BNPL: Πώς αλλάζουν οι εφαρμογές «Αγοράστε τώρα, πληρώστε αργότερα»

Όταν οι αποκαλούμενες εφαρμογές BNPL — αγοράστε τώρα, πληρώστε αργότερα — απογειώθηκαν στην αρχή αυτής της δεκαετίας, η απήχησή τους ήταν αναμενόμενη λόγω της ευκολίας τους.

Ομοίως, και το κοινό-στόχος τους ήταν επίσης αρκετά σαφές, με τους Gen Z-ers και τους Millennials να προτιμούν τη μέθοδο αυτή για παρορμητικές αγορές χωρίς τη χρήση πιστωτικών καρτών.

Online πληρωμές: Στροφή και των Ελλήνων σε BNPL

Η εξέλιξή τους υπήρξε ταχύτατη, όπως δείχνει και το γεγονός ότι συνταξιούχοι και άλλοι με σταθερό εισόδημα έχουν γίνει από τους ταχύτερα αναπτυσσόμενους χρήστες των εφαρμογών, όπως αναφέρει και το Bloomberg.

Υπάρχει μεγάλη αβεβαιότητα σχετικά με το πώς οι εταιρείες BNPL μπορούν να κερδίσουν χρήματα μακροπρόθεσμα και εάν στην πραγματικότητα παρέχουν μια φθηνότερη εναλλακτική λύση για τις πιστωτικές κάρτες ή απλώς έναν νέο τρόπο για να παρασύρουν τους καταναλωτές σε μη συνετά επίπεδα χρέους.

Μια όχι και τόσο νέα ιδέα

Η συγκεκριμένη μέθοδος πληρωμής συνήθως δίνει τη δυνατότητα στους καταναλωτές να πληρώσουν για αγορές σε δόσεις. Οι περισσότερες υπηρεσίες BNPL τις διανέμουν κατά τη διάρκεια μερικών εβδομάδων, με ή χωρίςτόκο ή τέλη καθυστέρησης. Οι δαπάνες για αγορές BNPL αυξήθηκαν από 33 δισεκατομμύρια δολάρια το 2019 σε 300 δισεκατομμύρια δολάρια έως το 2023 και προβλέπεται ότι ο αριθμός αυτός θα αυξηθεί στα 570 δισεκατομμύρια δολάρια έως το 2026.

Τα «προγράμματα δόσεων» είναι τύπος πίστωσης που ξεκίνησε τον 19ο αιώνα. Το πιο διάσημο ήταν οι ραπτομηχανές Singer που πωλούνταν για ένα «1 δολάριο προκαταβολή, 1 δολάριο την εβδομάδα». Στη συνέχεια, οι πιστωτικές κάρτες διεύρυναν την πρακτική αυτή. Αλλά οι πιστωτικές κάρτες τείνουν να είναι απωθητικές στους νέους που προσελκύονται από το BNPL.

Γιατί απογειώθηκε το BNPL

Πρώτον, οι διαδικτυακές αγορές εξερράγησαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Και οι επενδύσεις ξεχύθηκαν σε έναν κατάλογο νέων startups που πρόσφεραν εφαρμογές φιλικές προς τον χρήστη και στόχευαν σε νέους που πραγματοποιούσαν αγορές για αντικείμενα κάτω των $200, και όχι ακριβών αντικειμένων. Βοηθά επίσης το γεγονός ότι γενικά δεν υπάρχουν αυστηροί πιστωτικοί έλεγχοι που επιβραδύνουν μια αρχική αγορά. Τέλος, αυτός ο κλάδος ταχείας πίστωσης μπόρεσε να αναπτυχθεί με εκρηκτικό ρυθμό, εν μέρει λόγω της έλλειψης ρυθμίσεων.

Οι αλλαγές

Το BNPL ξεκίνησε με έμφαση στη μόδα και με μια καταναλωτική βάση Millennial και Gen Z. Μέχρι τον Δεκέμβριο του 2023, η Klarna είπε ότι η ομάδα άνω των 60 ήταν η ταχύτερα αναπτυσσόμενη ηλικιακή κατηγορία. Προς απογοήτευση των ρυθμιστικών αρχών, οι καταναλωτές χρησιμοποιούν εφαρμογές BNPL όχι μόνο για εφάπαξ αγορές, αλλά και για να πληρώσουν για επαναλαμβανόμενα κόστη, όπως λογαριασμούς ενέργειας, φαγητά σε πακέτο, ακόμη και σούπερ μάρκετ.

Μετά την αρχική ταχεία ανάπτυξη που οδήγησε σε τεράστιες αποτιμήσεις για ορισμένους νεοεισερχόμενους, ο κλάδος κυριαρχούνταν από τρεις τάσεις. Η μια ήταν μια ορμή νέων εταιρειών που ήθελαν να ανταγωνιστούν και μεταξύ τους στον τομέα αυτό, συμπεριλαμβανομένων μεγάλων εταιρειών τεχνολογίας, τραπεζών λιανικής, αλλά και εταιρειών της Wall Street.

Ένας άλλος παράγοντας ήταν η άνοδος των επιτοκίων, που αύξησε το κόστος για τα χρήματα με τα οποία πλήρωναν εμπόρους ή δάνειζαν καταναλωτές, μια επιβάρυνση που αυξανόταν με τον όγκο των δανείων. Η συμπίεση του πληθωρισμού σήμαινε επίσης ότι περισσότερα «δάνεια» BNPL δεν εξελίχθηκαν τόσο ομαλά. Σχεδόν το ένα τέταρτο των χρηστών BNPL έχασαν μία ή περισσότερες πληρωμές τους στους έξι μήνες έως τον Δεκέμβριο του 2023 στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Οι ρυθμιστικές αρχές και οι υποστηρικτές των καταναλωτών ανησυχούν ότι θα μπορούσε να είναι μια μορφή ανεύθυνου δανεισμού. Αυτό θα μπορούσε να δημιουργήσει κρυφούς κινδύνους για το τραπεζικό σύστημα.

Η βρετανική FCA λέει ότι ο τομέας πρέπει να ρυθμιστεί, ενώ οι εταιρείες BNPL της Αυστραλίας θα πρέπει να τηρούν τις υποχρεώσεις υπεύθυνων δανείων και να διαθέτουν αυστραλιανές πιστωτικές άδειες και η Καλιφόρνια έχει επιβάλει πρόστιμο σε δανειστές χωρίς άδεια.

Ενώ οι ίδιες οι εταιρείες τονίζουν ότι προσφέρουν μια φθηνότερη εναλλακτική λύση στα υψηλά επιτόκια σε λογαριασμούς πιστωτικών καρτών, τραπεζικές υπεραναλήψεις και ανακυκλούμενο χρέος που αποτελούν εναλλακτικές πηγές κεφαλαίων για τους πελάτες τους.