Fed: Το παιχνίδι της αναμονής για τη μείωση των επιτοκίων- Ποιοι κανόνες αλλάζουν

Εν αναμονή της ολοκλήρωσης της συνεδρίασης της Fed αύριο το ερώτημα που  απασχολεί αγορές και οικονομολόγους είναι πόσο θα περιμένει η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ για να μειώσει τα επιτόκια, καθώς τα πρόσφατα στοιχεία για τον πληθωρισμό επεφύλασσαν μια δυσάρεστη έκπληξη, καθώς κινήθηκε σε επίπεδο καταναλωτή αλλά και χονδρικής ταχύτερα από το αναμενόμενο.

Ωστόσο για την Federal Reserve το ερώτημα είναι διαφορετικό, σύμφωνα με την Wall Street Journal και εστιάζει στην οικονομία και συγκεκριμένα αν καθυστερήσει η χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής μπορεί να οδηγήσει την οικονομία σε ύφεση.

Επιτόκια: Εβδομάδα αποφάσεων για δέκα κεντρικές τράπεζες

Οι αξιωματούχοι δεν αναμένεται να αναφερθούν σε αυτό στην καθοδήγηση που θα συνοδέψει την αυριανή απόφαση, όπου αναμένεται ευρέως να διατηρήσει αμετάβλητα τα επιτόκια στο εύρος από 5,25% έως 5,5%, που αποτελεί υψηλό 23 ετών. Το επίκεντρο θα είναι οι τελευταίες προβλέψεις της για τα επιτόκια και την οικονομία.

Ο πληθωρισμός στο επίκεντρο

Η κεντρική τράπεζα έχει στοιχεία για την πορεία του πληθωρισμού για 6 μήνες και θα χρειαστεί κι άλλα στοιχεία, τόνισε στην προηγούμενη συνέντευξη τύπου ο πρόεδρος της Fed, Τζερόμ Πάουελ, πέρα από την ισχυρή αγορά εργασίας, για να νιώσει εμπιστοσύνη ότι ο πληθωρισμός θα φτάσει στο στόχο του 2%, θα συνεχίσει να επιβραδύνεται μέχρι το τέλος.

Αναγνωρίζοντας ότι οι πληθωριστικές πιέσεις επιβραδύνονται τους τελευταίους μήνες τόνισε ότι δεν έχουν φθάσει σε επίπεδο που να πειστεί η κεντρική τράπεζα να ξεκινήσει την αποκλιμάκωση των επιτοκίων.

«Οι χαμηλότερες ενδείξεις του πληθωρισμού κατά το δεύτερο εξάμηνο του περασμένου έτους είναι ευπρόσδεκτες, αλλά θα πρέπει να δούμε συνεχή στοιχεία για να οικοδομήσουμε εμπιστοσύνη ότι ο πληθωρισμός κινείται σταθερά προς τα κάτω προς τον στόχο μας» δήλωσε ο Πάουελ.

Ωστόσο η κεντρική τράπεζα ξεκίνησε την συνεδρίαση της χωρίς να έχει τα στοιχεία για τον αγαπημένο της δείκτη πληθωρισμού, τον δείκτη προσωπικών καταναλωτικών δαπανών. ‘Εχει όμως τα στοιχεία για την πορεία του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή και Δείκτη Τιμών Παραγωγού, που κινήθηκαν με πιο γοργό ρυθμό από το αναμενόμενο.

Οι επενδυτές θα επικεντρωθούν στο κατά πόσο οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτική θα συνεχίζουν αν εκτιμούν ότι θα υπάρξουν τρεις μειώσεις επιτοκίων φέτος ή θα περιοριστούν στις δύο. Θα παρακολουθήσουν την καθιερωμένη συνέντευξη τύπου για να μπορέσουν να κατανοήσουν μέσα από τις απαντήσεις του Πάουελ αν η πρώτη μείωση θα γίνει τον Ιούνιο, όπως αναμένουν οι προθεσμιακές αγορές ή αργότερα.

Νωρίτερα αυτό το μήνα, ο Πάουελ εξήγησε ότι η κεντρική τράπεζα είναι σε καλό δρόμο για τη μείωση των επιτοκίων μέχρι τα μέσα του έτους, εφόσον τα μηνιαία στοιχεία για τον πληθωρισμό τους διαβεβαίωναν ότι η πτωτική τάση παρέμενε σταθερή. «Όταν αποκτήσουμε αυτή την επιβεβαίωση, και δεν απέχουμε πολύ από αυτήν, θα είναι σκόπιμο να μειώσουμε το επίπεδο περιορισμού, ώστε να μην οδηγήσουμε την οικονομία σε ύφεση» είπε στην κατάθεση του στο Καπιτώλιο.

Το νέο ερώτημα

Η αύξηση των προβλέψεων για τα επιτόκια αυτή την εβδομάδα αποκρύπτει μια μεγαλύτερη μετατόπιση στο εσωτερικό της Fed τον τελευταίο χρόνο, με μεγαλύτερες επιπτώσεις για την οικονομία.

Ο λόγος για τον οποίο τα επιτόκια βρίσκονται σήμερα πάνω από το 5% είναι ότι ο κόσμος φαινόταν διαφορετικός το καλοκαίρι, όταν η Fed τα οδήγησε σε αυτό το επίπεδο. Τότε, οι αξιωματούχοι φοβούνταν ότι ο πληθωρισμός θα μπορούσε να παγιωθεί στο 3% ή και υψηλότερα, πολύ πάνω από τον στόχο του 2%. Χρησιμοποίησαν το ακριβό κόστος χρήματος  με στόχο να επιβραδύνουν την οικονομία και να αυξήσουν την ανεργία.

Αντ’ αυτού, η ανεργία έχει μειωθεί παρά τη σταθερή παραγωγή και τις προσλήψεις. Η ενίσχυση των αλυσίδων εφοδιασμού μείωσε τις τιμές των αγαθών και η εισροή εργαζομένων που γεννήθηκαν στο εξωτερικό συγκράτησε την αύξηση των μισθών και ενίσχυσε τη ζήτηση.

Οι υπάλληλοι της Fed ανησυχούν λιγότερο ότι ο πληθωρισμός θα κολλήσει πάνω από το 3%. Ακόμη και μετά την άνοδο του Φεβρουαρίου, ο πληθωρισμός με βάση το προτιμώμενο μέτρο της Fed ήταν πιθανότατα κάτω από αυτό.

Η ανησυχία, μάλλον, είναι ότι οι πληθωριστικές πιέσεις χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να φθάσουν στο 2% επειδή ο πληθωρισμός των υπηρεσιών παραμένει «επίμονος» και αργεί να μειωθεί ή επειδή η ζήτηση και οι τιμές των αγαθών ανακάμπτουν. Αντί να αυξήσει τα επιτόκια, η κεντρική τράπεζα μπορεί να το διαχειριστεί διατηρώντας αμετάβλητα τα επιτόκια περισσότερο χρόνο μέχρι να ξεκινήσει την αποκλιμάκωση τους.

Τα δύο στρατόπεδα

Στη συνεδρίαση αυτής της εβδομάδας, η συζήτηση είναι πιθανό να επικεντρωθεί στο τι θα χρειαστεί για να ξεκινήσουν οι μειώσεις των επιτοκίων στα μέσα του έτους.

Στο εσωτερικό της κεντρικής τράπεζας, το  στρατόπεδο των γερακιών δεν βλέπει καμία ανάγκη για μείωση, δεδομένου ότι η οικονομία είναι ισχυρή και θέλει περισσότερες αποδείξεις για επιβράδυνση. Αυτή η ομάδα αποτελεί τη μειοψηφία, έχει αρωγό τα τελευταία στοιχεία για τον πληθωρισμό.

«Δεν υπάρχει καμία ανάγκη να προσαρμόσουμε προληπτικά τη στάση της πολιτικής, δεδομένου ότι ο πληθωρισμός βρίσκεται πάνω από το στόχο, η ζήτηση είναι ισχυρή και η ανεργία χαμηλή» εκτιμά ο πρόεδρος της Kansas City Fed, Τζέφρι Σμιτ.

Στο άλλο  στρατόπεδο τα στελέχη είναι πιο προσεκτικά στις ενδείξεις ασθενέστερης ζήτησης και προσλήψεων. Το ποσοστό ανεργίας, στο 3,9% τον Φεβρουάριο, έχει ανέβει από το πρόσφατο χαμηλό του 3,4% τον Απρίλιο του 2023. Ιστορικά, όταν το ποσοστό ανεργίας ανεβαίνει λίγο, καταλήγει να ανεβαίνει πολύ.

Ορισμένα από αυτά τα στελέχη είναι έτοιμα να μειώσουν τα επιτόκια μόλις τα στοιχεία για τον πληθωρισμό τους δώσουν την ευκαιρία, προκειμένου να μην σπαταλήσουν μια σημαντική ευκαιρία για την ήπια προσγείωση της οικονομίας.

Διαχείριση κινδύνου – εμπορικές συναλλαγές

Αυτό που τελικά κάνουν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής  καταλήγει στο ποιο πρόβλημα αποφασίζουν ότι είναι ευκολότερο να διορθώσουν, μια διαδικασία που ονομάζεται «διαχείριση κινδύνου». Εάν η ζήτηση είναι ισχυρότερη και ο πληθωρισμός πιο επίμονος από ό,τι αναμενόταν, η Fed μπορεί να αναβάλει τις μειώσεις. Εάν η ζήτηση και οι προσλήψεις αποδυναμωθούν περισσότερο από ό,τι αναμενόταν, η Fed έχει άφθονο περιθώριο να μειώσει τα επιτόκια αλλά πιθανότατα δεν θα μπορέσει να κινηθεί αρκετά γρήγορα ώστε να προλάβει μια ύφεση.

Όλο και περισσότερα στελέχη ανησυχούν περισσότερο για το τελευταίο σενάριο παρά για το πρώτο. «Πρέπει να είμαστε προνοητικοί και να βεβαιωθούμε ότι δεν θα δώσουμε στους ανθρώπους σταθερότητα τιμών αλλά θα αφαιρέσουμε θέσεις εργασίας» είπε η πρόεδρος της Fed του Σαν Φρανσίσκο, Μέρι Ντάλι.

Ακόμη και αν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής είναι διατεθειμένοι να μειώσουν τα επιτόκια, χρειάζονται μια αξιόπιστη αιτιολόγηση, αν δεν υπάρχει προφανής επιδείνωση της ευρύτερης οικονομίας. Μια επανάληψη της πτώσης του πληθωρισμού θα παρείχε αυτή τη δικαιολογία, γεγονός που καθιστά τα στοιχεία για τις τιμές τον επόμενο μήνα ιδιαίτερα κρίσιμα.

Η δυσμενής στροφή στα τελευταία στοιχεία για τον πληθωρισμό είναι μια απογοητευτική υπενθύμιση του πόσο δύσκολο είναι να επιμείνουμε στην ήπια προσγείωση. «Υπάρχουν πολλά πράγματα που πρέπει ταυτόχρονα να πάνε καλά» εξηγεί η Κάιλα Σέντερ, σύμβουλος στρατηγικής επενδύσεων της State Street. «Εάν τα επιτόκια είναι υψηλά, αυτό αυξάνει τον κίνδυνο μιας σκληρής προσγείωσης.»