Τουρκία: Το οικονομικό διακύβευμα των εκλογών – Η κρίσιμη μάχη της Πόλης

Άνοιξαν οι κάλπες, και εκατομμύρια ψηφοφόροι στην Τουρκία προσέρχονται για να εκλέξουν δημάρχους και διοικητικούς υπαλλήλους στις τοπικές εκλογές. Η αναμέτρηση αυτή αναμένεται να καθορίσουν το μελλοντικό πολιτικό τοπίο της χώρας με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να επιδιώκει να ξανακερδίσει βασικές πόλεις που έχασε πριν από πέντε χρόνια. Και όπως επισημαίνουν πολιτικοί αναλυτές πρόκειται για μια αναμέτρηση, που μπορεί εν πολλοίς να κρίνει το μέλλον του Τούρκου ηγέτη.

Δεν είναι τυχαίο ότι ο Ερντογάν έχει εστιάσει στη στήριξη του Μουράτ Κουρούμ, με τον οποίον -με τις εντολές του πάντα- «μοιράζεται» τα εγκωμιαστικά σχόλια στον  φιλοκυβερνητικό Τύπο: ο Κουρούμ είναι ο υποψήφιος του προέδρου να διεκδικήσει εκ νέου την Κωνσταντινούπολη από τον δήμαρχο της αντιπολίτευσης.

Εν τω μεταξύ, ο νυν δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου, ο σημαντικότερος ηγέτης της αντιπολίτευσης και ο επίδοξος ισχυρός αντίπαλος του Ερντογάν , δέχεται βολές και βρίσκεται στο επίκεντρο της κριτικής.

Το μέλλον της Τουρκίας στις κάλπες των δημοτικών εκλογών

Είναι μια αντίθεση που υπογραμμίζει τη σημασία που έχει δώσει ο Ερντογάν, ο πιο εξέχων ηγέτης της Τουρκίας από τον ιδρυτή της, Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, στη μάχη για την ανάκτηση της Κωνσταντινούπολης, ενός από τα τελευταία καταφύγια της χώρας στην εξουσία του.

Η πόλη φιλοξενεί 15,7 εκατομμύρια ανθρώπους, ή περίπου το ένα πέμπτο του πληθυσμού της Τουρκίας.

«Η κούρσα είναι ακόμη πιο κρίσιμη από τις εκλογές του Μαΐου», σχολιάζει χαρακτηριστικά στους Financial Times, ο Atilla Yeşilada, αναλυτής στην Κωνσταντινούπολη στην εταιρεία συμβούλων GlobalSource Partners.

Προσωπικό στοίχημα

Η Κωνσταντινούπολη αποτελεί το λίκνο της πολιτικής καριέρας του Ερντογάν. Γεννήθηκε στην πόλη το 1954, έπαιξε ημιεπαγγελματικό ποδόσφαιρο εκεί τη δεκαετία του 1970 και βρέθηκε στο επίκεντρο του εθνικού ενδιαφέροντος όταν ανέλαβε την εξουσία ως μητροπολιτικός δήμαρχος το 1994.

Η πολιτική του Ερντογάν με ισλαμικές ρίζες έχει επίσης διαμορφώσει την Πόλη. Η θητεία του ως δήμαρχος έληξε ξαφνικά το 1998, όταν το κοσμικό κράτος της Τουρκίας τον φυλάκισε επειδή απήγγειλε ένα ποίημα που έλεγε «οι μιναρέδες είναι οι ξιφολόγχες μας». Λίγο περισσότερο από δύο δεκαετίες αργότερα, ο Ερντογάν είχε διατάξει να μετατραπεί η Αγία Σοφία της Κωνσταντινούπολης σε τζαμί.

Και μπορεί ο 47χρονος Κουρούμ να είναι στο ψηφοδέλτιο στην μάχη για την Κωνσταντινούπολη, ωστόσο για πολλούς ψηφοφόρους είναι στην πράξη μια ρεβάνς μεταξύ του Ερντογάν και του Ιμαμόγλου, ο οποίος πήρε τον έλεγχο της πόλης  από το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) του προέδρου το 2019.

Ήταν η μεγαλύτερη εκλογική αποτυχία για τον Ερντογάν από την άνοδό του στην εθνική εξουσία στις αρχές της δεκαετίας του 2000. Το ΑΚΡ «ενοχλήθηκε» τόσο πολύ από την ήττα που κατέθεσε προσφυγή για νοθεία κατά του Ιμάμογλου, για να ηττηθεί ξανά στην επανάληψη της ψηφοφορίας.

«Ο πραγματικός αντίπαλος του Ερντογάν είναι ο Ιμάμογλου», υποστηρίζει επίσης στους FT, ο Murat Somer, καθηγητής πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο Özyeğin της Κωνσταντινούπολης. Πρόσθεσε ότι ο Ιμάμογλου ήταν ο μόνος πολιτικός που «κατάφερε να νικήσει τον Ερντογάν τρεις φορές», επισημαίνοντας τις δύο αναμετρήσεις στην Κωνσταντινούπολη το 2019 και μια κούρσα του 2014 κατά την οποία κατέλαβε τον έλεγχο μιας συνοικίας της Κωνσταντινούπολης που ελεγχόταν προηγουμένως από το AKP.

Οι ποινικές υποθέσεις που κατατέθηκαν κατά του Ιμαμόγλου, οι οποίες έχουν επικριθεί από διεθνείς παρατηρητές, ήταν ένα ακόμη σημάδι του πώς ο Ερντογάν βλέπει τον δήμαρχο της Κωνσταντινούπολης ως «τον πιο πολλά υποσχόμενο υποψήφιο για αλλαγή», είπε ο Σόμερ.

Διακύβευμα

Εάν ο Ερντογάν βγει νικητής στις εκλογές του Μαρτίου, θα επιφέρει βαρύ πλήγμα στην πολιορκημένη αντιπολίτευση της χώρας. Το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) του Ιμαμόγλου, η κύρια αντιπολίτευση της Τουρκίας, έχει κλονιστεί μετά την ήττα του τον Μάιο του 2023 από εσωτερικές διαιρέσεις.

Την ίδια στιγμή, η ευρύτερη εξακομματική συμμαχία, που δημιουργήθηκε για τις προεδρικές εκλογές του Μαΐου, έχει καταρρεύσει με πολλά κόμματα της αντιπολίτευσης να παρουσιάζουν τους δικούς τους υποψηφίους σε αγώνες σε όλη την Τουρκία.

«Πρόκειται για εκλογές για τα κόμματα της αντιπολίτευσης, τα οποία βρίσκονται ήδη σε σύγχυση», δήλωσε ο Μπερκ Έσεν, καθηγητής στο πανεπιστήμιο Σαμπαντσί της Κωνσταντινούπολης. «Αν χάσουν την Κωνσταντινούπολη θα είναι σε δύσκολη θέση».

Ένας υψηλόβαθμος πολιτικός του CHP με έδρα την Κωνσταντινούπολη, ο οποίος ζήτησε να μην κατονομαστεί, το είπε πιο ωμά: «Οι άνθρωποι θα χάσουν την ελπίδα [αν χάσει ο Ιμαμόγλου] . . . η αντιπολίτευση δεν θα έχει πλέον τη δύναμη να σταθεί εμπόδιο στον Ερντογάν», προειδοποίησε.

Η εκστρατεία

Ο Ιμάμογλου είναι καθοριστικός για την αντιπολίτευση επειδή είναι ένας από τους λίγους πολιτικούς που μπορούν να ξεπεράσουν την κοσμική βάση των ψηφοφόρων του CHP. Μεταξύ των δεσμεύσεών του είναι μια εκστρατεία για τη μεταφορά των Ολυμπιακών Αγώνων στην Κωνσταντινούπολη, η χρηματοδότηση για επιχειρηματίες τεχνολογίας και των τεχνών και το άνοιγμα δεκάδων πάρκων.

Υποσχέθηκε επίσης να αποκαταστήσει 110.000 σπίτια που κινδυνεύουν και να κατασκευάσει 20.000 μονάδες για κατοικίες χαμηλού εισοδήματος για να προετοιμαστεί για έναν μεγάλο σεισμό, που όπως λένε οι σεισμολόγοι, είναι αναπόφευκτος στην Κωνσταντινούπολη – ένα ζήτημα που έχει αποκτήσει αυξημένη σημασία μετά τον καταστροφικό σεισμό του περασμένου Φεβρουαρίου στην νότια της χώρας.

Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν γενικά τον Ιμάμογλου σε pole position πριν από την ψηφοφορία της Κυριακής.

Το αποτέλεσμα στην Κωνσταντινούπολη, μια τεράστια πόλη στο κέντρο μιας επαρχίας που αντιπροσωπεύει το 30 τοις εκατό της οικονομικής παραγωγής της Τουρκίας, θα έχει επίσης ευρείες πρακτικές επιπτώσεις. Όποιος κερδίσει θα έχει τον έλεγχο μιας δημοτικής μονάδας ισχύος με περισσότερους από 40.000 υπαλλήλους και ετήσιο προϋπολογισμό περίπου 516 δισεκατομμυρίων TL (16 δισεκατομμύρια δολάρια), με βάση τις δημόσιες αποκαλύψεις που περιλαμβάνουν τις θυγατρικές εταιρείες της Κωνσταντινούπολης.