Γιατί οι πλουσιότεροι άνθρωποι περνούν περισσότερο χρόνο με τους φίλους τους

Στην κινηματογραφική μεταφορά του κόμικ, Richie Rich το 1994, ο Μακόλεϊ Κάλκιν υποδύεται ένα αγόρι του οποίου ο τεράστιος πλούτος του στερεί μια φυσιολογική, γεμάτη φίλους παιδική ηλικία. Το ευτυχές τέλος της ταινίας -ο Ρίτσι εγκαταλείπει το αποπνικτικό περιβάλλον του προπαρασκευαστικού σχολείου και γίνεται πλούσιος μέσα από τη φιλία με κάποια παιδιά της μεσαίας τάξης- δείχνει μια καθησυχαστική ηθική μιας ταινίας για όλη την οικογένεια.

Ωστόσο, σύμφωνα με μια σχετικά πρόσφατη μελέτη στο Social Psychological and Personality Science, μπορεί στην πραγματικότητα να είναι τα υψηλά εισοδήματα που χαρίζουν στους ανθρώπους τη δυνατότητα να περνούν περισσότερο χρόνο με τους φίλους τους.

Χρησιμοποιώντας τα αποτελέσματα της Γενικής Κοινωνικής Έρευνας και της Αμερικανικής Έρευνας Χρήσης Χρόνου, η Emily Bianchi του Πανεπιστημίου Emory και η Kathleen Vohs του Πανεπιστημίου της Μινεσότα διαπίστωσαν ότι ενώ οι Αμερικανοί με υψηλά εισοδήματα τείνουν να περνούν περισσότερο χρόνο μόνοι τους, όταν κοινωνικοποιούνται, το κάνουν περισσότερο με τους φίλους τους.

Εν τω μεταξύ, οι κοινωνικές αλληλεπιδράσεις όσων προέρχονται από νοικοκυριά με χαμηλότερο εισόδημα τείνουν να περιστρέφονται γύρω από τα μέλη της οικογένειας και τους γείτονες.

To trailer του Richie Rich

Αναθέτουν σε τρίτους τις οικιακές εργασίες

Οι Αμερικανοί στο υψηλότερο άκρο του εισοδηματικού φάσματος περνούσαν κατά μέσο όρο 6,5 περισσότερες βραδιές κοινωνικοποίησης με φίλους κάθε χρόνο, και 5,8 και 10,3 λιγότερες βραδιές κοινωνικοποίησης με μέλη της οικογένειας και γείτονες, αντίστοιχα, σε σχέση με όσους βρίσκονταν στο χαμηλότερο άκρο.

Τα αποτελέσματα αυτά ενισχύθηκαν από το γεγονός ότι τα νοικοκυριά με υψηλότερο εισόδημα περνούσαν επίσης 6,4 λιγότερες βραδιές κοινωνικοποίησης γενικά.

«Τουλάχιστον ένα μέρος αυτού έχει να κάνει με την ευκολία. Ενώ τα νοικοκυριά με υψηλότερο εισόδημα είναι πιο ελεύθερα να αναθέτουν σε τρίτους τις οικιακές εργασίες, οι Αμερικανοί με μικρότερο εισόδημα τείνουν να χρειάζονται τη βοήθεια που τους παρέχουν τα μέλη της οικογένειας και οι κοντινοί τους άνθρωποι, είτε πρόκειται για χρήματα, είτε για φροντίδα παιδιών ή ηλικιωμένων, είτε για υπογραφή και παραλαβή των πακέτων της UPS, είτε για δύο άτομα που θα γυρίζουν τη σκάλα ενώ ένα τρίτο θα κρατάει μια νέα λάμπα στη θέση της παλιάς» γράφει ο Adam Chandler σε σχετικό άρθρο του στο The Atlantic.

Οι φιλίες είναι ο πιο εθελοντικός τύπος κοινωνικού δεσμού μας

«Για τα άτομα με περιορισμένους οικονομικούς πόρους, αυτοί οι κοινωνικοί δεσμοί είναι πιθανό να είναι ζωτικής σημασίας για τη διαχείριση των υφιστάμενων και επικείμενων προκλήσεων», έγραψαν οι Bianchi και Vohs. «Ως εκ τούτου, τα άτομα με περιορισμένους πόρους μπορεί να είναι ιδιαίτερα συντονισμένα με τις σχέσεις που συνδέονται πιο έντονα με την παροχή και τη λήψη εργαλειακής υποστήριξης».

Η Bianchi λέει ότι εξεπλάγη από το βαθμό στον οποίο το εισόδημα μπορεί να επηρεάσει τις κοινωνικές συνήθειες. «Γνωρίζουμε ότι γενικά το εισόδημα ή τουλάχιστον η πρόσβαση σε χρήματα σε ένα πειραματικό πλαίσιο συνδέεται με λιγότερο χρόνο ή λιγότερο ενδιαφέρον για τους άλλους», λέει η Bianchi.

«Έτσι, από τη μία πλευρά, σκεφτήκαμε ότι το εισόδημα θα επηρέαζε αρνητικά τον χρόνο που αφιερώνεται με τους φίλους. Από την άλλη πλευρά, πρόκειται για μια πολυτέλεια. Μπορείτε να επιλέξετε τους φίλους σας – δεν μπορείτε να επιλέξετε την οικογένειά σας. Οι γείτονες βρίσκονται κάπου στο ενδιάμεσο. Αλλά σίγουρα, οι φιλίες είναι ο πιο εθελοντικός τύπος κοινωνικού δεσμού μας».

Μια απομονωμένη ανώτερη τάξη;

Μελέτη του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν του 2015 διαπίστωσε ότι οι Αμερικανοί που ζουν μακριά από τις μητέρες τους είναι πιο πιθανό να έχουν περισσότερα χρήματα και καλύτερη εκπαίδευση, αλλά οι Bianchi και Vohs διαπίστωσαν ότι το μοτίβο τους ίσχυε ακόμη και όταν οι υψηλόμισθοι ζούσαν κοντά στις μητέρες τους.

«Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το εισόδημα βοηθάει στο αν ζεις πιο μακριά από τους γονείς σου», λέει η Bianchi. «Αλλά ακόμη και αν ζείτε κοντά στους γονείς σας ή στην ευρύτερη οικογένειά σας, το εισόδημα εξακολουθεί να επηρεάζει πόσο χρόνο θα περάσετε μαζί τους».

Ποιες είναι, λοιπόν, οι πιθανές συνέπειες της ύπαρξης μιας πιο απομονωμένης ανώτερης τάξης; Αν και η μελέτη δεν μετρά τέτοιες επιπτώσεις, αυτή η δυναμική θα μπορούσε να οδηγήσει σε μείωση της συμμετοχής των πολιτών.

Λιγότερο πολιτικά δεσμευμένοι με τις κοινότητες της γειτονιάς τους

«Αν οι πλούσιοι προσανατολίζουν τον κοινωνικό τους κόσμο προς τους φίλους και μακριά από τους γείτονες και τους συγγενείς, φαίνεται πιθανό ότι θα συμμετέχουν επίσης λιγότερο στις κοινότητες της γειτονιάς τους», λέει η Bianchi.

Και προσθέτει: «Οι πλουσιότεροι άνθρωποι μπορεί να είναι λιγότερο πολιτικά δεσμευμένοι με τις κοινότητες της γειτονιάς τους και περισσότερο πολιτικά δεσμευμένοι με αυτοεπιλεγμένες κοινότητες, όπως τα ιδιωτικά σχολεία ή οι πολιτικές οργανώσεις».

«Σε μια εποχή που οι κοινωνίες γίνονται όλο και πιο ταξικές, είναι ανησυχητικό το γεγονός ότι οι υψηλότερα αμειβόμενοι μπορεί να έχουν λιγότερες πιθανότητες να έχουν μια αίσθηση του τι συμβαίνει έξω από τις δικές τους ομάδες συνομηλίκων -και ότι είναι πιο εύκολο να ζεις στη φούσκα σου» καταλήγει ο Adam Chandler στο The Atlantic.

*Με στοιχεία από το theatlantic.com