Πληθωρισμός: Η αλλαγή στις καταναλωτικές συνήθειες ρίχνει τις τιμές

Ο πληθωρισμός έχει αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο πολλοί Αμερικανοί ψωνίζουν. Και αυτές οι αλλαγές στις καταναλωτικές συνήθειες φαίνεται ότι συμβάλλουν στη μείωση του πληθωρισμού.

Επιβαρυμένοι από τις τιμές που παραμένουν κατά στο 19%, κατά μέσο όρο, πάνω από εκείνες που ήταν πριν από την πανδημία, οι καταναλωτές αντεπιτίθενται. Στα παντοπωλεία, μετατοπίζονται από τις επώνυμες μάρκες σε προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, προτιμούν τα καταστήματα που έχουν εκπτώσεις και προσφορές, ή απλώς αγοράζουν λιγότερα είδη όπως σνακ ή γκουρμέ φαγητά.

Περισσότεροι Αμερικανοί αγοράζουν μεταχειρισμένα αυτοκίνητα, επίσης, αντί για καινούργια, αναγκάζοντας ορισμένους αντιπροσώπους να παρέχουν εκ νέου εκπτώσεις σε νέα αυτοκίνητα. Ωστόσο, η αυξανόμενη ώθηση των καταναλωτών σε αυτό που οι επικριτές καταδικάζουν ως αύξηση των τιμών ήταν πιο εμφανής με τα τρόφιμα καθώς και με τα καταναλωτικά αγαθά όπως για παράδειγμα οι χαρτοπετσέτες.

Σφίγγουν το ζωνάρι οι Ευρωπαίοι – Φρένο στα μη βασικά είδη τροφίμων

Τους τελευταίους μήνες, η αντίσταση των καταναλωτών οδήγησε τις μεγάλες εταιρείες τροφίμων να ανταποκριθούν επιβραδύνοντας απότομα τις αυξήσεις των τιμών τους από τις κορυφές των τελευταίων τριών ετών. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι τιμές των ειδών παντοπωλείου θα πέσουν ξανά στα επίπεδα που ήταν  πριν από μερικά χρόνια, αν και με ορισμένα είδη, συμπεριλαμβανομένων των αυγών, των μήλων και του γάλακτος, οι τιμές είναι κάτω από τις κορυφές τους. Ωστόσο, οι πιο ήπιες αυξήσεις στις τιμές των τροφίμων θα συμβάλουν στην περαιτέρω μείωση του συνολικού πληθωρισμού, ο οποίος μειώνεται απότομα από το ανώτατο όριο του 9,1% το 2022 στο 3,1%.

Προεκλογικές υποσχέσεις

Όπως γράφει το Assciated Press η απογοήτευση του κοινού με τις τιμές έχει γίνει κεντρικό ζήτημα στην προσπάθεια επανεκλογής του προέδρου Τζο Μπάιντεν. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι παρά τη δραματική μείωση του πληθωρισμού, πολλοί καταναλωτές είναι δυσαρεστημένοι που οι τιμές παραμένουν πολύ υψηλότερες από ό,τι πριν αρχίσει να επιταχύνεται ο πληθωρισμός το 2021.

Ο Μπάιντεν απηχούσε την κριτική πολλών αριστερών οικονομολόγων ότι οι εταιρείες αύξησαν τις τιμές τους περισσότερο από όσο χρειαζόταν για να καλύψουν το δικό τους υψηλότερο κόστος, επιτρέποντας στους εαυτούς τους να αυξήσουν τα κέρδη τους. Ο Λευκός Οίκος έχει επίσης επιτεθεί στον λεγόμενο «shrinkflation», σύμφωνα με τον οποίο μια εταιρεία, αντί να αυξάνει την τιμή ενός προϊόντος, συρρικνώνει το ποσό μέσα στη συσκευασία. Σε ένα βίντεο που δόθηκε στη δημοσιότητα την Κυριακή του Super Bowl , ο Μπάιντεν κατήγγειλε το φαινόμενο αυτό.

Η αντίδραση των καταναλωτών έναντι των υψηλών τιμών υποδηλώνει σε πολλούς οικονομολόγους ότι ο πληθωρισμός πρέπει να υποχωρήσει περαιτέρω. Αυτό θα έκανε αυτή την περίοδο πληθωρισμού σημαντικά διαφορετική από τις εξουθενωτικές αυξήσεις των τιμών της δεκαετίας του 1970 και των αρχών της δεκαετίας του 1980, οι οποίες χρειάστηκαν περισσότερο χρόνο για να ηττηθούν. Όταν ο υψηλός πληθωρισμός επιμένει, οι καταναλωτές αναπτύσσουν συχνά μια πληθωριστική ψυχολογία: Οι συνεχώς αυξανόμενες τιμές τους οδηγούν να επιταχύνουν τις αγορές τους προτού αυξηθεί περαιτέρω το κόστος, μια τάση που μπορεί από μόνη της να διαιωνίσει τον πληθωρισμό.

Αντίδραση

Αντίθετα, αυτή τη φορά πολλοί καταναλωτές αντέδρασαν και με αρωγό τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης οργανώνονται και καταγγέλλουν ακριβές τιμές, παραπλανητικές προσφορές αλλά και αθέμιτες αυξήσεις. Παράλληλα, προβάλλουν προσφορές και εκπτώσεις, συγκρίνοντας τιμές.

Την περασμένη εβδομάδα, η Kraft Heinz είπε ότι οι πωλήσεις μειώθηκαν τους τελευταίους τρεις μήνες του περασμένου έτους, καθώς περισσότεροι καταναλωτές έκαναν συναλλαγές σε φθηνότερες μάρκες. Παράλληλα, η  Unilever απέδωσε πρόσφατα τις χαμηλές επιδόσεις πωλήσεων στην Ευρώπη στο «μερίδιο ζημιών από τις ιδιωτικές ετικέτες».

Το έχουν παρατηρήσει και άλλες επιχειρήσεις. Αφού οι πωλήσεις τους μειώθηκαν το τελευταίο τρίμηνο του περασμένου έτους, τα στελέχη της PepsiCo έδωσαν σήμα ότι φέτος θα χαλιναγωγήσουν τις αυξήσεις των τιμών και θα επικεντρωθούν περισσότερο στην ενίσχυση των πωλήσεων.

«Το 2024, βλέπουμε… ομαλοποίηση του κόστους, εξομάλυνση του πληθωρισμού», δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος Ramon Laguarta. «Έτσι, βλέπουμε ότι τα πάντα επιστρέφουν στις μακροπρόθεσμες» τάσεις τιμολόγησης.

Ο Jeffrey Harmening, Διευθύνων Σύμβουλος της General Mills, που φτιάχνει σούπες Cheerios, Chex Cereal, Progresso και δεκάδες άλλες μάρκες, έχει αναγνωρίσει ότι οι πελάτες του αναζητούν ολοένα και περισσότερες ευκαιρίες.

Και τα στελέχη της McDonald’s έχουν πει ότι οι καταναλωτές με εισόδημα κάτω των 45.000 $ επισκέπτονται λιγότερο και ξοδεύουν λιγότερα όταν επισκέπτονται και λένε ότι η εταιρεία σχεδιάζει να τονίσει τα προϊόντα της σε χαμηλότερη τιμή.

«Οι καταναλωτές είναι πιο επιφυλακτικοί – και κουρασμένοι – με τις αυξήσεις τιμών, και θα συνεχίσουμε να είμαστε υπό την ηγεσία των καταναλωτών στις αποφάσεις μας για την τιμολόγηση», είπε στους επενδυτές ο Ian Borden, οικονομικός διευθυντής της εταιρείας.