Η εύθραυστη ισορροπία της ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας

Πηγές:

Ρυθμός μεγέθυνσης ΑΕΠ, Πληθωρισμός, Εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών Καταναλωτή Ενέργειας, Τιμές ενέργειας: Πετρέλαιο, Αέριο: Oxford Economics – Global Economic Model.

Δείκτης PMI στη μεταποίηση: HIS Markit.

Δείκτης οικονομικού κλίματος: Διεύθυνση Οικονομικών και Χρηματοοικονομικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

 Σημειώσεις:

Ρυθμός μεγέθυνσης ΑΕΠ: Πρόκειται για τον ετήσιο ρυθμό μεταβολής του ΑΕΠ σε σταθερές τιμές.

Πληθωρισμός: Πρόκειται για τον ετήσιο ρυθμό μεταβολής του γενικού επιπέδου τιμών.

Εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών Καταναλωτή Ενέργειας: Πρόκειται για τον εναρμονισμένο Δείκτη Τιμών Καταναλωτή ή αλλιώς τον ετήσιο ρυθμό μεταβολής του επιπέδου τιμών προϊόντων ενέργειας.

Τιμές ενέργειας: Πετρέλαιο, Αέριο: Πρόκειται για δείκτες που παρουσιάζουν την τιμή του πετρελαίου και του αερίου με έτος βάσης το 2015, το οποίο λαμβάνει την τιμή 100.

Δείκτης PMI στη μεταποίηση: Πρόκειται για το Δείκτη Υπευθύνων Προμηθειών στον κλάδο της μεταποίησης που καταγράφει τόσο τα επίπεδα παραγωγής, όσο και τις προσδοκίες για την εξέλιξή της στο άμεσο μέλλον (περίπου 6 μήνες προβλεπτική ικανότητα). Τιμές άνω του 50 σημαίνουν ότι η τιμή είναι καλύτερη σε σχέση με του προηγούμενου μήνα και σηματοδοτεί καλές προοπτικές για τους επόμενους 6 περίπου μήνες.

Δείκτης οικονομικού κλίματος: Ο δείκτης οικονομικού κλίματος (ESI) είναι ένας σύνθετος δείκτης που στόχο έχει να παρακολουθεί τη μεταβολή του ΑΕΠ είναι ένας σταθμισμένος μέσος όρος απαντήσεων σε επιλεγμένες ερωτήσεις που απευθύνονται σε επιχειρήσεις και σε καταναλωτές και σκοπό έχουν να προσδιορίσουν το οικονομικό κλίμα.

Στην τελευταία έκθεση της Oxford Economics για την ελληνική οικονομία (Greece: GDP growth maintained despite investment drop in Q4, Μάρτιος 2024) σημειώνεται ότι η ελληνική οικονομία φαίνεται να διανύει μια πορεία ανάκαμψης και προσαρμογής μέσα σε ένα πολύπλοκο παγκόσμιο οικονομικό τοπίο. Ενώ η προβλεπόμενη αύξηση του ΑΕΠ της Ελλάδας κατά 1,4% το 2024 υπογραμμίζει μια ανθεκτικότητα που ξεπερνά το μέσο όρο της Ευρωζώνης, υπολείπεται των πιο αισιόδοξων προβλέψεων που διατυπώνονται τόσο από εγχώριους όσο και από διεθνείς παρατηρητές. Η διαφορά αυτή αναδεικνύει τις εγγενείς αβεβαιότητες εντός της ελληνικής οικονομίας, οι οποίες οφείλονται τόσο σε εσωτερικές διαρθρωτικές προκλήσεις όσο και σε εξωτερικές οικονομικές πιέσεις. Από τη μια μεριά σημειώνεται μια βραχυπρόθεσμη οικονομική δυναμική και από την άλλη μεριά μια σειρά μακροπρόθεσμων κινδύνων (καθυστέρηση του Next Generation EU, ισχνή αύξηση των επενδύσεων) που διαμορφώνουν μια εύθραυστη ισορροπία.

Σχετικά με τη δυναμική του πληθωρισμού η έκθεση παρουσιάζει μια αξιοσημείωτη μείωση στο 2,9% τον Φεβρουάριο, η οποία αντανακλά τη συμβολή της μείωσης των τιμών των τροφίμων και του πυρήνα πληθωρισμού. Η τάση αυτή, ωστόσο, μετριάζεται από τις επίμονες πληθωριστικές πιέσεις σε ορισμένους τομείς, σηματοδοτώντας δυνητική αστάθεια στη σταθερότητα των τιμών του καταναλωτή.

Η αξιολόγηση του οικονομικού κινδύνου στο πλαίσιο της έκθεσης υπογραμμίζει μια διαφοροποιημένη προοπτική όσον αφορά στην οικονομική ανθεκτικότητα και τις ευπάθειες της Ελλάδας. Με μια συνολική βαθμολογία οικονομικού κινδύνου ελαφρώς βελτιωμένη αλλά ακόμη μέτρια, 4,7/10, η Ελλάδα κινείται σε μια επισφαλή ισορροπία μεταξύ της δυναμικής ανάκαμψης και των υποκείμενων προκλήσεων. Η αξιολόγηση αυτή, που τοποθετεί την Ελλάδα μεταξύ των προηγμένων οικονομιών με υψηλότερο κίνδυνο, υπογραμμίζει τις ανησυχίες σχετικά με τη ζήτηση και το κόστος της αγοράς, την κρατική πίστη και τους κινδύνους εμπορικής πίστης. Ο συνεχιζόμενος υψηλός κίνδυνος εμπορικής πίστης, ενδεικτικός των προκλήσεων αποπληρωμής του ιδιωτικού τομέα, μαζί με τον κρατικό πιστωτικό κίνδυνο που μετριάζεται από φιλόδοξους δημοσιονομικούς στόχους, περιγράφει ένα τοπίο όπου η Ελλάδα πρέπει να κινηθεί με προσοχή. Επιπλέον, οι βελτιώσεις στον εξωτερικό τομέα σκιάζονται από την αύξηση των πληρωμών τόκων, γεγονός που αντανακλά τον αντίκτυπο του παγκόσμιου περιβάλλοντος υψηλών επιτοκίων στη χρηματοπιστωτική σταθερότητα της Ελλάδας.

Κοιτάζοντας προς το μέλλον, η ελληνική οικονομία βρίσκεται σε μια κρίσιμη καμπή, με τις μακροπρόθεσμες προοπτικές της να εξαρτώνται από την αντιμετώπιση των πολλών διαρθρωτικών και εξωτερικών προκλήσεων. Οι μέτριες έως υψηλές αξιολογήσεις οικονομικού κινδύνου αντικατοπτρίζουν τόσο τις ευπάθειες όσο και την ανθεκτικότητα που υπάρχει στην οικονομία. Παρόλο που η πορεία ανάκαμψης της Ελλάδας ξεπερνά εκείνη των υπολοίπων χωρών στην ευρωζώνη, η σκιά των προηγούμενων οικονομικών κρίσεων προβάλλει μεγάλη, καθιστώντας αναγκαία μια προσεκτική ισορροπία μεταξύ δημοσιονομικής σύνεσης, διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων σε μοχλούς ανάπτυξης. Το δυναμικό για διατηρήσιμη ανάπτυξη και σταθερότητα εξαρτάται από την ικανότητα της Ελλάδας να μετριάσει αυτούς τους κινδύνους μέσω ολοκληρωμένων μέτρων πολιτικής που αποσκοπούν στην ενίσχυση των επενδύσεων, την αύξηση της παραγωγικότητας και την προώθηση ενός ευνοϊκού περιβάλλοντος για βιώσιμη οικονομική μεγέθυνση.

* Επιστημονικός Υπεύθυνος Π.Ε. Πετράκης (Καθηγητής), Συνεργάτες Δρ. Π.Χ. Κωστής και Δρ. Κ.Η. Καυκά με ομάδα ερευνητών