Μηχανοκίνητος αθλητισμός: Πως τα σιρκουί εντός αστικών περιοχών διχάζουν φαν και πολίτες

O εκτεταμένος αντίκτυπος του Grand Prix F1 του Λας Βέγκας τον Νοέμβριο του 2023 ήταν κάτι που οι ντόπιοι δεν είχαν ξαναζήσει. Πολλοί κάτοικοι εξέφρασαν ένα ευρύ φάσμα παραπόνων σχετικά με τις παρενέργειες από το Grand Prix του Λας Βέγκας.

Για να φιλοξενήσουν τον αγώνα, οι διοργανωτές έκλεισαν το Στριπ, άνοιξαν δρόμους, έστησαν μίλια προστατευτικού φράχτη και κατασκεύασαν προσωρινές κερκίδες και άλλες εγκαταστάσεις. Κατά τη διάρκεια των προετοιμασιών, οι ντόπιοι υπέβαλαν διαμαρτυρίες για την παρατεταμένη κυκλοφοριακή συμφόρηση και την απομάκρυνση των δέντρων μπροστά από το ξενοδοχείο Bellagio.

Πώς και πόσα βγάζουν οι ομάδες και οι οδηγοί της F1

Ήταν τόσο μεγάλη η αναστάτωση που ο Γκρεγκ Μαφέι, διευθύνων σύμβουλος της ιδιοκτήτριας F1, Liberty Media, ζήτησε συγγνώμη από τους κατοίκους της περιοχής την παραμονή του αγώνα — και τους υπενθύμισε τα έσοδα: «Θα φέρουμε 1,7 δισεκατομμύρια δολάρια σε έσοδα στην περιοχή».

Αστικές και υβριδικές πίστες

Το ένα τρίτο των 24 αγώνων της F1 που έχουν προγραμματιστεί για τη σεζόν του 2024, που ξεκίνησε στις 2 Μαρτίου, θα διεξαχθούν σε δρόμο ή υβριδική πίστα, σε σύγκριση με περίπου 15% μια δεκαετία πριν. Αυτοί είναι αγώνες που λαμβάνουν χώρα είτε εξ ολοκλήρου είτε εν μέρει σε κλειστούς δημόσιους δρόμους που έχουν μετατραπεί για λίγο σε χώρους μηχανοκίνητου αθλητισμού.

Τα σιρκουί δρόμων είναι ένα καυτό θέμα για τους θιασώτες της F1. Κάποιοι λένε ότι οι αγώνες είναι πιο βαρετοί γιατί οι πιλότοι δεν μπορούν να τρέξουν γρήγορα σε στενές πίστες σε πυκνές αστικές περιοχές. Άλλοι υποστηρίζουν ότι το θέαμα των αγώνων πόλεων παρασύρει νέους θαυμαστές. Όταν η Liberty αγόρασε τη F1 το 2017, ο όμιλος πολυμέσων με έδρα τις ΗΠΑ επιδίωξε «πόλεις προορισμού» με στόχο να επεκτείνει την απήχησή του σε ένα ευρύτερο κοινό.

Αλλά για τους ντόπιους, οι προκλήσεις, οι ταλαιπωρίες και οι κίνδυνοι που συνδέονται με τη διοργάνωση αυτών των πολύπλοκων μεγα-γεγονότων μηχανοκίνητου αθλητισμού στη μέση μιας πόλης μπορεί να είναι σημαντικά θέματα.

Συγκινήσεις και φόβοι

Η σχέση της Formula 1 με τις πίστες δρόμου χρονολογείται από την εναρκτήρια χρονιά του παγκόσμιου πρωταθλήματος το 1950, με το Grand Prix του Μονακό να είναι η πρώτη και παλαιότερη πίστα δρόμου στο άθλημα. Αλλά οι αγώνες στο δρόμο πηγαίνουν πολύ πιο πίσω: Το Circuit de Monaco άνοιξε το 1929. Οι πρώιμοι αγώνες ταχύτητας – αντοχής αυτοκινήτου, διεξήχθησαν επίσης σε δημόσιους δρόμους. Σήμερα, οι πίστες δρόμου φιλοξενούν όχι μόνο αγώνες F1 αλλά και άλλες κατηγορίες αγώνων αυτοκινήτου, όπως IndyCar και Formula E, καθώς και vintage αγωνιστικές εκδηλώσεις.

Τότε και τώρα, η ασφάλεια ήταν ανησυχία. Η πίστα Montjuïc στη Βαρκελώνη, έδρα του Ισπανικού Γκραν Πρι, διαγράφηκε από το πρόγραμμα της F1 αφότου το μονοθέσιο του Γερμανού οδηγού Ρολφ Στόμελεν πέταξε μέσα στο πλήθος το 1975, σκοτώνοντας πέντε θεατές.

Το σημερινό Grand Prix του Αζερμπαϊτζάν, που διεξάγεται στην πίστα του Baku City Circuit από το 2017, έχει συγκριθεί με την πίστα της Βαρκελώνης και περνά μέσα από την Παλιά Πόλη του Μπακού του 12ου αιώνα, Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της Unesco. Ο αγώνας έχει προκαλέσει αντιρρήσεις σχετικά με καταστροφές στα μνημεία και επικρίσεις της F1 για συνεργασία με την κυβέρνηση του Αζερμπαϊτζάν, για λόγους ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Δεν είναι όλοι θιασώτες

Πέραν της Formula 1, οι πίστες δρόμου για άλλες σειρές αγώνων συνάντησαν μικτή υποδοχή από τους κατοίκους αστικών περιοχών.

Τον Ιούλιο του 2023, το πρωτάθλημα NASCAR με έδρα τις ΗΠΑ  έkανε τον πρώτο αγώνα δρόμου, ο οποίος επικεντρώθηκε γύρω από το Grant Park του Σικάγο. Οι κάτοικοι παραπονέθηκαν και η ίδια η διοργάνωση απέτυχε. Αλλά οι ειδικοί σιγαστήρες που χρησιμοποιούσαν τα αυτοκίνητα για να αμβλύνουν την ηχορύπανση έκαναν τη δουλειά τους και ο αγώνας επιστρέφει στο Σικάγο τον Ιούλιο, με υποσχέσεις για λιγότερη αναστάτωση και περισσότερα οικονομικά οφέλη.

Τώρα που ανήκει στην Penske Entertainment η σειρά αγώνων IndyCar, η οποία, επίσης διαθέτει μονοθέσια αγωνιστικά, έχει στο ρόστερ επί του παρόντος τέσσερις αγώνες δρόμου, συμπεριλαμβανομένων αγώνων στο Τορόντο, στο Ντιτρόιτ και στο Λονγκ Μπιτς της Καλιφόρνια.