ΕΚΤ: Η πτώση της ζήτησης δανείων αυξάνει την πίεση για μείωση των επιτοκίων

Σημαντική μείωση της ζήτησης δανείων από επιχειρήσεις κατέγραψε η τριμηνιαία έρευνα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας δημιουργώντας έναν μοχλό πίεσης για τη μείωση των επιτοκίων, σύμφωνα με δημοσίευμα των Financial Times.

Σύμφωνα με την έκθεση «Οι τράπεζες ανέφεραν περαιτέρω σημαντική μείωση της ζήτησης από επιχειρήσεις για δάνεια ή ανάληψη πιστωτικών ορίων» που οφείλεται στα υψηλά επιτόκια και στις  χαμηλότερες επενδύσεις πάγιου κεφαλαίου. «Η σημαντική μείωση της ζήτησης δανείων από τις επιχειρήσεις ήρθε σε αντίθεση με τις προηγούμενες προσδοκίες των τραπεζών για σταθεροποίηση. Οι τράπεζες αναμένουν μέτρια καθαρή μείωση της ζήτησης για δάνεια το δεύτερο τρίμηνο του 2024».

EKT: Η «επίθεση» των περιστεριών – Να ξεκινήσει η μείωση των επιτοκίων

Οι οικονομολόγοι εξηγούν ότι η μείωση του δανεισμού, η οποία αντανακλά χαμηλότερα επενδυτικά σχέδια, σημαίνει ότι η οικονομία της περιοχής είναι πιθανό να συνεχίσει να παραμένει στάσιμη.

Ωστόσο, υπήρχαν επίσης ενδείξεις ότι οι τράπεζες άρχισαν να σταθεροποιούν τη διαθεσιμότητα πιστώσεων προς την οικονομία τους πρώτους τρεις μήνες του τρέχοντος έτους, μετά από μια τετραετή περίοδο σύσφιγξης, καθώς μείωσαν το κόστος των ενυπόθηκων δανείων για πρώτη φορά εδώ και περισσότερα από δύο χρόνια.

Press release: ECB publishes supervisory banking statistics on significant institutions for the fourth quarter of 2023 https://t.co/co6s6F7Zrl

— European Central Bank (@ecb) April 10, 2024

Τα αποτελέσματα της έρευνας εκτιμάται ότι θα μπουν στο τραπέζι της συζήτησης για τη χάραξη της νομισματικής πολιτικής αύριο με τους κεντρικούς τραπεζίτες να εξετάζουν κατά πόσο οι σφιχτές συνθήκες χρηματοδότησης συμπιέζουν την οικονομική δραστηριότητα και συμβάλουν στην τιθάσευση των πληθωριστικών πιέσεων.

Οι αγορές αναμένουν ότι η αποκλιμάκωση των ευρωεπιτοκίων από το υψηλό επίπεδο του 4% θα ξεκινήσει τον Ιούνιο. Ωστόσο ο ρυθμός της χαλάρωσης και ο αριθμός των μειώσεων είναι αντικείμενο συζήτησης και διαφορετικών απόψεων, οι οποίες ενδέχεται να αλλάξουν αν η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ δεν ακολουθήσει το παράδειγμα της ΕΚΤ. Αν και ο Φρανσουά Βιλερουά ντε Γκαλό, ο κεντρικός τραπεζίτης της Γαλλίας, πρόσφατα αποσαφήνισε ότι ενώ υπάρχει ένας «ορισμένος παραλληλισμός» μεταξύ των πληθωριστικών κύκλων στις ΗΠΑ και την Ευρώπη, δεν έχουν ωστόσο ακριβώς τα ίδια αίτια, χρονοδιάγραμμα ή επίπεδα.

«Μιλάμε ο ένας στον άλλον, αλλά κάθε κεντρική τράπεζα αποφασίζει με βάση την οικονομική κατάσταση στο εσωτερικό της οικονομίας της» είπε χαρακτηριστικά. «Όσον αφορά τη δυναμική του αποπληθωρισμού, οι καιρικές συνθήκες αυτή την άνοιξη δεν είναι απαραίτητα ίδιες και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού».

Οι εκτιμήσεις των αναλυτών

Aναλυτές εκτιμούν ότι η μείωση της ζήτησης δανείων από τις επιχειρήσεις θα αυξήσει τις πιθανότητες αποκλιμάκωσης των επιτοκίων τον Ιούνιο και στις περισσότερες από τις υπόλοιπες τέσσερις συνεδριάσεις της ΕΚΤ που απομένουν φέτος. «Πρόκειται για μια σαφή ένδειξη ότι η νομισματική πολιτική παραμένει υπερβολικά σφιχτή στη ζώνη του ευρώ» εξηγεί στους FT ο Tomasz Wieladek, οικονομολόγος της επενδυτικής εταιρείας T Rowe Price. Η ΕΚΤ θα το λάβει αυτό υπόψη της όταν αποφασίσει να χαλαρώσει την πολιτική της τον Ιούνιο» συνεχίζει και προσθέτει. «Πιστεύω ότι τα σημερινά στοιχεία της έρευνας και οι επιπτώσεις στις επενδύσεις καθιστούν πολύ πιο πιθανές τέσσερις έως πέντε διαδοχικές μειώσεις επιτοκίων το 2024».

Ο Felix Schmidt, οικονομολόγος της γερμανικής τράπεζας Berenberg, εκτιμά ότι τα αποτελέσματα της έρευνας σημαίνουν ότι «η νομισματική πολιτική παραμένει περιοριστική και, σε συνδυασμό με την εύθραυστη κατάσταση της οικονομίας και την πτώση του πληθωρισμού, αυτό αυξάνει την πίεση στην ΕΚΤ να αρχίσει τη μείωση των επιτοκίων τον Ιούνιο».

Ορισμένοι οικονομολόγοι επεσήμαναν το γεγονός ότι οι τράπεζες ανέφεραν το μικρότερο ποσό επιπλέον αυστηροποίησης των πιστωτικών προτύπων για πάνω από δύο χρόνια, μαζί με την πτώση των επιτοκίων ενυπόθηκων δανείων, για να υποστηρίξουν ότι η αυστηροποίηση των όρων χρηματοδότησης μπορεί να έχει κορυφωθεί. «Οι τράπεζες της ζώνης του ευρώ» σύμφωνα με την έρευνα «ανέφεραν μια μικρή καθαρή αυστηροποίηση των πιστωτικών τους προτύπων – δηλαδή των εσωτερικών κατευθυντήριων γραμμών των τραπεζών ή των κριτηρίων έγκρισης δανείων – για δάνεια ή πιστωτικές γραμμές προς επιχειρήσεις το πρώτο τρίμηνο του 2024 , η οποία ήταν μικρότερη από ό,τι ανέμεναν οι τράπεζες στον προηγούμενο γύρο (9%). Οι τράπεζες, για πρώτη φορά από το τέταρτο τρίμηνο του 2021, ανέφεραν μέτρια καθαρή χαλάρωση των πιστωτικών τους προτύπων για δάνεια προς νοικοκυριά για αγορά κατοικίας (καθαρό ποσοστό -6%), ενώ τα πιστωτικά πρότυπα για την καταναλωτική πίστη και τις λοιπές χορηγήσεις προς νοικοκυριά αυστηροποιήθηκαν περαιτέρω (καθαρό ποσοστό 9%).»

Ο Martin Wolburg, οικονομολόγος της Generali Investments, θεωρεί ότι τα τελευταία στοιχεία, συμπεριλαμβανομένων των ξεχωριστών στοιχείων που δείχνουν μια μικρή ανάκαμψη του δανεισμού προς τις επιχειρήσεις στις αρχές του τρέχοντος έτους, σηματοδοτούν ότι «η αυστηροποίηση που προκλήθηκε από την αύξηση των τιμών έχει σε μεγάλο βαθμό ολοκληρώσει τον κύκλο της».
Προέβλεψε ότι η ΕΚΤ θα μειώσει τα επιτόκια κατά 25 μονάδες βάσης τουλάχιστον τρεις φορές φέτος. Πρόσθεσε όμως ότι θα μπορούσε να μειώσει το κόστος δανεισμού «ακόμη περισσότερο, καθώς η περαιτέρω αναβολή της πρώτης μείωσης των επιτοκίων της Fed ενδέχεται να αντισταθμίσει κάποια χαλάρωση των συνθηκών χρηματοδότησης στη ζώνη του ευρώ».