Τράπεζες: Υποτονική η ζήτηση επιχειρηματικών δανείων

Το 2023 ήταν μια χρονιά επιβράδυνσης των ρυθμών ανάπτυξης για την ελληνική οικονομία, διαψεύδοντας πλήθος αναλυτών αλλά και τις επίσημες προβλέψεις για αύξηση του ΑΕΠ έως και 3%.

Σύμφωνα με την πρώτη εκτίμηση της ΕΛΣΤΑΤ, η ετήσια μεταβολή του διαμορφώθηκε στο 2%.

Από τα επιμέρους στοιχεία προκύπτει ξεκάθαρα ότι η μικρότερη του αναμενομένου άνοδος της οικονομικής δραστηριότητας προήλθε κατά κύριο λόγο από τα εξής:

• Την υποαπόδοση των επενδύσεων.

• Τη μείωση της παραγωγής λόγω των φυσικών καταστροφών στη Θεσσαλία.

• Την ήπια ενίσχυση των εξαγωγών, απόρροια της υποχώρησης της οικονομικής δραστηριότητας διεθνώς λόγω του αυξανόμενου κόστους χρήματος και των γεωπολιτικών εντάσεων.

Ελληνική οικονομία: Οι αριθμοί που προβληματίζουν

Οι δύο κόσμοι

Οικονομικός αναλυτής, που ανέμενε καλύτερες επιδόσεις, κάνει λόγο μιλώντας στο «Βήμα» για μια σιωπηλή επιβράδυνση της ελληνικής οικονομίας, η οποία δεν είναι ορατή διά γυμνού οφθαλμού.

Οπως επισημαίνει, υπάρχουν κλάδοι που αναπτύσσονται με πολύ υψηλούς ρυθμούς, ωστόσο ταυτόχρονα είναι αρκετοί οι τομείς της αγοράς που καταγράφουν μείωση πωλήσεων.

Από την πλευρά του τραπεζικό στέλεχος κάνει λόγο για «μονοκαλλιέργεια» του τουρισμού και των κατασκευών την τελευταία τριετία, ενώ την ίδια στιγμή οι επενδύσεις μεγάλης κλίμακας που είναι ικανές να αλλάξουν σε μακροχρόνιο ορίζοντα το παραγωγικό μοντέλο της χώρας δεν έχουν φτάσει στα επιθυμητά επίπεδα.

«Η σημαντική αύξηση των αφίξεων ξένων επισκεπτών τροφοδότησε το ευρύτερο οικοσύστημα του τουρισμού, ιδιαίτερα στους δημοφιλείς προορισμούς της χώρας, συμπεριλαμβανομένης της Αθήνας. Με τον τρόπο αυτόν επιτεύχθηκε σημαντική ενίσχυση των εισοδημάτων σε μεγάλο μέρος του πληθυσμού» σημειώνει η ίδια πηγή. Παράλληλα, προσθέτει, «η εντυπωσιακή άνοδος των τιμών και των ενοικίων στην κτηματαγορά έδωσε ώθηση στην οικοδομική δραστηριότητα, αυξάνοντας στον μέγιστο δυνατό βαθμό την απασχόληση στον κλάδο αλλά και στις επιχειρήσεις που διαθέτουν προϊόντα και υπηρεσίες σχετικές με τα ακίνητα. Επιπλέον, ενίσχυσε τα εισοδήματα των εκμισθωτών και όσων δραστηριοποιούνται στη βραχυχρόνια μίσθωση».

Χαμηλές ταχύτητες

Σημειώνει, ωστόσο, πως μια σειρά από τομείς της οικονομίας δεν ακολουθούν αυτή την πορεία.

Για παράδειγμα, ο δείκτης κύκλου εργασιών στο λιανεμπόριο, στις επιχειρήσεις πλην ειδών διατροφής και καυσίμων, υποχώρησε το 2023 κατά 4,4%, οδηγώντας σε αρνητικό έδαφος τον γενικό δείκτη σε ποσοστό -2,3% σε ετήσια βάση. Ακόμη υψηλότερη ήταν πέρυσι η πτώση για τον δείκτη όγκου, που έφτασε το 20% και 8,9% αντίστοιχα. Πρόκειται για μια εξέλιξη που αποδίδεται σε μεγάλο βαθμό στην άνοδο των τιμών σε προϊόντα πρώτης ανάγκης, η οποία έχει επιδράσει αρνητικά στις πωλήσεις των λοιπών αγαθών και υπηρεσιών.

Τραπεζικός δανεισμός

Οι τάσεις αυτές αποτυπώνονται και στην εξέλιξη της ζήτησης για τραπεζικό δανεισμό, που παραμένει υποτονική ειδικά στον χώρο των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Σύμφωνα με τραπεζική πηγή, σε πλήθος κλάδων καταγράφεται διστακτικότητα από την πλευρά των επιχειρηματιών και των ελεύθερων επαγγελματιών σε νέα ανοίγματα.

Από τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος προκύπτει ότι ο 12μηνος ρυθμός μεταβολής των υπολοίπων στα δάνεια προς ατομικές επιχειρήσεις και αγρότες ύστερα από 25 συνεχείς μήνες σε θετικό έδαφος επέστρεψε από τα τέλη του 2022 σε αρνητικά επίπεδα, όπου και παραμένει έως και σήμερα. Κατά την περυσινή χρονιά κινήθηκε μεταξύ -1,3% και -3,3%. Ανάλογη είναι η εικόνα και στη στεγαστική πίστη, που δείχνει τη διάθεση των νοικοκυριών για μεγάλης αξίας αγορές, όπως ενός σπιτιού. Σε όλους τους μήνες του 2023 τα υπόλοιπα υποχωρούσαν σε ετήσια βάση σε ποσοστό υψηλότερο του 2%.

Κατά τον ίδιο, η επιτάχυνση των ρυθμών εκταμίευσης των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας είναι συνθήκη αναγκαία για τη βελτίωση των συνθηκών στην οικονομία. Τονίζει ωστόσο πως για την προσέλκυση μεγάλων επενδύσεων απαιτείται η συνέχιση των μεταρρυθμίσεων και των διαρθρωτικών αλλαγών.

«Ενας μεγάλος ξένος όμιλος για να ποντάρει στην Ελλάδα επιζητεί σταθερότητα, ξεκάθαρους όρους εισόδου και εξόδου από την αγορά, περιορισμό της γραφειοκρατίας και ταχύτητα στην απονομή της δικαιοσύνης. Εχουν γίνει βήματα προς αυτή την κατεύθυνση, αλλά δεν είναι αρκετά για να αλλάξει πίστα η χώρα ως προς τις άμεσες ξένες επενδύσεις. Θα πρέπει να γίνουν πιο πολλά και σε πιο σύντομο χρονικό διάστημα» υποστηρίζει η ίδια πηγή.

Πηγή: ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΟ ΒΗΜΑ