Ταμείο Εκσυγχρονισμού: Ενισχύσεις 1,2 δισ. για «πράσινες» επενδύσεις στην Ελλάδα

Κονδύλια ύψους 1,2 δισ. ευρώ μπορεί να λάβει από φέτος έως και το 2030 η Ελλάδα από το Ταμείο Εκσυγχρονισμού.
Ειδικότερα, η χώρα μας θα διεκδικήσει τα χρήματα που της αναλογούν υποβάλλοντας προτάσεις για επιδοτούμενα προγράμματα που συνάδουν με τους στόχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την κλιματική ουδετερότητα.

Δεν είναι τυχαίο ότι, προ ημερών στις Βρυξέλλες βρέθηκε ο Γενικός Γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Αριστοτέλης Αϊβαλιώτης, προκειμένου να συζητήσει με τους ευρωπαίους αξιωματούχους τις επόμενες κινήσεις της χώρας.

Οι «τρύπες» του Ταμείου Ανάκαμψης

Το Ταμείο Εκσυγχρονισμού ιδρύθηκε για να στηρίξει κράτη μέλη με κατά κεφαλήν ΑΕΠ κάτω από το 60% του μέσου όρου της ΕΕ ώστε να πετύχουν τους στόχους της απεξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα και της μετάβασης σε μια οικονομία μηδενικών εκπομπών ρύπων. Ήδη ωφελούνται δέκα χώρες (Βουλγαρία, Κροατία, Τσεχία, Εσθονία, Ουγγαρία, Λετονία, Λιθουανία, Πολωνία, Ρουμανία και Σλοβακία), ενώ στις αρχές του 2024 προστέθηκαν στα δικαιούχα κράτη μέλη η Ελλάδα, η Πορτογαλία και η Σλοβενία.

130 εκατ. ευρώ για το 2024

Η χώρα μας εκτιμάται ότι για φέτος μπορεί να διεκδικήσει περί τα 130 εκατ. ευρώ, μέσω επενδυτικών προτάσεων που θα έχει τη δυνατότητα να υποβάλλει προς έγκριση τον ερχόμενο Οκτώβριο στην Επενδυτική Επιτροπή του Ταμείου Εκσυγχρονισμού. Συνολικά η Ελλάδα μπορεί να διεκδικήσει έως το 2030 περίπου 1,2 δισ. ευρώ, ποσό που θα συγκεντρωθεί από τους πλειστηριασμούς 19.431.383 δικαιωμάτων εκπομπών ρύπων που δικαιούται η χώρα μας, υπολογίζοντας μια μέση τιμή περίπου στα 60 ευρώ ανά τόνο CO2 (διοξειδίου του άνθρακα).

Ωστόσο, όπως αναφέρει στον «Οικονομικό Ταχυδρόμο» στέλεχος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) δεν αποκλείεται το «πορτοφόλι» για την Ελλάδα να φτάσει και τα 2 δισ. ευρώ εάν το κόστος των δικαιωμάτων εκπομπών αυξηθεί και πάλι, όπως πριν από έναν χρόνο, οπότε κυμαίνονταν στα 100 ευρώ ανά τόνο CO2. Άλλωστε τα συνολικά έσοδα από τους πλειστηριασμούς των 757.684.758 δικαιωμάτων των 13 κρατών μελών που ωφελούνται από το Ταμείο Εκσυγχρονισμού έχουν εκτιμηθεί από τα στελέχη του στα 57 δισ. ευρώ από το 2021 έως το 2030 καθώς έχουν υπολογιστεί με μέση τιμή άνθρακα 75 ευρώ/τόνο CO2.

Το Ταμείο Εκσυγχρονισμού χρηματοδοτείται με έσοδα από το σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών της ΕΕ. Από το 2021 που θεσπίστηκε έχουν εκταμιευθεί κονδύλια συνολικού ύψους 9,68 δισ. ευρώ δισ. ευρώ για 137 επιβεβαιωμένες ή προτεινόμενες επενδυτικές προτάσεις που επιταχύνουν την πράσινη μετάβαση.

Επενδύσεις προτεραιότητας

Στις «επενδύσεις προτεραιότητας» κατευθύνεται το 70% των πόρων του Ταμείου. Σε αυτές περιλαμβάνονται έργα που αφορούν στην παραγωγή και χρήση ηλεκτρικής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), στην αποθήκευση ενέργειας, στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης τους τομείς των μεταφορών, των κτιρίων, της γεωργίας κλπ., στον εκσυγχρονισμό των ενεργειακών δικτύων, στην υποστήριξη σε μια δίκαιη μετάβαση των περιφερειών προς απανθρακοποίηση, όπως είναι η Δυτική Μακεδονία και η Μεγαλόπολη κλπ.

Όσες επενδύσεις δεν εμπίπτουν στους τομείς προτεραιότητας το Ταμείο Εκσυγχρονισμού μπορεί να καλύψει έως και το 70% των δαπανών, υπό την προϋπόθεση ότι το υπόλοιπο κόστος χρηματοδοτείται από ιδιωτικά κεφάλαια. Η υποβολή των προγραμμάτων και επενδυτικών προτάσεων από τα κράτη μέλη γίνεται στην Επενδυτική Επιτροπή που έχει συσταθεί για το Ταμείο, δύο φορές τον χρόνο.

Πριν από κάθε συνεδρίαση της Επιτροπής Επενδύσεων, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) υπολογίζει τα διαθέσιμα κεφάλαια που διαθέτει κάθε δικαιούχο κράτος μέλος. Μετά τη συνεδρίασή της, η Επιτροπή Επενδύσεων, εκδίδει ενιαία απόφαση εκταμίευσης για όλες τις προτάσεις και έναν μήνα μετά από την ημερομηνία της απόφασης εκταμίευσης, η ΕΤΕπ μεταφέρει τα σχετικά ποσά στα δικαιούχα κράτη μέλη.