Υποτονική η ανάπτυξη στην Ευρώπη, μεγάλες οι πιέσεις στην ΕΚΤ

Σημειώσεις:

Ρυθμός μεγέθυνσης ΑΕΠ: Πρόκειται για τον ετήσιο ρυθμό μεταβολής του ΑΕΠ σε σταθερές τιμές.

Πληθωρισμός: Πρόκειται για τον ετήσιο ρυθμό μεταβολής του γενικού επιπέδου τιμών.

Εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών Καταναλωτή Ενέργειας: Πρόκειται για τον εναρμονισμένο Δείκτη Τιμών Καταναλωτή ή αλλιώς τον ετήσιο ρυθμό μεταβολής του επιπέδου τιμών προϊόντων ενέργειας.

Τιμές ενέργειας: Πετρέλαιο, Αέριο: Πρόκειται για δείκτες που παρουσιάζουν την τιμή του πετρελαίου και του αερίου με έτος βάσης το 2015, το οποίο λαμβάνει την τιμή 100.

Δείκτης PMI στη μεταποίηση: Πρόκειται για το Δείκτη Υπευθύνων Προμηθειών στον κλάδο της μεταποίησης που καταγράφει τόσο τα επίπεδα παραγωγής, όσο και τις προσδοκίες για την εξέλιξή της στο άμεσο μέλλον (περίπου 6 μήνες προβλεπτική ικανότητα). Τιμές άνω του 50 σημαίνουν ότι η τιμή είναι καλύτερη σε σχέση με του προηγούμενου μήνα και σηματοδοτεί καλές προοπτικές για τους επόμενους 6 περίπου μήνες.

Δείκτης οικονομικού κλίματος: Ο δείκτης οικονομικού κλίματος (ESI) είναι ένας σύνθετος δείκτης που στόχο έχει να παρακολουθεί τη μεταβολή του ΑΕΠ είναι ένας σταθμισμένος μέσος όρος απαντήσεων σε επιλεγμένες ερωτήσεις που απευθύνονται σε επιχειρήσεις και σε καταναλωτές και σκοπό έχουν να προσδιορίσουν το οικονομικό κλίμα.

Εκτιμήσεις για την Ελληνική Οικονομία

Στην πρόσφατη μελέτη της Consensus Economics (Consensus Forecasts – G7 & Western Europe, 11 Μαρτίου 2024) σημειώνεται ότι τα στοιχεία για το ΑΕΠ του τέταρτου τριμήνου από τη Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο ήταν ιδιαίτερα απογοητευτικά, οδηγώντας σε αναθεώρηση προς τα κάτω των προβλέψεων για την μεγέθυνσή τους το 2024 σε μόλις 0,1% και 0,2%, αντίστοιχα. Οι προσαρμογές αυτές αντικατοπτρίζουν τις επιπτώσεις της κρίσης του κόστους ζωής και μιας παρατεταμένης φάσης αύξησης των επιτοκίων, που επιδεινώνεται από τις γεωπολιτικές εντάσεις στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή.

Οι παράγοντες αυτοί έχουν εξασθενήσει σημαντικά την οικονομική δυναμική σε ορισμένες ευρωπαϊκές περιοχές. Επιπλέον, διαρθρωτικά ζητήματα, όπως οι ελλείψεις εργατικού δυναμικού και η χαμηλή παραγωγικότητα, σε συνδυασμό με την περιορισμένη δημοσιονομική ευελιξία, αναμένεται να θέσουν σε περαιτέρω αμφισβήτηση τις προοπτικές ανάπτυξης αυτών των οικονομιών.

Από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) στη συνεδρίαση του Μαρτίου δεν υπήρξε καμία προσαρμογή των επιτοκίων πολιτικής. Ωστόσο, η ΕΚΤ προσάρμοσε προς τα κάτω τις προβλέψεις της για τον πληθωρισμό, προβλέποντας μέσο εναρμονισμένο δείκτη τιμών καταναλωτή (ΕνΔΤΚ) 2,4% το 2024, και επιστροφή στον στόχο του 2% έως το 2025. Η Consensus Economics εκτιμά ότι θα πρέπει να αναμένεται επικείμενη μείωση των επιτοκίων από την ΕΚΤ ήδη από τον Ιούνιο. Τα τελικά στοιχεία για το ΑΕΠ του 4ου τριμήνου έδειξαν στασιμότητα στην οικονομική μεγέθυνση της ευρωπαϊκής οικονομίας, επηρεασμένη από την οριακή αύξηση της κατανάλωσης των νοικοκυριών και την εξασθενημένη εξωτερική ζήτηση, παρά τη μικρή ανάκαμψη των εξαγωγών. Οι συνολικές οικονομικές προοπτικές για το 2023 έχουν υποβαθμιστεί ελαφρώς, ενώ οι προβλέψεις για το 2024 υποδηλώνουν συνεχιζόμενη υποτονικότητα, ιδίως στο βιομηχανικό τομέα.

Εν μέσω ενός παγκόσμιου τοπίου που χαρακτηρίζεται από υποτονική μεγέθυνση, αυξάνονται οι πιέσεις προς τις μεγάλες κεντρικές τράπεζες να δρομολογήσουν μειώσεις επιτοκίων. Οι προβλέψεις της Consensus Economics υποδηλώνουν ότι τον Ιούνιο του 2024 θα μπορούσαν πιθανότατα να πραγματοποιηθούν τέτοιες προσαρμογές της νομισματικής πολιτικής. Σε πλήρη αντίθεση με την ευρωπαϊκή οικονομία, οι Ηνωμένες Πολιτείες παρουσίασαν ισχυρότερες οικονομικές επιδόσεις, με τη σημαντική προσοχή να στρέφεται πλέον στις πιθανές μειώσεις των επιτοκίων της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ. Επιπλέον, η στρατηγική της Τράπεζας της Ιαπωνίας όσον αφορά την παύση των αρνητικών επιτοκίων αποκτά ολοένα και μεγαλύτερη σημασία, με τις εκτιμήσεις να κάνουν λόγο για κάμψη της δυναμικής της ιαπωνικής οικονομίας το δ’ τρίμηνο του 2023.

Επιστημονικός Υπεύθυνος Π.Ε. Πετράκης (Καθηγητής), Συνεργάτες Δρ. Π.Χ. Κωστής και Δρ. Κ.Η. Καυκά με ομάδα ερευνητών