ΤτΕ: «Βουτιά» στις Άμεσες Ξένες Επενδύσεις – Κατέγραψαν πτώση 38,7% το 2023

Την…κατηφόρα έχουν πάρει οι Ξένες Άμεσες Επενδύσεις στην Ελλάδα, κάτι που έρχεται σε αντίθεση με το κυβερνητικό αφήγημα. Παράλληλα, περίπου οι μισές ξένες επενδύσεις που εισρέουν στη χώρα κατά τα τελευταία χρόνια προέρχονται από τον τομέα των ακινήτων, ο οποίος είναι πάντα ευεπίφορος σε ραγδαία πτώση, εάν υπάρξει κρίση σε μια οικονομία.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της πρόσφατης έκθεσης της Τράπεζας της Ελλάδος, οι εισροές κεφαλαίων στην οικονομία που χαρακτηρίζονται ξένες άμεσες επενδύσεις, το 2023 κατέγραψαν σημαντική μείωση κατά 38,7%, σε σχέση με το 2022.

Όπως σημειώνει η ΤτΕ το ύψος των ξένων άμεσων επενδύσεων (ΞΑΕ) κατέγραψε χαμηλότερες ροές το 2023 και ανήλθαν σε 4,6 δισ. ευρώ ή 2,1% του ΑΕΠ, σε σύγκριση με το 2022 που είχαν ανέλθει σε 7,5 δισ. ευρώ ή 3,6% του ΑΕΠ, με τον κλάδο των ακινήτων να αποτελεί άνω του 40% των συνολικών ροών κάτι που προκαλεί ανησυχία σε σχέση με τη φετινή πορεία των εξελίξεων.

Μισθοί: Άνοδο και το 2024 βλέπει η Τράπεζα της Ελλάδος

Παρότι το ύψος των ΞΑΕ μειώθηκε κατά 38,6%, εντούτοις αυξήθηκαν οι επενδύσεις σε ακίνητα. Συγκεκριμένα ο κλάδος των ακινήτων απορρόφησε άνω του 40% των συνολικών ροών, κάτι που οφείλεται και στη δραστηριότητα των funds και των servicers μέσα στην ελληνική οικονομία

Ειδικότερα, οι εισροές για αγορές ακινήτων ανήλθαν σε 2,13 δισ. ευρώ το 2023, καλύπτοντας το 42,5% του συνόλου των εισροών ξένων άμεσων επενδύσεων.

Το ποσό είναι αυξημένο κατά 8% σε σχέση με τα 1,98 δις. ευρώ, που εισέρρευσε το 2022, επίσης για αγορές ακινήτων.

Στασιμότητα και αβεβαιότητα

Η Τράπεζς της Ελλάδος σημειώνει πως η μείωση στις ροές ΞΑΕ αντανακλά κατά κύριο λόγο το εσωτερικό περιβάλλον της χώρας και δευτερευόντως το εξωτερικό της περιβάλλον.

Στην πρώτη περίπτωση ενδεικτικά αναφέρεται η στασιμότητα που αποτυπώνεται στους δείκτες ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας, οι περιορισμένες επενδύσεις σε μετοχές από αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου, συγχωνεύσεις και εξαγορές επιχειρήσεων στη χώρα και η διατήρηση πολλών έργων σε φάση διαγωνισμών κατά το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων.

Στη δεύτερη περίπτωση καταγράφονται η παγκόσμια οικονομική αβεβαιότητα, οι πολεμικές συρράξεις, οι υψηλές τιμές της ενέργειας και τα υψηλά επιτόκια που φαίνεται να επηρέασαν αρνητικά την πορεία των ροών όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και παγκοσμίως.

Συγκεκριμένα, οι παγκόσμιες ροές κατέγραψαν το 2023 οριακή άνοδο σε σύγκριση με το 2022, που οφείλεται κυρίως στα υψηλότερα απόλυτα ποσά των επενδύσεων και όχι στο μεγαλύτερο πλήθος τους.

Ειδικότερα σε ότι αφορά στην Ελλάδα, η μείωση στις ροές ΞΑΕ οφείλεται κυρίως:

-στην παγκόσμια οικονομική αβεβαιότητα,

-στα υψηλά επιτόκια,

-στο υψηλό ενεργειακό κόστος,

-στην περιορισμένη συμμετοχή ξένων κεφαλαίων σε αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου, συγχωνεύσεις και εξαγορές επιχειρήσεων στη χώρα και

-στη στασιμότητα που αποτυπώνεται στους δείκτες ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας.

Οι κλάδοι

Οι κλάδοι της μεταποίησης, των τηλεπικοινωνιών, του χονδρικού και λιανικού εμπορίου, των κατασκευών, των καταλυμάτων και υπηρεσιών εστίασης προσελκύουν, όπως και το 2022, το ενδιαφέρον των ξένων επενδυτών. Στην πλειονότητά τους οι ΞΑΕ προέρχονται από το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γερμανία, τις ΗΠΑ και το Χονγκ Κονγκ.

Σημειώνεται ότι οι κυριότερες συναλλαγές από το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων για το 2023 που ενίσχυσαν τις ΞΑΕ στην Ελλάδα είναι η καταβολή της δεύτερης δόσης από τη Hellinikon Global I S.A. για την απόκτηση του 100% της Ελληνικό A.Ε. και η καταβολή αρχικού κεφαλαίου από την Grimaldi Euromed S.p.A. (Ιταλία) στην Εταιρεία Συμμετοχών Λιμένος Ηγουμενίτσας Α.Ε.

Όσον αφορά τις απαιτήσεις κατοίκων έναντι του εξωτερικού, που αντιστοιχούν στις ξένες άμεσες επενδύσεις της Ελλάδος στο εξωτερικό, καταγράφηκαν το 2023 ροές 3,2 δισεκ. ευρώ. Η πιο σημαντική συναλλαγή ανήκει στην κατηγορία των συγχωνεύσεων-εξαγορών και αφορά την εξαγορά της ENEL Romania (Ρουμανία) από τη Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού Α.Ε.

Οι αισιόδοξες προβλέψεις

Πάντως, η τάση είχε διαφανεί και στα στοιχεία του ΑΕΠ της περυσινής χρονιάς. Τα τελευταία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για την ανάπτυξη του 2023 (2% από πρόβλεψη της κυβέρνησης για 2,4%) έδειξαν ότι οι επενδύσεις σε πάγια μάλιστα μειώθηκαν (-5,7% ετήσια βάση και -2,6% τριμηνιαία βάση) κατά το τέταρτο τρίμηνο του 2023 για πρώτη φορά από το αντίστοιχο τρίμηνο του 2020.

Σύμφωνα με ανάλυση της Eurobank, τελούν σε υποχώρηση τα τελευταία τέσσερα τρίμηνα (-0,5% το Q1, -0.6% το Q2, -2,1% το Q3 και -2,6% το Q4). Ο συνολικός σχηματισμός κεφαλαίου μειώθηκε κατά -0,5% λόγω μείωσης των αποθεμάτων. Οι επενδύσεις σε πάγια, που αποτελούν σημαντικό ζητούμενο για τον μετασχηματισμό του μοντέλου ανάπτυξης, σημείωσαν ήπια αύξηση κατά 4%, ενώ ο κυβερνητικός στόχος έκανε λόγο για 7%, κάτι που δείχνει πως το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης πέρασε πάλι κάτων από τον πήχη που είχε θέσει.

Το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών έχει θέσει έναν υπεραισιόδοξο στόχο για επενδυτικές δαπάνες 12,17 δισ. ευρώ και το 2024, σε επίπεδα δηλαδή πρωτόγνωρα για την ελληνική οικονομία ακόμα και τον καιρό πριν από τα μνημόνια. Σύμφωνα με το κείμενο του προϋπολογισμού, οι επενδύσεις θα πρέπει να αυξηθούν κατά περισσότερο από 15,1% φέτος. Βέβαια, αξίζει να σημειωθεί ότι και ο προϋπολογισμός του 2023 προέβλεπε επενδύσεις της τάξης του 15,5% και τελικά η εκτέλεση άγγιξε μόλις το 6% τελικά!