Ηλίας Ξηρουχάκης: «Χρήσιμο ένα διάδοχο σχήμα του ΤΧΣ μετά το 2025»

Σημαντικά οφέλη για την ελληνική οικονομία, τους πολίτες και τις επιχειρήσεις μετά την επιστροφή των συστημικών τραπεζών στον ιδιωτικό τομέα, διαβλέπει ο CEO του ΤΧΣ Ηλίας Ξηρουχάκης, στην πρώτη του συνέντευξη μετά το επιτυχημένο placement της Τράπεζας Πειραιώς.

Μιλώντας στο «Βήμα» τονίζει ότι η εμπειρία και η τεχνογνωσία του Ταμείου θα ήταν χρήσιμες για την υποστήριξη του κλάδου σε ενδεχόμενες μελλοντικές κρίσεις, σημειώνοντας χαρακτηριστικά ότι «όποιος εκτιμά πως οι κρίσεις συμβαίνουν μόνο μία φορά και δεν επαναλαμβάνονται, σφάλλει». Στο πλαίσιο αυτό προτείνει τη δημιουργία ενός διάδοχου σχήματος με νέες αρμοδιότητες, που θα αποτελέσει ασπίδα για το τραπεζικό σύστημα.

Πειραιώς: Τέλη Φεβρουαρίου 2024 το πλήρες σχέδιο για το 27%

ΕΡ.: Κύριε Ξηρουχάκη, το ΤΧΣ πέτυχε μέσα σε λίγους μήνες να διαθέσει το σύνολο των μετοχών του σε Eurobank, Alpha Bank και Τράπεζα Πειραιώς, καθώς και το ήμισυ της συμμετοχής του στην Εθνική Τράπεζα. Ποιο ήταν το μυστικό της επιτυχίας;

ΑΠ.: «Πράγματι, η διαδικασία της αποεπένδυσης έχει γνωρίσει μια πρωτοφανή επιτυχία για τα ελληνικά αλλά και διεθνή δεδομένα. Το Ταμείο υιοθέτησε βέλτιστες διεθνείς πρακτικές και μέσω μιας συστηματικής προσέγγισης και τήρησης ενός ρεαλιστικού χρονοδιαγράμματος ολοκλήρωσε σε μεγάλο βαθμό τη διαδικασία με επαγγελματισμό και μεθοδικότητα, σε συνθήκες ελεύθερου ανταγωνισμού και απόλυτης διαφάνειας.

Η ελκυστικότητα των ελληνικών τραπεζών αυξήθηκε λόγω της κεφαλαιακής σταθεροποίησης και της βελτίωσης των οικονομικών τους μεγεθών, ενώ η πανθομολογούμενη ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας ενίσχυσε το διεθνές επενδυτικό ενδιαφέρον. Τέλος, το Ταμείο φρόντισε να αξιολογήσει τις αποτιμήσεις των τραπεζών με βάση αντικειμενικά κριτήρια και μελέτες από διεθνείς οίκους. O προσδιορισμός τους έγινε με τρόπο που να διασφαλίζει πλήρως τα συμφέροντα του Δημοσίου, χωρίς ταυτόχρονα να αποθαρρύνει τους επενδυτές».

ΕΡ.: Μερικά από τα μεγαλύτερα funds στον κόσμο επένδυσαν στις ελληνικές τράπεζες μέσω των δημόσιων προσφορών που διενήργησε το ΤΧΣ. Γιατί είναι σήμερα τόσο ελκυστικός ο κλάδος;

ΑΠ.: «Η αύξηση της ρευστότητας και η ενίσχυση της κεφαλαιακής επάρκειας των τραπεζών στην Ελλάδα, σε συνδυασμό με την αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας, αποτελούν διεθνή επιτυχία για τον κλάδο. Η πολύχρονη, επίπονη, αλλά oυσιαστική μεταρρύθμιση που έκαναν οι τράπεζες με την αρωγή του Ταμείου, πέτυχε αφενός την εξυγίανση και αφετέρου την ανάπτυξη των ισολογισμών τους σε υγιείς βάσεις.

Ο δείκτης μη εξυπηρετούμενων δανείων μειώθηκε δραστικά, προσεγγίζοντας τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, ενισχύοντας την ποιότητα του χαρτοφυλακίου τους, ενώ η κεφαλαιακή τους επάρκεια διασφαλίζει την ανθεκτικότητά τους σε μελλοντικές μάκρο ή/και μικροοικονομικές προκλήσεις. Επίσης, το Ταμείο δούλεψε πολύ στενά με τις διοικήσεις των τραπεζών για να βελτιώσει το θεσμικό πλαίσιο και την εταιρική τους διακυβέρνηση».

ΕΡ.: Τι σημαίνει για το εγχώριο τραπεζικό σύστημα και την ελληνική οικονομία η επιστροφή των συστημικών ομίλων στον ιδιωτικό τομέα;

ΑΠ.: «Είναι το ορόσημο μιας νέας περιόδου ανάπτυξης. Με την αποχώρηση του Δημοσίου, εκλογικεύεται ο συστημικός κίνδυνος και θωρακίζεται το τραπεζικό σύστημα με ιδιωτικά κεφάλαια, απέναντι σε μελλοντικές κρίσεις. Η είσοδος πολλών ιδιωτών και στρατηγικών επενδυτών εισφέρει νέα κεφάλαια και τεχνογνωσία, ενώ η αναβάθμιση της διαφάνειας και της διακυβέρνησης δημιουργεί ένα περιβάλλον εμπιστοσύνης που τροφοδοτεί την ανάπτυξη.

Αναμένουμε επίσης ότι ο αυξημένος ανταγωνισμός θα βελτιώσει την ποιότητα των τραπεζικών υπηρεσιών και θα οδηγήσει σε μείωση επιτοκίων και εξορθολογισμό των πάσης φύσεως χρεώσεων, στηρίζοντας την υλοποίηση μακρόπνοων και βιώσιμων επενδυτικών σχεδίων και την τόνωση της επιχειρηματικής δραστηριότητας».

ΕΡ.: Οι τράπεζες σημείωσαν κέρδη-ρεκόρ τη διετία 2022-2023 και σχεδιάζουν τη διανομή μερίσματος. Πιστεύετε ότι η κερδοφορία τους είναι διατηρήσιμη;

ΑΠ.: «Η διατήρηση βιώσιμης κερδοφορίας εξαρτάται από πλειάδα παραγόντων συμπεριλαμβανομένης της οικονομικής σταθερότητας, των κανονιστικών ρυθμίσεων, της διαχείρισης των αναλαμβανόμενων κινδύνων και της απόδοσης των επενδύσεων. Επηρεάζεται δε και από τις γεωπολιτικές εξελίξεις και τις τάσεις στις παγκόσμιες αγορές.

Οι τράπεζες υιοθετούν ήδη συνετές πρακτικές, μειώνοντας τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, θωρακίζοντας την κεφαλαιακή τους βάση με κέρδη από συναφείς δραστηριότητες και, κατά συνέπεια, μειώνοντας τις επιπτώσεις του κινδύνου μελλοντικών ζημιών. Παράλληλα, εστιάζουν στην οργανική ανάπτυξη, επενδύοντας σε νέες τεχνολογίες, ψηφιακές υπηρεσίες και στην πράσινη χρηματοδότηση».

ΕΡ.: Ποια θεωρείτε ότι πρέπει να είναι η στρατηγική ανάπτυξης του κλάδου τα επόμενα χρόνια;

ΑΠ.: «Η βιώσιμη κερδοφορία και η ενίσχυση της ελληνικής οικονομίας απαιτούν στρατηγική εστίαση στην ψηφιακή μετάβαση και την πράσινη οικονομία. Η ανάπτυξη του fintech, η επένδυση σε ψηφιακές υπηρεσίες και προϊόντα θα δώσουν ώθηση στον κλάδο, ενώ και η χρηματοδότηση πράσινων επενδύσεων θα δημιουργήσει νέες ευκαιρίες και θα ευνοήσει την περιβαλλοντική προστασία . Η βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών και η επερχόμενη μείωση των επιτοκίων θα ενισχύσουν τις σχέσεις μεταξύ των πολιτών, των επιχειρήσεων και των τραπεζών, αφού έτσι θα στηριχθεί η πραγματική οικονομία, θα τονωθεί η απασχόληση και η οικονομική ανάπτυξη. Η εξωστρέφεια πρέπει να ενταχθεί εκ νέου στον επιχειρηματικό τους σχεδιασμό».

ΕΡ.: Σύμφωνα με τη νομοθεσία, το ΤΧΣ θα σταματήσει τη λειτουργία του στο τέλος του 2025. Ποια είναι τα επόμενα βήματα για τη διάθεση των μετοχών της Εθνικής Τράπεζας και της Attica Bank;

ΑΠ.: «Στο Ταμείο παρακολουθούμε και αξιολογούμε διαρκώς τις συνθήκες της αγοράς, λαμβάνοντας υπόψη παράγοντες όπως η ρευστότητα και η οικονομική συγκυρία, με στόχο τη διασφάλιση των συμφερόντων του Ελληνικού Δημοσίου και την υγιή ανάπτυξη του τραπεζικού κλάδου. Στην περίπτωση της Εθνικής, προτεραιότητα είναι η διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας μέσω της διάθεσης του ποσοστού του ΤΧΣ με τρόπο που να εξασφαλίζει τη συνέχιση της ορθής λειτουργίας της και της χρηματοδότησης των επιχειρήσεων και της οικονομίας.

Για την Attica Bank, η οποία βρίσκεται, ευτυχώς, σε σταθερή τροχιά ανάκαμψης, η στρατηγική θα πρέπει να εστιάσει στη στήριξη της υλοποίησης του νέου επιχειρηματικού της σχεδίου για τη διασφάλιση της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητάς της και ασφαλώς στην ολοκλήρωση, το συντομότερο, της συγχώνευσης με την Παγκρήτια για τη δημιουργία του σημαντικού 5ου τραπεζικού πυλώνα».

ΕΡ.: Σε παλαιότερες τοποθετήσεις σας έχετε υποστηρίξει ότι το ΤΧΣ θα πρέπει να συνεχίσει τη λειτουργία του και μετά την αποχώρησή του από το μετοχικό κεφάλαιο των τραπεζών, ως θεματοφύλακας του συστήματος. Ποια είναι σήμερα η θέση σας;

ΑΠ.: «Σαφώς, η εμπειρία και η τεχνογνωσία του ΤΧΣ θα ήταν χρήσιμες για την υποστήριξη του τραπεζικού κλάδου σε ενδεχόμενες μελλοντικές κρίσεις. Οποιος εκτιμά πως οι κρίσεις συμβαίνουν μόνο μία φορά και δεν επαναλαμβάνονται σφάλλει. Το Ταμείο θα ολοκληρώσει τη θητεία του στο τέλος του 2025, βάσει της σχετικής νομοθεσίας, ωστόσο θα μπορούσε να φανεί χρήσιμο ένα διάδοχο σχήμα με νέες πιθανόν αρμοδιότητες, όπως η δημιουργία προτάσεων προς τον χρηματοπιστωτικό κλάδο ή ο συντονισμός υλοποίησής τους σε συστημικό επίπεδο βάσει βέλτιστων πρακτικών στους τομείς: (α) του ESG με έμφαση τόσο στην εταιρική διακυβέρνηση όσο και στη διαχείριση της κλιματικής μετάβασης και των σχετικών κινδύνων, (β) της τιτλοποίησης απαιτήσεων και (γ) στην υποστήριξη της ψηφιακής μετάβασης του κλάδου».

ΕΡ.: Κλείνοντας, θα θέλατε να μας κάνετε έναν απολογισμό της θητείας σας στο τιμόνι του ΤΧΣ, τις δυσκολίες που τυχόν αντιμετωπίσατε στην έως σήμερα διαδρομή σας, αλλά και τις πιο ενδιαφέρουσες για εσάς στιγμές;

ΑΠ.: «Η ολοκλήρωση της αποεπένδυσης από τις συστημικές τράπεζες σηματοδοτεί το κλείσιμο ενός ιστορικού κεφαλαίου για την ελληνική οικονομία και το τραπεζικό σύστημα, μετά από 14 δύσκολα χρόνια. Η προσέλκυση επενδύσεων και η υποστήριξη επιχειρήσεων και νοικοκυριών, αποτελούν σημαντικό μέρος της κληρονομιάς του Ταμείου, παρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίσαμε και επιτυχώς διαχειριστήκαμε, όπως η αβεβαιότητα των αγορών, η οικονομική κρίση, τα “βουνά” από μη εξυπηρετούμενα δάνεια, η παρελθούσα κεφαλαιακή αστάθεια των τραπεζών κ.λπ.

Ωστόσο, η άκρως επιτυχημένη ολοκλήρωση των πρόσφατων συναλλαγών που οδήγησαν στην επιστροφή των συστημικών τραπεζών σε ιδιώτες επενδυτές καθώς και η διεθνής αναγνώριση της συμβολής του Ταμείου στην αναγέννηση του τραπεζικού κλάδου, προσωπικά με γεμίζουν υπερηφάνεια για την ικανή ομάδα του ΤΧΣ και για τα όσα πετύχαμε, καθώς αφήνουμε μια σημαντική παρακαταθήκη στους διαχειριστές της επόμενης, εύχομαι ακόμα καλύτερης, ημέρας της ελληνικής οικονομίας».

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΟ ΒΗΜΑ