Ρωσία: Η κατάσχεση 400 δυτικών αεροσκαφών και η επική ασφαλιστική διαμάχη

Η κατάσχεση ξένων αεροσκαφών αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων από τη Ρωσία πυροδότησε την μεγαλύτερη διαμάχη που έγινε ποτέ στον κλάδο ασφάλισης αεροσκαφών.

Ορισμένες από τις μεγαλύτερες ασφαλιστικές εταιρείες του κόσμου αντεπιτίθενται στις απαιτήσεις των ιδιοκτητών  τους. Οι ασφαλιστές λένε ότι οι ιδιοκτήτες θα έπρεπε να είχαν κάνει περισσότερα για να αρπάξουν αεροπλάνα προτού κατασχεθούν. Και υποστηρίζουν στα δικαστήρια ότι η υποστήριξη των ΗΠΑ προς την Ουκρανία σημαίνει ότι, στην πραγματικότητα, βρίσκεται σε πόλεμο με τη Ρωσία. Κι αυτό ακυρώνει ορισμένους ισχυρισμούς.

Διακυβεύονται: δισεκατομμύρια δολάρια, περισσότερα από 400 αεροπλάνα, εκατοντάδες εκατομμύρια νομικά έξοδα. Κι όπως αναφέρουν αναλυτές και δικηγόροι η νομική διαμάχη, που εκτείνεται σε δύο ηπείρους και δεκάδες εταιρείες, πιθανότατα θα επηρεάσει την κάλυψη μελλοντικών συγκρούσεων.

Όπως γράφει σε εκτενές της δημοσίευμα η Wall Street Journal τα αεροπλάνα, κυρίως Airbus και Boeing, που ήταν μισθωμένα τόσο σε ρωσικές όσο και σε ξένες αεροπορικές εταιρείες είχαν αξία άνω των 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων όταν αποκλείστηκαν στη Ρωσία μετά την εισβολή της στην Ουκρανία πριν από περισσότερα από δύο χρόνια.

Η Ρωσία κρατά περισσότερα από 400 δυτικής ιδιοκτησίας αεροπλάνα εντός των συνόρων της, δίνοντας στις εταιρείες χρηματοδοτικής μίσθωσης ελάχιστες πιθανότητες να τα πάρουν πίσω.

Ασφαλιστικό παζάρι

Τα αεροπλάνα ανήκουν σε μικρό αριθμό μεγάλων αλλά κυρίως άγνωστων εταιρειών μίσθωσης αεροσκαφών. Καλύπτονται από ασφαλιστικές εταιρείες τόσο από τη Ρωσία όσο και από τη Δύση, συμπεριλαμβανομένων κολοσσών όπως American International Group και Swiss Re.

Οι δικηγόροι εξακολουθούν να παζαρεύουν τα πιο βασικά ερωτήματα σχετικά με το ποιος πρέπει να πληρώσει. Υπάρχει περίπτωση τα τζετ να επιστραφούν στους ιδιοκτήτες τους; Τα αεροπλάνα έκλεψαν οι ρωσικές αεροπορικές εταιρείες ή κατασχέθηκαν από το κράτος;

Η διαμάχη χρονολογείται από τις χαοτικές πρώτες μέρες του πολέμου στην Ουκρανία. Οι ΗΠΑ και η Ευρώπη επέβαλαν κυρώσεις στη Ρωσία, γεγονός που ανάγκασε τις εταιρείες χρηματοδοτικής μίσθωσης να τερματίσουν τις συμφωνίες με τις ρωσικές αεροπορικές εταιρείες. Εκατοντάδες αεροσκάφη έμειναν σε αδιέξοδο.

Προσπάθειες ανάκτησης

Οι εταιρείες χρηματοδοτικής μίσθωσης προσέλαβαν ομάδες repo για να αρπάξουν το αεροσκάφος όταν προσγειώθηκαν σε φιλικά αεροδρόμια. Είχαν λίγες επιτυχίες. Η προσπάθεια ανάκτησης έχει μειωθεί. Οι εταιρείες χρηματοδοτικής μίσθωσης αναγνωρίζουν ότι είναι απίθανο τα αεροπλάνα να μπορέσουν να πετάξουν ξανά στη Δύση λόγω του αυτοσχέδιου τρόπου με τον οποίο η Ρωσία συντηρούσε τα αεροσκάφη.

Το Κρεμλίνο διέταξε τις αεροπορικές εταιρείες να μην επιστρέψουν αυτά τα αεροσκάφη. Πολλά από τα αεροπλάνα έχουν νηολογηθεί στη Ρωσία και εκτελούν δρομολόγια εσωτερικού ή μεταβαίνουν στο εξωτερικό σε φιλικές χώρες.

Οι εταιρείες χρηματοδοτικής μίσθωσης, οι οποίες κατέχουν περίπου τα μισά εμπορικά αεροσκάφη στον κόσμο, απαιτούν συνήθως από τις αεροπορικές εταιρείες να ασφαλίσουν τα αεροπλάνα τους σε μια τοπική εταιρεία, η οποία στη συνέχεια εκχωρεί μέρος του κινδύνου σε διεθνείς αντασφαλιστές. Οι εταιρείες χρηματοδοτικής μίσθωσης έχουν επίσης τη δική τους ασφάλιση, καλύπτοντας πολεμικούς και άλλους κινδύνους.

Άρνηση αποζημίωσης

Οι ασφαλιστές επικαλούνται πολλούς λόγους για τους οποίους δεν πρέπει να πληρώσουν τις αποζημιώσεις. Το ένα είναι ότι απέσυραν την κάλυψη για τη Ρωσία μετά την έναρξη του πολέμου, αλλά πριν τα αεροπλάνα που ασφάλισαν εγκλωβιστούν εκεί.

Εάν κερδίσουν σε αυτό το επιχείρημα, αυτό «θα μπορούσε να υπονομεύσει το μέλλον του ίδιου του ασφαλιστικού προϊόντος, εάν οι αγοραστές αμφιβάλλουν ότι η κάλυψη είναι αξιόπιστη για οποιαδήποτε νέα σύγκρουση», σύμφωνα με τον Rob Smart, επικεφαλής τεχνικό διευθυντή στη Mactavish, μια βρετανική εταιρεία που συμβουλεύει τους ασφαλισμένους.

Οι ασφαλιστικές εταιρείες υποστηρίζουν επίσης ότι οι αποκλεισμοί για πόλεμο μπορεί να προκληθούν ακόμη και όταν οι χώρες δεν μάχονται πραγματικά μεταξύ τους. Οι ασφαλιστές δήλωσαν ότι η οικονομική και άλλη υποστήριξη που παρέχεται στην Ουκρανία από τη Δύση είναι απόδειξη εμπλοκής στη σύγκρουση. «Ο «Πόλεμος» δεν είναι πλέον απλώς «μπότες στο έδαφος», είπε η Swiss Re σε δικαστική κατάθεση.

Γραμμές άμυνας

Μια άλλη άμυνα είναι ότι οι εταιρείες μίσθωσης αεροσκαφών θα μπορούσαν να είχαν κάνει περισσότερα για να ανακτήσουν τα αεροπλάνα τους. Ο Chubb είπε σε μια δικαστική κατάθεση ότι οι εταιρείες «είχαν ευκαιρίες πριν και μετά τις 24 Φεβρουαρίου 2022, να αφαιρέσουν τα περιουσιακά τους στοιχεία από τη Ρωσία». Στο βαθμό που απέτυχαν να το κάνουν αυτό, «εθελούσια εγκατέλειψαν τα περιουσιακά τους στοιχεία» και έτσι δεν καλύπτονται από την ασφάλιση. Οι εταιρείες χρηματοδοτικής μίσθωσης λένε ότι ήταν αδύνατο να ανακτηθούν τα τζετ σε όλες εκτός από λίγες περιπτώσεις.

Ο Steven C. Marks του δικηγορικού γραφείου Podhurst Orseck, που εκπροσωπεί την εταιρεία χρηματοδοτικής μίσθωσης Carlyle Aviation Partners , αμφισβήτησε εάν όλες οι ασφαλιστικές εταιρείες είχαν επαρκή κεφάλαια για να πληρώσουν τις αξιώσεις. Η διαχείριση των απαιτήσεων που σχετίζονται με τη Ρωσία από τους ασφαλιστές «θα μπορούσε να οδηγήσει σε προβλήματα μεγαλύτερης κλίμακας, συμπεριλαμβανομένου ενός ντόμινο φαινομένων αφερεγγυότητας και αστοχίας πληρωμών», έγραψε τον περασμένο μήνα στο Federal Insurance Office, έναν κυβερνητικό οργανισμό των ΗΠΑ που παρακολουθεί τον ασφαλιστικό κλάδο.

Στη Ρωσία

Ενώ ξένες ασφαλιστικές εταιρείες μάχονται, οι Ρώσοι ασφαλιστές έχουν πληρώσει διακανονισμούς αξίας άνω των 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων για περισσότερα από 100 αεροσκάφη, σύμφωνα με καταθέσεις τίτλων και δηλώσεις εταιρειών. Ιρλανδική εταιρεία leasingAerCap Holdings, η οποία το 2022 έκανε διαγραφή 2,7 δισεκατομμυρίων δολαρίων για τα αεροπλάνα της που είχαν κολλήσει στη Ρωσία, κατέληξε σε συμφωνία για 67 από τα 113 αεροσκάφη της στη χώρα, λαμβάνοντας συνολικά μετρητά 1,3 δισεκατομμύρια δολάρια.

Αυτές οι συμφωνίες φαίνεται να αποτιμούν το αεροσκάφος λιγότερο από ό,τι άξιζε πριν από την έναρξη του πολέμου. Η AerCap πήρε περίπου το 70% της ασφαλισμένης αξίας του αεροσκάφους, δήλωσε η εταιρεία τον περασμένο μήνα. Οι επικριτές λένε ότι η Ρωσία προσπαθεί να αποκτήσει την κυριότητα των αεροπλάνων φθηνά.

Νομικός αγώνας

Αλλά ο νομικός αγώνας απέχει πολύ από το να τελειώσει. Η AerCap εξακολουθεί να καταδιώκει τους δυτικούς ασφαλιστές της για 2,2 δισεκατομμύρια δολάρια για τα 113 διαγραφέντα αεροπλάνα της, συμπεριλαμβανομένων των ποσών που δεν ανακτήθηκαν βάσει των διακανονισμών της. «Οπότε δεν είναι σαν να χάνονται απαραίτητα τα χρήματα», είπε στους επενδυτές τον περασμένο μήνα ο Peter Juhas , οικονομικός διευθυντής της εταιρείας.

Άλλοι απορρίπτουν τις προσφορές με έκπτωση από Ρώσους ασφαλιστές. Η Carlyle Aviation Partners, που ανήκει στον κολοσσό ιδιωτικών μετοχών, διεκδικεί αξίωση 23 αεροπλάνων για περισσότερα από 700 εκατομμύρια δολάρια στο δικαστήριο της πολιτείας της Φλόριντα. Απέρριψε μια πρόταση από ρωσικές ασφαλιστικές εταιρείες να συμβιβαστεί με μια έκπτωση στη λογιστική αξία των τζετ.

«Το ίδιο πρότυπο προσφέρθηκε σε εμάς και δεν συμφωνούμε με αυτό», είπε ο δικηγόρος της Carlyle, Marks. Κατηγόρησε τις δυτικές ασφαλιστικές εταιρείες ότι σέρνουν τα πόδια τους για να προσπαθήσουν να πείσουν τις εταιρείες μίσθωσης αεροσκαφών να συμφωνήσουν σε προσφορές με έκπτωση.