότι δεν θα μπορούσε να υποστηρίξει το κείμενο που βρισκόταν στο τραπέζι. Η συμφωνία θεωρήθηκε η τελευταία ευκαιρία για τον νόμο «να περάσει τη γραμμή του τερματισμού» κατά τη διάρκεια της τρέχουσας νομοθετικής συνόδου λόγω της καταληκτικής ημερομηνίας ενόψει των ευρωεκλογών.

Χιλιάδες απεργούν σε Uber, Lyft και DoorDash για καλύτερους μισθούς και συνθήκες εργασίας

Déjà vu

Το ναυάγιο της Παρασκευής είχε μια έντονη αίσθηση déjà vu, καθώς ένα σχεδόν πανομοιότυπο σενάριο είχε επαναληφθεί στα τέλη Δεκεμβρίου , όταν η αρχική συμφωνία μεταξύ Συμβουλίου και Κοινοβουλίου εκτροχιάστηκε από μια μεγαλύτερη από το αναμενόμενο ομάδα που περιλάμβανε Γαλλία, Τσεχική Δημοκρατία, Ιρλανδία, Ελλάδα, Φινλανδία , τη Σουηδία και τα τρία κράτη της Βαλτικής.

Το Βέλγιο, που ασκεί την εκ περιτροπής προεδρία του Συμβουλίου, ανακοίνωσε την είδηση ​​σε μία σύντομη ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης .

💡 Statement on the planned adoption of the compromise text on the Platform Work Directive (#PWD) at #Coreper today ⤵️ pic.twitter.com/IHxYllsIcl

— Belgian Presidency of the Council of the EU 2024 (@EU2024BE) February 16, 2024

Ο Nicolas Schmitt, ο Ευρωπαίος Επίτροπος για την Εργασία και τα Κοινωνικά Δικαιώματα, χαρακτήρισε την απόρριψη «βαθιά απογοητευτική» και υπερασπίστηκε την πρότασή του.

«Η Επιτροπή εξακολουθεί να πιστεύει ακράδαντα στην ανάγκη να βελτιωθούν οι όροι και οι προϋποθέσεις των εργαζομένων αυτών και να δημιουργηθούν ίσοι όροι ανταγωνισμού σε ολόκληρη την Ένωση», δήλωσε ο Schmit.

Η Elisabetta Gualmini, η σοσιαλίστρια ευρωβουλευτής υπεύθυνη για τον φάκελο, είπε ότι η απόφαση της Παρασκευής ήταν «ακατανόητη» και κατηγόρησε ευθέως τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Εσθονία και την Ελλάδα ότι «γύρισαν την πλάτη τους» σε εκατομμύρια «ευάλωτους και υπό εκμετάλλευση» εργάτες.

Platform Work Directive (PWD)

Η Platform Work Directive (PWD) που παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το 2021, έχει σκοπό να βελτιώσει τις συνθήκες εργασίας όσων εξυπηρετούν δημοφιλείς εφαρμογές όπως η Uber, η Deliveroo και η Glovo και συχνά αντιμετωπίζονται ως αυτοαπασχολούμενοι παρά το γεγονός ότι υπόκεινται σε κανόνες παρόμοιους με τους απλούς υπαλλήλους.

Η ένταση μεταξύ πλατφορμών και εργαζομένων έχει προκαλέσει πολυάριθμες καταγγελίες και δικαστικές υποθέσεις σε εθνικό επίπεδο, ωθώντας την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να συντάξει ένα σταθερό σύστημα και για τα 27 κράτη μέλη.

Οι Βρυξέλλες εκτιμούν ότι περίπου 5,5 εκατομμύρια από τους 28 εκατομμύρια εργαζόμενους σε πλατφόρμες που δραστηριοποιούνται επί του παρόντος στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι εσφαλμένα ταξινομημένοι. Κάτι τέτοιο θα τους έκανε να απολαμβάνουν δικαιώματα όπως ο κατώτατος μισθός, οι συλλογικές διαπραγματεύσεις, τα όρια χρόνου εργασίας, η ασφάλιση υγείας, οι άδειες ασθενείας, τα επιδόματα ανεργίας και οι συντάξεις – όπως οποιοσδήποτε άλλος τακτικός εργαζόμενος.

Ένας διχαστικός νόμος

Τα κράτη μέλη πέρασαν μήνες προσπαθώντας να συγκλίνουν τις διαφορετικές απόψεις τους έως ότου συμφώνησαν σε μια κοινή εντολή τον Ιούνιο του περασμένου έτους, η οποία πρόσθεσε μια διάταξη για να παραχωρηθεί στις εθνικές αρχές η «διακριτική ευχέρεια να μην εφαρμόζουν το τεκμήριο» σε ορισμένες περιπτώσεις.

Το Κοινοβούλιο, αντίθετα, επέλεξε μια μαξιμαλιστική, φιλική προς τους εργαζόμενους θέση που δυσκόλευε τις πλατφόρμες να παρακάμψουν το νομικό τεκμήριο, ενίσχυσε τις απαιτήσεις διαφάνειας στους αλγόριθμους και αύξησε τις κυρώσεις για μη συμμόρφωση.

Το βαθύ χάσμα μεταξύ των δύο θεσμών καθυστέρησε τις διαπραγματεύσεις. Χρειάστηκαν έξι γύροι διαπραγματεύσεων, ένας ιδιαίτερα υψηλός αριθμός, μέχρι να επιτευχθεί συμφωνία στα μέσα Δεκεμβρίου.

Η «εξέγερση»

Αλλά ενώ οι νομοθέτες επευφημούσαν για την ανακάλυψη, μια «εξέγερση» ξέσπασε στο Συμβούλιο.

Ένας ισχυρός συνασπισμός χωρών, συμπεριλαμβανομένων της Γαλλίας, της Τσεχικής Δημοκρατίας, της Ιρλανδίας, της Ελλάδας, της Φινλανδίας, της Σουηδίας και των τριών χωρών της Βαλτικής, κατέστησε σαφές ότι δεν μπορούσαν να υποστηρίξουν το νέο τροποποιημένο κείμενο, καθώς πίστευαν ότι η Ισπανία, τότε κάτοχος της εκ περιτροπής προεδρίας του Συμβουλίου , είχε απομακρυνθεί πολύ από την εντολή του Ιουνίου. Η Γερμανία σιώπησε, μια θέση που ερμηνεύτηκε ως προοίμιο αποχής.

Η βελγική προεδρία προσπάθησε να διασώσει την οδηγία πριν να είναι πολύ αργά και συνέταξε έναν νέο συμβιβασμό για να συμμετάσχουν και οι 27. Αυτό το νέο κείμενο χρησιμοποιήθηκε για διαπραγματεύσεις τον Ιανουάριο, οι οποίες απέτυχαν καθώς το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο απείχαν ακόμη πολύ.

Η εντολή αναθεωρήθηκε και πάλι, αλλά αντιμετώπισε εκ νέου αντίσταση. Ωστόσο, το Βέλγιο κατάφερε να πάρει το πράσινο φως για έναν νέο γύρο συνομιλιών, στον οποίο συμμετείχε την περασμένη εβδομάδα ο Πιερ-Υβ Ντερμάν, ο υπουργός Οικονομίας και Απασχόλησης της χώρας.

Αυτή τη φορά, ωστόσο, οι διαπραγματευτές κατάφεραν και έκλεισαν μια ανανεωμένη συμφωνία, η οποία θα απαγόρευε στις πλατφόρμες να απολύουν εργαζομένους βάσει αυτοματοποιημένων αποφάσεων.

Αυτή η συμφωνία τέθηκε στο τραπέζι των πρεσβευτών το απόγευμα της Παρασκευής για πολιτική συνέχεια. Παρά τις πολλές φωνές υπέρ, ωστόσο, και αυτή η συμφωνία πετάχτηκε στον κάδο.

Το λόμπι των πολυεθνικών

Η οδηγία παρουσιάστηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Δεκέμβριο του 2021 και προκάλεσε αντιδράσεις. Σύμφωνα με το Euronews, μια έκθεση που κυκλοφόρησε πέρυσι από το Παρατηρητήριο της Εταιρικής Ευρώπης διαπίστωσε ότι εταιρείες όπως η Uber, η Deliveroo, η Bolt και η Wolt αύξησαν ραγδαία τις δαπάνες τους στις Βρυξέλλες για να επηρεάσουν τη διαμόρφωση του νόμου. Οι εταιρείες αυτές αντιμετωπίζουν την προοπτική διόγκωσης του κόστους, εάν τα εκατομμύρια των αυτοαπασχολούμενων εργαζομένων που χρησιμοποιούν επαναταξινομηθούν και αποκτήσουν πρόσβαση σε εργασιακά και κοινωνικά δικαιώματα, όπως ο κατώτατος μισθός, οι συλλογικές διαπραγματεύσεις, τα όρια του χρόνου εργασίας, η ασφάλιση υγείας, η άδεια ασθενείας, τα επιδόματα ανεργίας και οι συντάξεις γήρατος.

Η Ελιζαμπέτα Γκουαλμίνι, Ιταλίδα ευρωβουλευτής των Σοσιαλιστών που ηγήθηκε της σύνταξης του νομοσχεδίου, δεν έκρυψε τον προβληματισμό της.

«Δεν καταλαβαίνουμε γιατί η Γαλλία θα έπρεπε να είναι εναντίον 30 εκατομμυρίων εργαζομένων, οι οποίοι πρόκειται να γίνουν 45 εκατομμύρια τα επόμενα 10 χρόνια», είπε στο POLITICO πριν από τις συζητήσεις που κατέληξαν άδοξα.

«Ο φόβος μου είναι ότι τελικά τα λόμπι και οι πολυεθνικές έχουν κάνει τη δουλειά τους», πρόσθεσε απογοητευμένη.

Βάσει της συμφωνίας, οι εργαζόμενοι τεκμαίρεται νομικά ότι είναι μισθωτοί εργαζόμενοι ψηφιακής πλατφόρμας (και όχι αυτοαπασχολούμενοι) εάν η σχέση τους με την πλατφόρμα πληροί τουλάχιστον δύο από τους πέντε δείκτες που ορίζει η οδηγία.