G20: Θα καταφέρει να αντιμετωπίσει τα εμπόδια που βάζουν οι ΗΠΑ στην εφαρμογή του παγκόσμιου εταιρικού φόρου;

Τα εμπόδια που συναντάει στις ΗΠΑ και σε άλλες κομβικές οικονομίες η εφαρμογή της παγκόσμιας συμφωνίας – ορόσημο για την επιβολή του ελάχιστου φόρου 15% στις πολυεθνικές θα προσπαθήσουν να παρακάμψουν οι υπουργοί Οικονομικών της G20 που συνέρχονται αυτές τις μέρες στη Βραζιλία.

Η θέσπιση του πρώτου «πυλώνα» των μεταρρυθμίσεων με τη διαμεσολάβηση του ΟΟΣΑ, που θα αναγκάσει τους μεγάλους τεχνολογικούς ομίλους και τις πολυεθνικές να πληρώνουν περισσότερους φόρους στις χώρες στις οποίες δραστηριοποιούνται, έχει «παγώσει» στις ΗΠΑ λόγω της αντίθεσης των Ρεπουμπλικανών.

Οι αναπτυσσόμενες χώρες προσπάθησαν στο μεταξύ να μεταφέρουν τις σχετικές με το θέμα διεθνείς διαπραγματεύσεις από τον ΟΟΣΑ στον ΟΗΕ, όπου θα ασκούσαν μεγαλύτερη επιρροή, περιπλέκοντας περαιτέρω τις συνομιλίες για την εφαρμογή του φόρου.

ΟΟΣΑ: Ο παγκόσμιος φόρος 15% θα αναμορφώσει τον χάρτη των επενδύσεων

Αυτοί οι παράγοντες, καθώς και οι δυσκολίες οριστικοποίησης του κειμένου της Συνθήκης, δημιουργούν συνθήκες αγώνα δρόμου για να μπουν οι υπογραφές μέχρι την εκπνοή της προθεσμίας τον Ιούνιο.

«Είναι κάτι σαν τέλεια καταιγίδα. Ο ΟΟΣΑ έχει κολλήσει σε ένα σχέδιο χωρίς πραγματικές πιθανότητες επιτυχίας», είπε στους FT  άτομο με γνώση των διαπραγματεύσεων.

«Ο πρώτος πυλώνας βρίσκεται σε αδιέξοδο επειδή οι ΗΠΑ δεν είναι πιθανό να επικυρώσουν…. και επομένως έχουμε μια συμφωνία που δεν μπορεί να εφαρμοστεί».

Ας σημειωθεί ότι το 2021, περισσότερες από 135 χώρες υπέγραψαν μια πολιτική συμφωνία με δύο σκέλη που για τη μεγαλύτερη εταιρική φορολογική μεταρρύθμιση σε περισσότερο από 100 χρόνια. Ο δεύτερος πυλώνας εισάγει έναν παγκόσμιο ελάχιστο συντελεστή εταιρικού φόρου 15% και άρχισε να ισχύει φέτος.

Ωστόσο, το πρώτο σκέλος της συμφωνίας αποδείχθηκε πιο δύσκολο να εφαρμοστεί.

Ενώ η κυβέρνηση Μπάιντεν έχει υποστηρίξει τη μεταρρύθμιση, οι διεθνείς φορολογικές συνθήκες απαιτούν πλειοψηφία δύο τρίτων —67 ψήφους— στη Γερουσία των ΗΠΑ για επικύρωση. Η κοινοβουλευτική ομάδα των Δημοκρατικών, η οποία κατέχει ένα ισχνό προβάδισμα στην αίθουσα με τις 51 έδρες της, δεν έχει τον απαραίτητο αριθμό ψήφων για να παρακάμψει την αντίσταση που προβάλλουν οι Ρεπουμπλικανοί.

Χωρίς την επικύρωση των ΗΠΑ, η απαιτούμενη ελάχιστη βάση για να τεθεί σε ισχύ η συμφωνία δεν θα πληρείται.

Ακόμα χειρότερα, μια πιθανή εκλογική νίκη του Ντόναλντ Τραμπ, στις αμερικανικές εκλογές ενδέχεται να οδηγήσει σε πλήρη ακύρωση της διαδικασίας.

Αμερικανός αξιωματούχος απέρριψε τον χαρακτηρισμό ότι ο πρώτος πυλώνας ήταν νεκρός, αλλά αναγνώρισε ότι υπάρχει πίεση πίεση για επίτευξη συμφωνίας, σύμφωνα με τους FT.

«Υπάρχει πίεση σε όλους, όχι μόνο στις ΗΠΑ. Υπάρχει πίεση στην ΕΕ και σε όλες τις άλλες 140 χώρες [που συμμετέχουν στις διαπραγματεύσεις] για να επιτευχθεί συμφωνία», είπε.

Ο ίδιος πρόσθεσε ότι οι διαπραγματευτές των ΗΠΑ δεν θα «σπαταλούσαν τον χρόνο τους» εάν δεν «πίστευαν ότι έχουν τη δυνατότητα να φτάσουν στη γραμμή του τερματισμού».

Οι ευρωπαίοι αξιωματούχοι προσπαθούν να δεσμεύσουν τους υπουργούς Οικονομικών της G20 να τηρήσουn το χρονοδιάγραμμα.

Το προσχέδιο του κοινού ανακοινωθέντος της G20, το οποίο είδαν οι FΤ, ζητά «την επίτευξη έγκαιρης συμφωνίας για την πολυμερή σύμβαση με σκοπό την υπογραφή της έως τα τέλη Ιουνίου 2024». Ωστόσο, η διατύπωση σχετικά με την «ταχεία εφαρμογή» που ζητήθηκε από την ΕΕ και τη Γαλλία δεν περιλαμβάνεται. Το ανακοινωθέν είναι υπό διαπραγμάτευση και μπορεί ακόμα να αλλάξει.

Στο μεταξύ, οι αναπτυσσόμενες οικονομίες, από τη στιγμή που εξασφάλισαν μεγαλύτερο ρόλο για τον ΟΗΕ σε παγκόσμια φορολογικά ζητήματα, δείχνουν λιγότερο ενδιαφέρον για τις διαπραγματεύσεις του πρώτου πυλώνα. Αυτό μειώνει περαιτέρω τη δυναμική για την τήρηση της προθεσμίας του Ιουνίου, εκτιμούν πηγές με γνώση των διαπραγματεύσεων.

Η προεδρεύουσα της G20 Βραζιλία κάλεσε τον ΟΗΕ να παρουσιάσει τα επόμενα βήματα στη φορολογική του ατζέντα στη σύνοδο των υπουργών Οικονομικών της G20 την Πέμπτη, ενώ έχει προσκληθεί και ο ΟΟΣΑ.

Η εναλλακτική λύση στο παγκόσμιο φορολογικό πλαίσιο θα μπορούσε να είναι ένα συνονθύλευμα φόρων που καθορίζονται από τις χώρες μονομερώς, λένε οι αναλυτές.

Είναι ενδεικτικό ότι ο Καναδάς πέρυσι προχώρησε με τον δικό του φόρο ψηφιακών υπηρεσιών.

Η Danielle Rolfes, επικεφαλής της εθνικής φορολογικής πρακτικής της KPMG στην Ουάσιγκτον, είπε ότι είναι δύσκολο να προβλεφθεί τι θα μπορούσε να συμβεί εάν η συμφωνία αποτύχει.