Προϋπολογισμός 2024: Μπορεί να οδηγήσει σε παροχές το υπερπλεόνασμα;

Συζητήσεις περί του ενδεχόμενου νέων παροχών άνοιξαν τα καλά αποτελέσματα εκτέλεσης του προϋπολογισμού του 2024, τα οποία οφείλονται σε ένα βαθμό στην εκτεταμένη ακρίβεια, η οποία τροφοδοτεί με έσοδα το κράτος, από τις τσέπες των καταναλωτών, οι οποίοι ολοένα και περισσότερο δυσκολεύονται. Ωστόσο, οι συζητήσεις αυτές κάθε άλλο παρά αρέσουν στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, το οποίο αρέσκεται στο να διαλαλεί ότι δεν υπάρχουν απεριόριστες δυνατότητες στον εφετινό προϋπολογισμό, καθότι πέραν όλων των άλλων, υπάρχει η υποχρέωση επίτευξης πρωτογενούς πλεονάσματος στο 2,1% του ελληνικού ΑΕΠ από 1,1% φέτος.

Ευνοϊκές συνθήκες

Τι έδειξαν όμως τα στοιχεία του Ιανουαρίου; Φορολογικά έσοδα της τάξης των 5,6 δις. ευρώ με υπέρβαση του στόχου κατά 461 εκατ. Ευρώ (8,9%) και πρωτογενές πλεόνασμα 2,1 δισ. ευρώ σε τροποποιημένη ταμειακή βάση έναντι στόχου για πλεόνασμα 1,1 δισ. ευρώ.

Προφανώς και κάτι τέτοιο δημιουργεί συνθήκες λήψης μέτρων, σύμφωνα με κάποιους αναλυτές. Ωστόσο, το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης φρόντισε να διευκρινίσει ότι περίπου 750 εκατ. ευρώ από την υπέρβαση στο πλεόνασμα αφορά ετεροχρονισμένες εισπράξεις, οι οποίες είτε δεν επηρεάζουν το δημοσιονομικό αποτέλεσμα είτε επηρεάζουν το δημοσιονομικό αποτέλεσμα του 2023, αλλά όχι το φετινό.

Κομισιόν: Στο 2,2% η ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας το 2023 – Στο 2,3% το 2024 και το 2025

Κινητοποιήσεις και επίδομα το Πάσχα

Προφανώς και η παραπάνω στόχευση σχετίζεται άμεσα με το γεγονός της συνέχισης των κινητοποιήσεων από τους αγρότες, ενόψει και της επικείμενης καθόδου τους στην Αθήνα κατά την ερχόμενη Τρίτη. Οι ίδιοι συνεχίζουν να εγείρουν διεκδικήσεις, τις οποίες ξορκίζει η κυβέρνηση, λόγω μη επαρκούς – κατά την ίδια – δημοσιονομικού χώρου. Το μόνο το οποίο «ψελλίζουν» ορισμένα κυβερνητικά στελέχη έχει να κάνει με το ενδεχόμενο παροχής στις ευάλωτες οικονομικά ομάδες του πληθυσμού κατά το Πάσχα. Ωστόσο και πάλι η κυβέρνηση θέλει να περιμένει μέχρι και τον Απρίλιο για να διαπιστωθεί η ύπαρξη επαρκούς χώρου.

Πριν από λίγες ημέρες, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης τόνισε με νόημα ότι «Απέναντι στους αγρότες, ανεξαρτήτως των κομμάτων, όλοι τρέφουμε μία συμπάθεια. Αισθανόμαστε κοντά στους ανθρώπους αυτούς και τα προβλήματά τους και τα κατανοούμε. Φαντάζομαι ότι και οι ίδιοι κατανοούν ότι υπάρχουν κάποια όρια. Εμείς εξαντλούμε τα περιθώρια και για αυτό ο Πρωθυπουργός είπε ότι ο ειδικός φόρος κατανάλωσης για τα καύσιμα θα επιστραφεί. Αυτό είναι πάνω από 80 εκ. κόστος για το δημόσιο. Από εδώ και πέρα, μελετούμε με ποιον τρόπο και όσο πιο γρήγορα γίνεται να επιστραφεί αυτό».

Η «γραμμή» του υπουργείου

Αναφορικά με τον στόχο του πρωτογενούς πλεονάσματος, το μεγαλύτερο μέρος της διαφοράς της υπέρβασης έναντι του στόχου σε ταμειακούς όρους δεν προσμετράται στο πρωτογενές αποτέλεσμα του 2024 σε δημοσιονομικούς όρους. Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό ότι ποσά ύψους 159 εκατ. ευρώ που αφορούν έσοδα του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας τα οποία εισπράχθηκαν ετεροχρονισμένα, καθώς και 205 εκατ. ευρώ που αφορούν σε ετεροχρονισμό πληρωμών των εξοπλιστικών προγραμμάτων, δεν επηρεάζουν το δημοσιονομικό αποτέλεσμα σε δημοσιονομικούς όρους, ενώ η διαφορά στις καθαρές εισπράξεις φόρων ύψους 399 εκατ. ευρώ  συμπεριλαμβάνεται στο δημοσιονομικό αποτέλεσμα του περυσινού έτους.

Όπως υποστηρίζει το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, το πρωτογενές αποτέλεσμα σε δημοσιονομικούς όρους διαφέρει σημαντικά από το αποτέλεσμα σε ταμειακούς όρους. Για αυτό και σπεύδουν να μκκρατήσουν μικρό «καλάθι» σε σχέση με το ενδοχόμενο κάποιων παροχών.

Η εικόνα

Πάντως, όπως προκύπτει η εικόνα του προϋπολογισμού είναι θετική, αλλά βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στο γεγονός ότι οι πολίτες χρηματοδοτούν το κράτος μέσα από τους έμμεσους φόρους δια των πολύ υψηλών ανατιμήσεων που πλήττουν τα νοικοκυριά. Τα καθαρά έσοδα εμφανίζουν υπέρβαση 825 εκατ. ευρώ, αγγίζοντας τα 6,549 δισ. ευρώ, στα φορολογικά η υπέρβαση είναι 461 εκατ. ευρώ, αγγίζοντας τα 5,645 δισ. ευρώ, οι επιστροφές φόρων ανήλθαν σε 501 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 62 εκατ. ευρώ από τον στόχο (439 εκατ. ευρώ). Την ίδια στιγμή, οι δαπάνες κινούνται κάτω από τον στόχο με εξαίρεση τις επενδυτικές λόγω υπερεκτέλεσης του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων. Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να διευκρινιστεί πως οι φορολογούμενοι πρέπει να πληρώσουν έως το τέλος Φεβρουαρίου τα τέλη κυκλοφορίας, αλλά και την τελευταία δόση του φόρου εισοδήματος, κάτι που ενδεχομένως να διαμορφώσει μια ακόμη καλύτερη εικόνα.