TikTok: Ποια είναι τα σενάρια από μία πιθανή απαγόρευσή του στην αμερικανική επικράτεια

To διακομματικό νομοσχέδιο για το TikTok που πέρασε από τη Βουλή των Αντιπροσώπων την περασμένη εβδομάδα, δίνει στην εταιρεία και τη μητρική της, ByteDance, που ελέγχεται από την Κίνα, μια σκληρή επιλογή: να πουλήσουν τις δραστηριότητες της πλατφόρμας στις ΗΠΑ ή να αντιμετωπίσουν το ενδεχόμενο της απαγόρευσης.

Υπάρχει όμως ακόμη μία επιλογή που μπορεί να επιλέξουν: Να μηνύσουν την κυβέρνηση.

TikTok: Υπάρχει μέλλον στο λιανεμπόριο χωρίς αυτό;

Όπως επισημαίνει η Wall Street Journal, δεν είναι εγγυημένο ότι η Γερουσία θα περάσει τελικά τη νομοθεσία που υποστήριξε ο Μπάιντεν. Αλλά αν το νομοσχέδιο εγκριθεί, θα κλείσει τις δραστηριότητες της TikTok στις ΗΠΑ, εκτός αν πωληθεί σε μη κινεζικό ιδιοκτήτη από την ByteDance – το περιθώριο συμμόρφωσης είναι έξι μήνες.

Δεδομένου ότι η Κίνα έχει ήδη σηματοδοτήσει την αντίθεσή της σε μια αναγκαστική πώληση, η τύχη της εφαρμογής βίντεο θα μπορούσε τελικά να αποφασιστεί από τα ομοσπονδιακά δικαστήρια.

Οποιαδήποτε δικαστική διαμάχη θα μπορούσε να εγείρει διάφορα νομικά ζητήματα, αλλά στον πυρήνα της, μια τέτοια δικαστική διαμάχη θα απαιτούσε από τους δικαστές να σταθμίσουν τους στόχους εθνικής ασφάλειας της απαγόρευσης έναντι της Πρώτης Τροποποίησης των δικαιωμάτων του TikTok και των χρηστών του.

Η ελευθερία της έκφρασης

Οι ΗΠΑ περιορίζουν εδώ και καιρό την ξένη ιδιοκτησία ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών εκπομπών, αλλά το Κογκρέσο δεν έχει λάβει ποτέ τόσο δραστικά μέτρα κατά μιας διαδικτυακής πλατφόρμας που χρησιμοποιείται από εκατομμύρια Αμερικανούς για να επικοινωνούν.

Αν και η νομοθεσία δεν επιτρέπει ενέργειες επιβολής κατά των κατοίκων των ΗΠΑ που προσπαθούν να συνεχίσουν να χρησιμοποιούν την εφαρμογή, οι δικαστές σε προηγούμενες δίκες για το TikTok αναγνώρισαν ότι οι χρήστες της εφαρμογής έχουν συνταγματικά κατοχυρωμένα δικαιώματα ελεύθερου λόγου κατά την ανάρτηση και κατανάλωση περιεχομένου, που θα βλάπτονταν από τον τερματισμό της λειτουργίας του.

Αυτό σημαίνει ότι η νομική υπεράσπιση της κυβέρνησης για οποιαδήποτε απαγόρευση θα πρέπει να κάνει περισσότερα από το να δείξει ότι η νομοθεσία προωθεί τα συμφέροντα των ΗΠΑ για την αποτροπή αθέμιτης κινεζικής επιρροής ή πρόσβασης στα δεδομένα των Αμερικανών.

Για να περάσουν οι παραβιάσεις της ελευθερίας του λόγου από την απαγόρευση, σύμφωνα με την WSJ, η κυβέρνηση θα πρέπει πιθανότατα να αποδείξει ότι λιγότερο δραστικά μέτρα δεν θα λειτουργούσαν.

«Θα εξαρτηθεί πραγματικά από τον τρόπο με τον οποίο η κυβέρνηση εξηγεί τους λόγους για τους οποίους οδηγηθήκαμε στο συγκεκριμένο νομοσχέδιο», δήλωσε ο David Greene, δικηγόρος του μη κερδοσκοπικού οργανισμού για τις ψηφιακές πολιτικές ελευθερίες Electronic Frontier Foundation, το οποίο αντιτίθεται στην απαγόρευση.

Δεν είναι όλα υπέρ των ΗΠΑ

Η ByteDance είχε κάποιες δικαστικές επιτυχίες στο παρελθόν, με έμμεσο μάλιστα τρόπο.

Ένας ομοσπονδιακός δικαστής στην Ουάσινγκτον αποφάσισε δύο φορές κατά των προσπαθειών του υπουργείου Εμπορίου να επιβάλει την απαγόρευση του TikTok κατά τη διάρκεια της κυβέρνησης Τραμπ, αποφασίζοντας ότι υπερέβη την εξουσία του βάσει ενός νόμου από τη δεκαετία του 1970 που ονομάζεται Διεθνής Νόμος για τις Οικονομικές Δυνάμεις Έκτακτης Ανάγκης.

Σε μια ξεχωριστή υπόθεση στην Πενσυλβάνια, ένας άλλος περιφερειακός δικαστής των ΗΠΑ, επικαλούμενος παρόμοιους νομικούς λόγους, τάχθηκε υπέρ μιας ομάδας αστέρων του TikTok που μήνυσε την κυβέρνηση Τραμπ με την υποστήριξη της εταιρείας.

Γιατί συνέβη όμως κάτι τέτοιο; Και οι δύο δικαστές είπαν ότι ενώ ο τότε πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ είχε διευρυμένες έκτατες οικονομικές εξουσίες, αυτές πλήττονταν όταν η κυβέρνηση επεδίωκε να λάβει μέτρα που θα περιόριζαν τις προσωπικές επικοινωνίες και την πρόσβαση στην πληροφόρηση.

Οι κυβερνητικοί δικηγόροι στην εν λόγω δικαστική διαμάχη περιέγραψαν τον έλεγχο του TikTok από την Κίνα ως
«απαράδεκτη απειλή» που θα μπορούσε να δώσει στην κινεζική κυβέρνηση πρόσβαση στους Αμερικανούς
προσωπικές πληροφορίες, θα της επέτρεπε να κατασκοπεύει ομοσπονδιακούς υπαλλήλους και θα της επέτρεπε να συμμετέχει σε εταιρική κατασκοπεία.

Υποστήριξαν ότι η απαγόρευση ήταν εντός της εκτελεστικής εξουσίας του Τραμπ και δεν έθιγε το δικαίωμα της ελευθερίας του λόγου επειδή οι χρήστες του TikTok που αποκλείονται από την εφαρμογή, θα μπορούσαν να δημοσιεύουν και να καταναλώνουν το ίδιο περιεχόμενο σε άλλες πλατφόρμες, όπως το Instagram.

Το παράδειγμα του WeChat

Μια παρόμοια δικαστική διαμάχη εκτυλίχθηκε όταν η κυβέρνηση Τραμπ προσπάθησε να απαγορεύσει το WeChat,
την κυρίαρχη εφαρμογή πολλαπλών χρήσεων της Κίνας που χρησιμοποιούν οι κινεζόφωνοι κάτοικοι των ΗΠΑ.

Δικαστής στην Καλιφόρνια μπλόκαρε την απαγόρευση αυτή, εκτιμώντας ότι δεν ήταν σαφές γιατί λιγότερο περιοριστικές εναλλακτικές λύσεις, όπως η απαγόρευση του WeChat από κυβερνητικές συσκευές, δεν θα αντιμετώπιζαν τους φόβους των ΗΠΑ για την ασφάλεια.

«Υπήρξαν πολλά μαθήματα» από την υπόθεση WeChat, δήλωσε στη WSJ ο Joel Thayer, δικηγόρος που διευθύνει το Digital Progress Institute, ένα think tank για την πολιτική της τεχνολογίας που υποστηρίζει την απαγόρευση του TikTok που πέρασε από τη Βουλή των Αντιπροσώπων. «Το βάρος είναι στην κυβέρνηση προκειμένου να αποδείξει ότι αυτή είναι η μόνη επιλογή».

Πρόσφατα, ωστόσο, η Μοντάνα έχασε μια δικαστική απόφαση που μπλόκαρε την προσπάθειά της να απαγορεύσει το TikTok, με μια δικαστή να αποφαίνεται ότι η προσπάθεια της Πολιτείας ήταν πιθανότατα παράνομη για διάφορους λόγους, μεταξύ άλλων επειδή παρενέβαινε στην προστασία της ελευθερίας του λόγου. Η εφαρμογή παρείχε μια μοναδική μορφή επικοινωνίας για ορισμένους χρήστες, και η Μοντάνα δεν μπορούσε να δικαιολογήσει την κίνησή της να αποκόψει εντελώς την πλατφόρμα, ανέφερε η δικαστής.

Τα δεδικασμένα

Πολλαπλά δεδικασμένα του Ανώτατου Δικαστηρίου θα μπορούσαν να επηρεάσουντη διαδικασία.

Το 1965, το ανώτατο δικαστήριο έκρινε ότι οι πολίτες έχουν δικαίωμα να λαμβάνουν πληροφορίες, ακόμη και αν πρόκειται για ξένη προπαγάνδα. Η απόφαση αυτή ακύρωνε έναν ομοσπονδιακό νόμο που επέτρεπε στα αμερικανικά ταχυδρομεία να παραδίδουν ξένες αποστολές κομμουνιστικής πολιτικής προπαγάνδας μόνο κατόπιν αιτήματος του παραλήπτη.

Από την άλλη το 1986, το δικαστήριο έκρινε ότι η κυβέρνηση μπορούσε να κλείσει μια επιχείρηση -συγκεκριμένα ένα βιβλιοπωλείο ενηλίκων- που υποπτευόταν ότι ασκούσε παράνομη δραστηριότητα, απορρίπτοντας τα επιχειρήματα ότι το κλείσιμο περιόρισε παράνομα την εκφραστική δραστηριότητα του βιβλιοπώλη.

Καθώς η συζήτηση στο Κογκρέσο μεταφέρεται στη Γερουσία, ενδέχεται να προκύψουν πρόσθετα νομικά ζητήματα.
Ορισμένοι νομοθέτες έχουν εκφράσει την ανησυχία τους ότι ένα νομοσχέδιο που στοχεύει ειδικά στο TikTok θα μπορούσε να είναι συνταγματικά ευάλωτο, επειδή τα δικαστήρια θα μπορούσαν να το θεωρήσουν ως νομοθετική προσπάθεια να
τιμωρήσει την εταιρεία χωρίς τη δέουσα διαδικασία.

Άλλες ξένες εταιρείες δυσκολεύτηκαν να προβάλουν αυτό το επιχείρημα σε πρόσφατες υποθέσεις. Ο κινεζικός τεχνολογικός γίγαντας Huawei και η εταιρεία κυβερνοασφάλειας Kaspersky Lab με έδρα τη Ρωσία έχασαν η καθεμία σε
νομικούς ισχυρισμούς ότι η αμερικανική νομοθεσία που περιορίζει τις επιχειρήσεις τους, ισοδυναμεί με αντισυνταγματική τιμωρία.