Διώρυγα του Σουέζ: Σχέδια της Αιγύπτου για διεύρυνση – Γίνεται διπλής διέλευσης μετά από 145 χρόνια

Μελέτη σκοπιμότητας για την περαιτέρω διεύρυνση της Διώρυγας του Σουέζ εκπονεί η Αίγυπτος, προκειμένου να συντομεύσει τους χρόνους διέλευσης και να αποτρέψει πιθανά μπλοκαρίσματα στην πλωτή οδό που μεταφέρει το 12% του παγκόσμιου θαλάσσιου εμπορίου.

Το έργο προορίζεται να μετατρέψει τμήματα μονής λωρίδας -50 χιλιόμετρα στο βόρειο τμήμα και 30 χιλιόμετρα στο νότιο τμήμα- σε διελεύσεις διπλών λωρίδων, δήλωσε ο επικεφαλής της Αρχής της Διώρυγας του Σουέζ, Οσάμα Ραμπιέ σε εκδήλωση την Κυριακή.

Οι προτάσεις βασίζονται σε σχέδια που πρωτοεμφανίστηκαν το 2021 μετά την προσάραξη του γιγαντιαίου σκάφους Ever Given που έκλεισε μεγάλο μέρος της ζωτικής σημασίας διαδρομής για σχεδόν μια εβδομάδα.

UNCTAD: Κίνδυνοι για το παγκόσμιο εμπόριο – Σουέζ, Παναμάς και Μαύρη Θάλασσα αλλάζουν τα δεδομένα

Πριν από περίπου μια δεκαετία, η Αίγυπτος ολοκλήρωσε μια επέκταση του καναλιού ύψους 8 δισεκατομμυρίων δολαρίων με στόχο τη μείωση του χρόνου αναμονής και την προσέλκυση περισσότερων πλοίων.

Οι αρχικές μελέτες ολοκληρώθηκαν και υποβλήθηκαν στον αιγύπτιο πρόεδρο Abdel-Fattah El-Sisi, ο οποίος θα λάβει την τελική πρόταση όταν είναι έτοιμη για έγκριση, σύμφωνα με τον αρμόδιο επικεφαλής της αρχής της διώρυγας. Ωστόσο, όπως επισημαίνει το Bloomgerg, δεν κατέστησε σαφές πόσο θα μπορούσε να κοστίσει η επέκταση, ούτε έδωσε ένα πιθανό χρονοδιάγραμμα για την ολοκλήρωση του έργου.

Δύο εταιρείες — η ACE Moharram-Bakhoum και η Dar Al-Handasah — διεξάγουν επί του παρόντος μελέτη σκοπιμότητας για το έργο και εξετάζουν πιθανούς εταίρους.

Η επέκταση θα καταστήσει «τη διέλευση από τη Διώρυγα του Σουέζ 100% ασφαλή», είπε ο ίδιος.

Πλήγμα για την οικονομία της Αιγύπτου

Τα έσοδα από το κανάλι -ζωτικής σημασίας χρηματοδότηση για την Αίγυπτο- έχουν μειωθεί κατακόρυφα από τότε που οι μαχητές Χούθι της Υεμένης άρχισαν να στοχεύουν πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα ως αντίποινα για τον πόλεμο του Ισραήλ εναντίον της Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας.

Αρκεί να αναλογιστεί κανείς ότι το εξωτερικό εμπόριο για αρκετές χώρες της Ανατολικής Αφρικής εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη Διώρυγα του Σουέζ. Περίπου το 31% και το 34% του εξωτερικού εμπορίου κατ’ όγκο για το Τζιμπουτί και το Σουδάν, αντίστοιχα, διοχετεύεται μέσω της πλωτής οδού που συνδέει τη Μεσόγειο Θάλασσα με την Ερυθρά Θάλασσα. Από τη Διώρυγα του Σουέζ διέρχεται συνολικά το 12%-15% της παγκόσμια κυκλοφορίας, σύμφωνα με την ΕΕ.

Όπως ανακοίνωσε πρόσφατα ο πρόεδρος της Αιγύπτου Άμπντελ Φάταχ αλ Σίσι, τα έσοδα του αιγυπτιακού κράτους από τα τέλη διέλευσης από τη Διώρυγα του Σουέζ μειώθηκαν κατά 40%-50%.

Κατά το φορολογικό έτος 2022-2023 περίπου 8,6 δισεκατομμύρια δολάρια στην Αίγυπτο, ένα πολύτιμο έσοδο σε μια χώρα όπου εισαγωγείς και ανταλλακτήρια συναλλάγματος δυσκολεύονται να βρουν δολάρια.

Στα ύψη οι τιμές

Η UNCTAD υπογραμμίζει τις εκτεταμένες οικονομικές επιπτώσεις των παρατεταμένων διακοπών στη μεταφορά εμπορευματοκιβωτίων, που απειλούν τις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού και δυνητικά καθυστερούν τις παραδόσεις, προκαλώντας υψηλότερο κόστος και πληθωρισμό. Ο πλήρης αντίκτυπος των υψηλότερων ναύλων εκτιμάται ότι θα γίνει αισθητός στους καταναλωτές εντός ενός έτους.

Επιπλέον, πρακτικά κανένα πλοίο μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου δεν χρησιμοποιεί τη Διώρυγα του Σουέζ επί του παρόντος. Αυτό επηρεάζει άμεσα τον ενεργειακό εφοδιασμό και τις τιμές, ειδικά στην Ευρώπη.

Η κρίση θα μπορούσε επίσης να επηρεάσει τις παγκόσμιες τιμές των τροφίμων, καθώς οι μεγαλύτερες αποστάσεις και οι υψηλότεροι ναύλοι ενδέχεται να οδηγήσουν σε αυξημένο κόστος. Οι διακοπές στις αποστολές σιτηρών ενέχουν κινδύνους για την παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια, επηρεάζοντας τους καταναλωτές και μειώνοντας τις τιμές που καταβάλλονται στους παραγωγούς.

H κρίση στην Ερυθρά θάλασσα έχει διαταράξει τα δρομολόγια των πλοίων (πρωτίστως των container vessel), αυξάνοντας τόσο τους ναύλους, όσο και το χρόνο μεταφοράς και μειώνοντας παράλληλα τα διαθέσιμα εμπορευματοκιβώτια.

Όπως ειπώθηκε τις προηγούμενες μέρες στη διάρκεια σχετικής εκδήλωσης που διοργάνωσε ο ΣΕΒ, η μείωση ή/και διακοπή εισαγωγών και εξαγωγών από και προς Ασία, η σημαντική αύξηση του χρόνου παράδοσης, η έλλειψη εμπορευματοκιβωτίων, η αύξηση του κόστους μεταφοράς, η εκτόξευση των ναύλων με πιο ραγδαίο ρυθμό σε σχέση με την πανδημία -τα ναύλα εισαγωγής αυξήθηκαν 200%-300%, ενώ τα ναύλα εξαγωγής αυξήθηκαν 300%-1400% σε ορισμένες διαδρομές-, η αύξηση ασφαλίστρων, οι μαζικές αφίξεις (Bottlenecks), η αύξηση κόστους διαχείρισης και οι διαταραχές στις τοπικές αλυσίδες εφοδιασμού, αποτελούν τις σημαντικές επιπτώσεις στην εφοδιαστική αλυσίδα και τις εταιρείες 3PL.

Οι σταθμοί στην ιστορία της διώρυγας

Η πρώτη σκαπάνη για τη διάνοιξη της Διώρυγας του Σουέζ χτύπησε στις 21 Μαρτίου 1859 από την κατασκευαστική εταιρεία η οποία είχε υπογράψει συμβόλαιο για 99 χρόνια εκμετάλλευσης και στη συνέχεια την παραχώρησή της στην Αίγυπτο.

Στις 25 Απριλίου του 1869, ολοκληρώνεται η διάνοιξη.

Στις 17 Νοεμβρίου 1869 δίνεται ελεύθερη στη ναυσιπλοΐα και πραγματοποιούνται τελικά τα επίσημα εγκαίνια.

Το συνολικό κόστος της κατασκευής της έφθασε τα τότε 100 εκατομμύρια δολάρια.

Συνολικά το 1859 εργάστηκαν 18.000 εργάτες οι οποίοι το 1863 έφτασαν τους 42.000.

Αξίζει να σημειωθεί ότι στην κατασκευή της διώρυγας συμμετείχαν και Έλληνες Δωδεκανήσιοι από την Κάσο και το Καστελόριζο, κάποιοι από τους οποίους εγκαταστάθηκαν μόνιμα στην περιοχή. Στο Πορτ Σάιντ, στο Σουέζ και στην Ισμαηλία άνθησαν σημαντικές κασιώτικες παροικίες, με έντονη οικονομική και πολιτιστική παρουσία στην Αίγυπτο του πρώτου μισού του 20ού αιώνα.

Το 1875, οικονομικές δυσχέρειες ανάγκασαν το νέο αντιβασιλέα της Αιγύπτου Ισμαήλ Πασά να πωλήσει το χαρτοφυλάκιό του, το οποίο αγοράστηκε αμέσως από τη Βρετανική κυβέρνηση.

Η κρίση του Σουέζ

Ύστερα από το πραξικόπημα που εκδηλώθηκε στις 23 Ιουλίου του 1952 και την αποχώρηση του Βασιλέως Φαρούκ από τη χώρα, το Επαναστατικό Συμβούλιο έστρεψε αμέσως την προσοχή του στη βρετανική κατοχή της διώρυγας.

Το 1956 ο Νάσερ κρατικοποίησε τη διώρυγα θέτοντας τέρμα στη βρετανική κυριαρχία με συνέπεια ένα αγγλογαλλικό εγχείρημα κατά της Αιγύπτου το οποίο απέτυχε μεν, αλλά κράτησε κλειστή τη διώρυγα μέχρι το 1957.

Αργότερα στον Πόλεμο των έξι Ημερών τον Ιούνιο του 1967, κατά τον Αραβοϊσραηλινό πόλεμο, η διώρυγα έπαθε σοβαρές ζημιές που την κράτησαν κλειστή επί επτά χρόνια μεσολαβούσης και της νεώτερης ισραηλινο-αιγυπτιακής σύγκρουσης τον Οκτώβριο του 1973.

Τελικά δόθηκε στην εξυπηρέτηση των θαλασσίων μεταφορών τον Μάιο του 1975.