Ναυτιλία: Επιστρέφουν οι Σομαλοί πειρατές

Ένα ακόμα πρόβλημα έρχεται να προστεθεί στις συμπληγάδες με τις οποίες είναι αντιμέτωπη η παγκόσμια ναυτιλία: εκτός από την ξηρασία που επηρεάζει τη Διώρυγα του Παναμά, προκαλώντας καθυστερήσεις, και τα προβλήματα στο Σουέζ με τις επιθέσεις των μαχητών Χούθι στην Ερυθρά Θάλασσα, στο εκρηκτικό μείγμα έρχονται τώρα να προστεθούν και οι Σομαλοί πειρατές.

Σύμφωνα με πηγές, τις οποίες επικαλείται το ειδησεογραφικό πρακτορείο Reuters, από τον περασμένο Νοέμβριο έχουν αναφερθεί περισσότερες από 20 απόπειρες πειρατείας, έχοντας αυξήσει σημαντικά τις τιμές για τους ένοπλους φρουρούς ασφαλείας και την ασφαλιστική κάλυψη.

Αξιοσημείωτο είναι ότι δύο μέλη σομαλικών συμμοριών ανέφεραν στο Reuters ότι εκμεταλλεύονται την απόσπαση της προσοχής που παρείχαν τα χτυπήματα των Χούθι αρκετές εκατοντάδες ναυτικά μίλια προς τα βόρεια για να επιστρέψουν στην πειρατεία αφού παρέμεναν αδρανείς για σχεδόν μια δεκαετία.

Το Ινδικό Πολεμικό Ναυτικό απελευθέρωσε πλοίο και συνέλαβε 35 πειρατές

«Εκμεταλλεύτηκαν αυτή την ευκαιρία επειδή οι διεθνείς ναυτικές δυνάμεις που επιχειρούν στα ανοιχτά της Σομαλίας μείωσαν τις δραστηριότητές τους», είπε ένας πειρατής χρηματοδότης με το ψευδώνυμο Ismail Isse, υπογραμμίζοντας ότι συνεισέφερε ήδη οικονομικά για την πειρατείας ενός πλοίου μεταφοράς χύδην φορτίου τον Δεκέμβριο. Μίλησε στο Reuters τηλεφωνικά από το Hul Anod, μια παράκτια περιοχή στην ημιαυτόνομη βορειοανατολική περιοχή Puntland της Σομαλίας, όπου βρισκόταν το πλοίο Ruen επί εβδομάδες εβδομάδες.

Αυξημένη ανησυχία

Αν και η απειλή δεν είναι τόσο σοβαρή όσο ήταν κατά το χρονικό διάστημα από το 2008 έως το 2014, περιφερειακοί αξιωματούχοι και πηγές του κλάδου ανησυχούν ότι το πρόβλημα θα μπορούσε να κλιμακωθεί.

«Αν δεν το σταματήσουμε όσο είναι ακόμα στα σπάργανά του, μπορεί να γίνει το ίδιο όπως ήταν», είπε στο Reuters τον περασμένο μήνα ο πρόεδρος της Σομαλίας Χασάν Σέιχ Μοχάμουντ στο εξαιρετικά οχυρωμένο art deco παλάτι του, Villa Somalia.

#INSKolkata, in the last 40 hours, through concerted actions successfully cornered and coerced all 35 Pirates to surrender & ensured safe evacuation of 17 crew members in the evening today #16Mar 24 from the pirate vessel without any injury.#INSKolkata had carried out the… https://t.co/eKxfEdMRES pic.twitter.com/tmQq2fG8yE

— SpokespersonNavy (@indiannavy) March 16, 2024

Το Σαββατοκύριακο, το ινδικό Πολεμικό Ναυτικό αναχαίτισε και απελευθέρωσε το Ruen, το οποίο έπλεε υπό τη σημαία της Μάλτας. Και υπογράμμισε ότι οι 35 πειρατές που επέβαιναν παραδόθηκαν και οι 17 όμηροι διασώθηκαν χωρίς να τραυματιστούν.

Η αποστολή της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την καταπολέμηση της πειρατείας, EUNAVFOR Atalanta, υποστήριξε ότι οι πειρατές μπορεί να χρησιμοποίησαν το πλοίο ως βάση εκτόξευσης για να επιτεθούν σε άλλο πλοία.

Ο ρόλος της Ινδίας

Ο Cyrus Mody, αναπληρωτής διευθυντής του τμήματος καταπολέμησης του εγκλήματος του Διεθνούς Εμπορικού Επιμελητηρίου, είπε ότι η επέμβαση του ινδικού ναυτικού, το οποίο έχει αναπτύξει τουλάχιστον δώδεκα πολεμικά πλοία ανατολικά της Ερυθράς Θάλασσας, θα μπορούσε να έχει σημαντική αποτρεπτική επίδραση.

«Αυτή η παρέμβαση δείχνει ότι ο κίνδυνος/ανταμοιβή είναι εναντίον των πειρατών και ελπίζουμε ότι αυτό θα τους κάνει να το σκεφτούν μερικές φορές», είπε.

Αξιωματούχοι του υπουργείου Εξωτερικών του Μπαγκλαντές, ωστόσο υποστηρίζουν ότι οι πειρατές έχουν πλεονεκτήματα όταν επιχειρούν κοντά στις ακτές της Σομαλίας.

Αυξανόμενο κόστος

Οι πλωτές οδοί στα ανοικτά της Σομαλίας περιλαμβάνουν μερικές από τις πιο πολυσύχναστες ναυτιλιακές λωρίδες στον κόσμο. Κάθε χρόνο, υπολογίζεται ότι 20.000 πλοία, που μεταφέρουν τα πάντα, από έπιπλα και ενδύματα μέχρι σιτηρά και καύσιμα, περνούν από τον Κόλπο του Άντεν εν πλω προς την Ερυθρά Θάλασσα και τη Διώρυγα του Σουέζ, τη συντομότερη θαλάσσια διαδρομή μεταξύ Ευρώπης και Ασίας.

Στο απόγειό τους το 2011, οι Σομαλοί πειρατές εξαπέλυσαν 237 επιθέσεις και κράτησαν εκατοντάδες ομήρους, ανέφερε το Διεθνές Ναυτιλιακό Γραφείο. Εκείνο το έτος, η ομάδα παρακολούθησης Oceans Beyond Piracy υπολόγισε ότι οι δραστηριότητές τους κόστισαν στην παγκόσμια οικονομία περίπου 7 δισεκατομμύρια δολάρια, συμπεριλαμβανομένων εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων σε λύτρα.

Ο τρέχων ρυθμός επιθέσεων είναι σημαντικά μικρότερος, με τους πειρατές να στοχεύουν κυρίως μικρότερα πλοία σε λιγότερο περιπολούμενα ύδατα, δήλωσαν οι διαχειριστές θαλάσσιων κινδύνων και οι ασφαλιστές. Από τον Νοέμβριο, έχουν κατασχεθεί με επιτυχία τουλάχιστον δύο φορτηγά πλοία και 12 αλιευτικά, σύμφωνα με στοιχεία της EUNAVFOR.

Αλλαγή στα σημεία

Όμως, η αποστολή – η οποία μέχρι τον Φεβρουάριο είχε εντοπίσει έως και πέντε αποκαλούμενες ομάδες πειρατικής δράσης που δραστηριοποιούνται στον ανατολικό κόλπο του Άντεν και στη λεκάνη της Σομαλίας – προειδοποίησε ότι το τέλος της εποχής των μουσώνων αυτόν τον μήνα θα μπορούσε να τις οδηγήσει πιο νότια και ανατολικά.

Οι επιδρομές τους έχουν επεκτείνει την περιοχή στην οποία οι ασφαλιστές επιβάλλουν πρόσθετα ασφάλιστρα κινδύνου πολέμου στα πλοία. Αυτά τα ασφάλιστρα γίνονται πιο ακριβά για ταξίδια μέσω του Κόλπου του Άντεν και της Ερυθράς Θάλασσας, προσθέτοντας εκατοντάδες χιλιάδες δολάρια στην τιμή για ένα τυπικό ταξίδι επτά ημερών, δήλωσαν αξιωματούχοι του ασφαλιστικού κλάδου.

Η αυξανόμενη ζήτηση για ιδιωτικούς ένοπλους φρουρούς αυξάνει επίσης τις τιμές. Το κόστος πρόσληψης μιας ομάδας για τρεις ημέρες εκτινάχθηκε περίπου 50% τον Φεβρουάριο σε μηνιαία βάση, μεταξύ 4.000 και 15.000 δολαρίων, ανέφεραν πηγές ασφάλειας στη θάλασσα.

Αν και ο ρόλος τους είναι περιορισμένος όταν καλούνται να αντιμετωπίσουν τους πυραύλους των Χούθι, οι φρουροί είναι εξαιρετικά αποτελεσματικοί στην αποτροπή των πειρατών.

Δεν έχουν αναφερθεί πληρωμές λύτρων, αλλά ο πειρατής χρηματοδότης, Isse, και μια άλλη πηγή που γνωρίζει το θέμα είπαν ότι είχαν πραγματοποιηθεί διαπραγματεύσεις για μια πληρωμή εκατομμυρίων δολαρίων για την απελευθέρωση του Ruen.

Εκπρόσωπος της NAVIBULGAR, της βουλγαρικής εταιρείας που διαχειρίζεται το πλοίο, είπε ότι δεν μπορούσε να σχολιάσει τις διαπραγματεύσεις για τα λύτρα, αλλά ήταν ευγνώμων στο ινδικό Πολεμικό Ναυτικό για την απελευθέρωση των ναυτικών του.

Η σχέση των Χούθι με τους Σομαλούς

Σύμφωνα με το δημοσίευμα του Reuters, ειδικοί ασφαλείας λένε ότι δεν υπάρχουν στοιχεία για άμεσους δεσμούς μεταξύ των Χούθι και των Σομαλών πειρατών, αν και ο Isse είπε ότι οι πειρατές έχουν εμπνευστεί από τις επιθέσεις της πολιτοφυλακής.

Σε απάντηση στις επιδρομές πριν από μια δεκαετία, οι ναυτιλιακές εταιρείες ενίσχυσαν τα μέτρα ασφαλείας επί του πλοίου και διεθνείς ναυτικές δυνάμεις συμμετείχαν σε επιχειρήσεις υπό την ηγεσία του ΝΑΤΟ, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των Ηνωμένων Πολιτειών.

Έως και 20 πολεμικά πλοία από 14 διαφορετικές χώρες θα περιπολούσαν τον Κόλπο του Άντεν και τις ναυτιλιακές λωρίδες του Ινδικού Ωκεανού -μια έκταση όσο το μέγεθος της Μεσογείου και της Ερυθράς Θάλασσας μαζί- ανά πάσα στιγμή.

Τα μέτρα ουσιαστικά εξάλειψαν τις πειρατικές επιθέσεις. Αλλά καθώς η απειλή υποχώρησε, οι συμμετέχουσες χώρες μείωσαν τον αριθμό των πολεμικών πλοίων, δήλωσε ο Τζον Στιντ, πρώην επικεφαλής της μονάδας καταπολέμησης της πειρατείας στο Πολιτικό Γραφείο του ΟΗΕ για τη Σομαλία.