Κίνα: Μπορεί το σχέδιο του Σι για στροφή στην βιομηχανία να σώσει την οικονομία της Κίνας;

Η Κίνα προσπαθεί να αποσείσει την οικονομική τροχοπέδη που δημιούργησαν τα μη βιώσιμα χρέη κατασκευαστών ακινήτων και τοπικών κυβερνήσεων στρεφόμενη σε μια στρατηγική τόνωσης της βιομηχανικής παραγωγής υψηλής τεχνολογίας με στόχο τις εξαγωγές.

Ωστόσο, ο προσανατολισμός του Σι προς την βιομηχανία υψηλής τεχνολογίας, αντί στην καθοδηγούμενη από την κατανάλωση τόνωση της ανάπτυξης, προσελκύει την προσοχή στο εσωτερικό και στο εξωτερικό. Η ασθενής εγχώρια ζήτηση έχει εγείρει φόβους ότι πολλά από τα προϊόντα υψηλής τεχνολογίας που υποστηρίζει ο Σι δεν θα πωληθούν στο εξωτερικό, σύμφωνα με το Bloomberg.

Κίνα: Το Πεκίνο διευρύνει το άνοιγμα της κινεζικής οικονομίας στις ξένες επενδύσεις

Η κυβέρνηση του Σι επαινέθηκε επειδή έδωσε τέλος στη μη βιώσιμη συσσώρευση χρέους, αλλά η αποτυχία της κυβέρνησης να βρει νέες ατμομηχανές οικονομικής ανάπτυξης που εστιάζουν στους καταναλωτές έχει εγείρει πιο θεμελιώδη ερωτήματα σχετικά με την οικονομική κατεύθυνση που επέλεξε ο Σι.

Επενδύσεις ως ποσοστό της ανάπτυξης

Σύμφωνα με στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας, οι επενδύσεις ως ποσοστό του παγκόσμιου ΑΕΠ κυμαίνονταν για δεκαετίες γύρω στο 25%. Σε χώρες με υψηλές επενδύσεις, στον αναπτυσσόμενο κόσμο, κυμαίνεται γενικά μεταξύ 30-34%. Στην Κίνα, διατηρείται πάνω από το 40% για δύο δεκαετίες.

Το 2021, σε μια στιγμή που σήμερα θεωρείται ορόσημο, το Πεκίνο επέβαλε τις «τρεις κόκκινες γραμμές» του στις εταιρείες ακινήτων για να αντιμετωπίσει την αυξανόμενη μόχλευση στον τομέα του real estate. Η στέγαση είναι για διαβίωση, δήλωσε ο Σι, όχι για κερδοσκοπία.

Τρία χρόνια αργότερα, υπάρχουν αυξανόμενες ενδείξεις ότι παρόμοια μεταχείριση επιφυλάσσεται για τις τοπικές κυβερνήσεις που ξοδεύουν σε μη παραγωγικές υποδομές.

Σύμφωνα με ένα έγγραφο που είδαν οι FT, το Κρατικό Συμβούλιο, απαγόρευσε σε 10 επαρχίες με χρέη και δύο μεγάλες πόλεις να κατασκευάσουν άλλα νέα έργα. Η τοπική κυβέρνηση στο Γιουνάν έχει σταματήσει τις δαπάνες για περισσότερα από 1.500 έργα υποδομής, σύμφωνα με άλλο έγγραφο που είδαν οι FT.

Οι προσπάθειες του Πεκίνου να αντιμετωπίσει τους «δύο μεγάλους προβληματικούς τομείς» μπορεί να είναι θετικές για την Κίνα, και ο περιορισμός τους είναι ο μόνος τρόπος να τεθεί το χρέος υπό έλεγχο.

Μπορεί η μεταποίηση να καλύψει το κενό

Ένα από τα πιο σημαντικά ερωτήματα για την Κίνα τώρα είναι σε ποιο βαθμό η μεταποίηση μπορεί να καλύψει το κενό που έχει δημιουργήσει η αφαίρεση των προτεραιοτήτων ακινήτων και υποδομών.

Ανάμεσα σε αυτές τις δυνάμεις σήμερα, σύμφωνα με τον Πρωθυπουργό Λι, βρίσκεται η «νέα τριάδα» των ηλεκτρικών οχημάτων, των μπαταριών ιόντων λιθίου και των ηλιακών φωτοβολταϊκών στοιχείων. Οι εξαγωγές αυτών των ειδών αυξήθηκαν 30% στα 147 δισεκατομμύρια δολάρια πέρυσι.

Μεγάλο μέρος ήταν ιστορικά εξαγωγές χαμηλότερης αξίας σε ηλεκτρονικά είδη και μηχανήματα. Αλλά η Κίνα γίνεται πιο ανταγωνιστική και σε ορισμένες περιπτώσεις κυρίαρχη σε πολλές προηγμένες τεχνολογίες.

Στο Πεκίνο, οι οικονομικοί σχεδιαστές υποστηρίζουν ότι προσπαθούν να αποφύγουν την επανάληψη λαθών που οδήγησαν στα χρέη ακινήτων και υποδομών.

Αξιωματούχοι της Λαϊκής Τράπεζας της Κίνας επισημαίνουν ότι το ίδρυμα καταρτίζει σχέδια για τη δημιουργία ενός νέου τμήματος πιστωτικής αγοράς, το οποίο στοχεύει να κατευθύνει τον τεράστιο τραπεζικό τομέα στη χρηματοδότηση τομέων προτεραιότητας, με στοιχεία να δείχνουν ότι η στροφή έχει ήδη διαμορφωθεί.

Αναδυόμενη απειλή

Εκτός Κίνας, πολλοί θεωρούν την προοπτική της αυξημένης εξάρτησης του Πεκίνου από τη μεταποίηση για την ανάπτυξη ως αναδυόμενη απειλή.

Το Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών περιγράφει την κινεζική κρατική στήριξη ως «μοναδικά υψηλή», εκτιμώντας την σε 406 δισ. δολάρια, ή 1,73% του ΑΕΠ, το 2019. Αυτό συγκρίνεται με 0,39% του ΑΕΠ στις ΗΠΑ και 0,5% στην Ιαπωνία.

ΗΠΑ και Ευρώπη φοβούνται ότι αυτό θα οδηγήσει σε κύμα κινεζικών εξαγωγών υψηλής τεχνολογίας χαμηλού κόστους που θα μπορούσε να εκτοπίσει τις εγχώριες βιομηχανίες και να δημιουργήσει κινδύνους για την εθνική ασφάλεια.

Σε συνομιλίες με Κινέζους ομολόγους τους, Αμερικανοί αξιωματούχοι έχουν προειδοποιήσει το Πεκίνο ότι οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους θα αναλάβουν δράση εάν η Κίνα προσπαθήσει να αμβλύνει το πρόβλημα της βιομηχανικής πλεονάζουσας παραγωγικής ικανότητας με ντάμπινγκ αγαθών στις διεθνείς αγορές.

Το Πεκίνο έχει κάνει κινήσεις για να κατευνάσει τις διεθνείς ανησυχίες, αλλά αυτές μπορεί να εκτρέψουν την τους αναπτυξιακούς στόχους του Πεκίνου. Οι εξαγωγές αντιπροσωπεύουν ήδη το ένα πέμπτο του ΑΕΠ και το μερίδιο της Κίνας στην παγκόσμια μεταποίηση ανέρχεται στο 31%. Ελλείψει έκρηξης της ζήτησης, είναι απίθανο ο υπόλοιπος κόσμος να απορροφήσει τις εξαγωγές της Κίνας χωρίς να συρρικνώσει τη δική του παραγωγή.

Εμπόδια σε εξαγωγές

Η Κίνα δεν θα μπορεί να ακολουθήσει αυτές τις πολιτικές επ’ αόριστον και οι εξαγωγικές ροές μετατοπίζονται ήδη προς φιλικές γεωπολιτικά οικονομίες. Όμως οι αναπτυσσόμενες οικονομίες δεν μπορούν να αντισταθμίσουν τη μειωμένη πρόσβαση στις προηγμένες οικονομίες και ούτε θέλουν να δουν τις δικές τους βιομηχανίες να εκτοπίζονται από Kινέζους αντιπάλους.

Από την άρση των lockdown στα τέλη του 2022, οι τράπεζες έχουν ζητήσει κάποιου είδους κίνητρα για να βοηθήσουν στην τόνωση της ανάπτυξης, καθώς η ανεπαρκής καταναλωτική ζήτηση έχει ωθήσει σε αποπληθωρισμό.

Οι επενδυτές παραμένουν επιφυλακτικοί και οι άμεσες ξένες επενδύσεις έχουν πέσει στο χαμηλότερο επίπεδο σε απόλυτες τιμές από το 1993.

Σύμφωνα με ανώτερο Κινέζο οικονομικό σύμβουλο, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής στο Πεκίνο αντιστέκονται στο κουμπί τόνωσης της οικονομίας επειδή φοβούνται μια νέα πιστωτική έκρηξη πολλών ετών. Επιπλέον, η πλευρά της κατανάλωσης είναι κάτι που δεν μπορεί να τονωθεί εύκολα, ενώ η εμπιστοσύνη παραμένει αδύναμη.