Ίλον Μασκ: Το μυστικό σχέδιο να συγχωνεύσει την Tesla με την OpenAI

Όλη η ιστορία φαίνεται να ξεκινά πίσω στο 2018, χρονιά που ο Ίλον Μασκ εμφανιζόταν… απελπισμένος. Αιτία η Tesla, η εταιρεία κατασκευής ηλεκτροκίνητων αυτοκινήτων, που εκείνη την εποχή πάλευε να κατασκευάσει το Model 3, το αυτοκίνητο που υποτίθεται ότι θα ήταν η σωτηρία.

Εκείνη την περίοδο και όσο η διαδικασία ανάπτυξης του οχήματος καθυστερούσε και ξεπερνούσε τους προϋπολογισμούς ο Ίλον Μασκ χρειαζόταν επειγόντως κεφάλαια.

Ο Σαμ Άλτμαν επανέρχεται στο διοικητικό συμβούλιο της OpenAI

Τα παραπάνω είναι γνωστά. Αυτό που δεν ήταν γνωστό, και αποκαλύπτει δημοσίευμα του Business Insider, είναι ότι κατά τη διάρκεια της συγκεκριμένης περιόδου ο Μασκ εργαζόταν επίσης σε μια συμφωνία για την εξαγορά της OpenAI, της startup τεχνητής νοημοσύνης που δημιούργησε το ChatGPT και σήμερα αξίζει 86 δισεκατομμύρια δολάρια.

Η πρόταση του Ίλον Μασκ προς την OpenAI ήταν να συγκεντρώσει ένα δισεκατομμύριο δολάρια, να προχωρήσουν σε συγχώνευση με την Tesla και να οριστεί ο ίδιος διευθύνων σύμβουλος. Σύμφωνα με το δημοσίευμα ο Μασκ προωθούσε τη συγκεκριμένη πρόταση σαν τελευταία, καλύτερη και ίσως μοναδική ελπίδα επιβίωσης της εταιρείας τους.

Σύμφωνα με τον Business Insider, οι δύο επιθυμίες του Μασκ – η διάσωση της Tesla και η απόσπαση του ελέγχου της Open AI – συνδέονται μεταξύ τους. Ακριβώς αυτός είναι ο λόγος που ο δισεκατομμυριούχος είναι «θυμωμένος» με την OpenAI, επειδή έδωσε σε άλλους επενδυτές την ευκαιρία να επενδύσουν σε μια ισχυρή εταιρεία που ήθελε για τον εαυτό του.

Παρόλα αυτά, σύμφωνα με το δημοσίευμα, ποτέ δεν προσέγγισε την OpenAI και τους ιδρυτές της ως αξιοσέβαστους επιχειρηματικούς εταίρους – «τους προσέγγισε σαν ένα αγόρι της φοιτητικής αδελφότητας που απορρίπτει τα κορίτσια που τον ενδιαφέρουν επειδή φοβάται την απόρριψη».

Το Tesla Model 3

Όλα στο φως

Τα ανοίγματα του Μασκ ήρθαν στο φως την Τρίτη, όταν η OpenAI δημοσίευσε μια ανάρτηση ιστολογίου που περιγράφει λεπτομερώς τη σχέση και τις επικοινωνίες της εταιρείας με τον Μασκ από την ίδρυσή της το 2015. Η ανάρτηση ήταν μια απάντηση στην απόφαση του Ίλον Μασκ να μηνύσει την OpenAI, κατηγορώντας την ότι παραβίασε το συμβόλαιό της για να παραμείνει μη κερδοσκοπική.

Σημειώνεται ότι η εταιρεία  δημιούργησε ένα τμήμα με «ανώτατο όριο κέρδους» το 2019 για να προσελκύσει επενδυτές και να μπορεί να πληρώνει τα επιστήμονες τεχνητής νοημοσύνης υψηλού επιπέδου, που ήθελε να προσεγγίσει.

Η ανάρτηση στο ιστολόγιο και τα μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου δείχνουν ότι το 2015, ο Μασκ πίεσε τους ιδρυτές της OpenAI Γκρεγκ Μπρόκμαν και Σαμ Άλτμαν να συγκεντρώσουν πολύ περισσότερα χρήματα από όσα θεωρούσαν ότι χρειάζονταν. Το δίδυμο ήθελε να ξεκινήσει συγκεντρώνοντας 100 εκατομμύρια δολάρια από επενδυτές, αλλά ο Μασκ τους πίεσε να συγκεντρώσουν 1 δισεκατομμύριο δολάρια για να ανταγωνιστούν εταιρείες μεγαθήρια όπως η Google και το Facebook (πλέον Meta Platforms).

Τα μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου δείχνουν επίσης ότι μέχρι το 2017 ο CEO της Tesla δεν είχε πρόβλημα με το να γίνει η OpenAI κερδοσκοπική, αρκεί να μπορούσε να πάρει τον έλεγχο της εταιρείας. Τον Φεβρουάριο του 2018, ο Μασκ πρότεινε ακόμη και τη συγχώνευση της OpenAI με την Tesla, λέγοντας ότι η αυτοκινητοβιομηχανία θα μπορούσε να είναι η «αγελάδα παραγωγής μετρητών» της OpenAI και ότι η Tesla ήταν «ο μόνος δρόμος».

Ήταν μια εξαιρετικά επιθετική κίνηση προς τους Άλτμαν και Μπρόκμαν – του στιλ «ελάτε μαζί μου αν θέλετε να ζήσετε». Αλλά στην πραγματικότητα ήταν η Tesla που χρειαζόταν απεγνωσμένα μια σανίδα σωτηρίας. Ο Musk έβλεπε ξεκάθαρα τις δυνατότητες του OpenAI να αντλήσει κεφάλαια και, συμπτωματικά, αυτό ήταν που χρειαζόταν εκείνη τη στιγμή. Είναι επίσης σαφές ότι έβλεπε τη σημασία του να κρατήσει την τεχνολογία του OpenAI μυστική, όσο το μυστικό ήταν στα χέρια του.

OpenAI CEO Sam Altman REUTERS/Elizabeth Frantz

Το 2018 ήταν μια πολύ κακή χρονιά για την Tesla

Τον Φεβρουάριο του 2018, ενώ ο Musk έστελνε επιστολές συγχώνευσης στην OpenAI, η Tesla βρισκόταν στην «κόλαση» λόγω του Model 3, αιμορραγούσε χρήματα και έπεφτε πίσω στο χρονοδιάγραμμα.

Στην τηλεδιάσκεψη της εταιρείας τον Μάιο του 2018, ο Musk ξέσπασε σε έναν αναλυτή επειδή έκανε μια «βαρετή, ανόητη» ερώτηση. Η ερώτηση αφορούσε το πόσα χρήματα πίστευε ότι θα ξόδευε η Tesla για να φέρει εις πέρας το λανσάρισμα του Model 3 – δηλαδή κάτι κρίσιμης σημασίας για την επιχείρηση και πολύ σημαντική για τους επενδυτές.

Εκείνο τον Ιούνιο, η Tesla απέλυσε το 9% του προσωπικού της. Την ίδια στιγμή, η δαπανηρή προσπάθεια του Μασκ να μετατρέψει το εργοστάσιό του σε ένα πλήρως ρομποτικό «εξωγήινο θωρηκτό» κατέρρευσε και τα αυτοκίνητα συναρμολογούνταν σε μια… σκηνή. Τον Αύγουστο, ο Μασκ ισχυρίστηκε ψευδώς ότι είχε εξασφαλίσει χρηματοδότηση για την ιδιωτικοποίηση της Tesla έναντι 420 δολαρίων ανά μετοχή. Τον ίδιο μήνα, η εταιρεία ανακοίνωσε μεγαλύτερες ζημίες από τις αναμενόμενες.

Αφού το Model 3 βγήκε τελικά από τη γραμμή συναρμολόγησης, το αυτοκίνητο κόλλησε στην παράδοση. Η παράδοση του Model 3 στους πελάτες της Tesla μετατράπηκε σε έναν κακοσχεδιασμένο και κακοεκτελεσμένο υλικοτεχνικό εφιάλτη. Τα αυτοκίνητα καθυστέρησαν τόσο πολύ που η Tesla ξόδευε μια περιουσία για την ταχεία αποστολή και ο Musk προσπαθούσε μανιωδώς να μειώσει το κόστος.

Ζήτησε από τους υπαλλήλους της Tesla από όλα τα τμήματα της εταιρείας να πάνε προσωπικά να παραδώσουν τα αυτοκίνητα στους πελάτες τις ημέρες του ρεπό τους. Σιγά-σιγά, η Tesla άρχισε να βγάζει λίγα κέρδη – αλλά όχι αρκετά για να καλύψει τις ζημιές του έτους, ειδικά από τη στιγμή που ήταν βαθιά χρεωμένη.

Η εταιρεία… κουτσαίνοντας μπήκε στο 2019 με μια βυθιζόμενη τιμή της μετοχής, μερικές αποχωρήσεις στελεχών και μια παραδοχή από τον Μασκ – σε μια κλειστή κλήση με επιλεγμένους δημοσιογράφους – ότι η Tesla δεν θα ήταν κερδοφόρα κατά το πρώτο εξάμηνο εκείνου του έτους. Εκείνη την άνοιξη, ο Μασκ ισχυρίστηκε ότι η Tesla θα είχε ένα εκατομμύριο αυτόνομα οχήματα στους δρόμους σε ένα χρόνο.

Elon Musk’s photo is seen through a Twitter logo REUTERS/Dado Ruvic/Illustration/File Photo

Πρόθυμος να κάνει τα πάντα για την Tesla

Παρά το χάος με το Model 3, ο Μασκ συνέχισε να εμφανίζεται ως ο σωτήρας της OpenAI. Σε ένα μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου του Δεκεμβρίου του 2018, άφησε να εννοηθεί στον Άλτμαν και τα άλλα στελέχη ότι χωρίς αυτόν και την Tesla, το έργο τους δεν θα καρποφορούσε ποτέ.

«Η εκτίμησή μου για την πιθανότητα η OpenAI να γίνει ανταγωνιστική της DeepMind/Google χωρίς μια δραματική αλλαγή στην εκτέλεση και τους πόρους είναι 0%. Όχι 1%. Μακάρι να ήταν αλλιώς», έγραψε και πρόσθεσε: «Αυτό χρειάζεται δισεκατομμύρια ετησίως άμεσα ή ξεχάστε το».

Προφανώς, κανείς δεν το ξέχασε – ειδικά ο Μασκ. Τώρα κάνει μήνυση στην OpenAI επειδή, αντίθετα με τις σπαζοκεφαλιές του, σημειώνει ο Business Insider, η έκρηξη της εταιρείας μετά το λανσάρισμα του ChatGPT την έχει ανεβάσει στον πιο συναρπαστικό τομέα της τεχνολογίας, ενώ η Tesla βρίσκεται για άλλη μια φορά σε μια στιγμή αδυναμίας.

Η μετοχή της Tesla είχε μια ένδοξη πορεία από το 2019, μετά τα εγκαίνια του εργοστασίου στη Σαγκάη, μέχρι το 2023. Ήταν μία από τις εταιρείες τεχνολογίας που η Wall Street ονόμασε “Magnificent 7” και ηγήθηκαν του ράλι μετοχών. Αλλά τους τελευταίους μήνες, η Tesla έχει αποκλίνει από την υπόλοιπη ομάδα. Η οικονομία της Κίνας επιβραδύνεται και η αγορά ηλεκτρικών οχημάτων της Αμερικής έχει επίσης επιβραδυνθεί.

Η Tesla βρίσκεται σε έναν πόλεμο τιμών που έχει αραιώσει τα περιθώρια κέρδους και οι πωλήσεις έχουν μειωθεί. Σε μια τηλεδιάσκεψη τον Ιανουάριο μετά τα κέρδη της Tesla για το τέταρτο τρίμηνο – που ήταν άστοχα – ο Μασκ δεν φάνηκε να έχει σχέδιο για να ξεπεράσει αυτή την δύσκολη περίοδο. Επιπλέον, πρέπει ακόμη να πληρώσει για το μεγάλο του στοίχημα που είναι το X.

Έτσι, τώρα ο Μασκ στρέφεται ξανά στην OpenAI, ελπίζοντας ότι η τελευταία άχαρη επίθεση μπορεί να βοηθήσει να στηρίξει την αυτοκρατορία του.