Οικονομία: Ανησυχίες στην κυβέρνηση για την κλιμάκωση στη Μέση Ανατολή

Σε κατάσταση επιφυλακής έχει τεθεί το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, μετά τα τελευταία δραματικά γεγονότα στη Μέση Ανατολή,   προκειμένου να αποφευχθούν ευρύτερες συνέπειες στην οικονομία και να προληφθούν τυχόν ανατιμήσεις στην αγορά κυρίως στα καύσιμα.

Έτσι, ο υπουργός κ. Κωστής Χατζηδάκης αναμένεται, σήμερα στην καθιερωμένη εβδομαδιαία σύσκεψη με τους υφυπουργούς και γενικούς γραμματείας να επιχειρήσει μία πρώτη επισκόπηση της κατάστασης όπως έχει διαμορφωθεί μετά την επίθεση του Ιράν στο Ισραήλ. Επι της ουσίας δύο είναι τα μέτωπα στα οποία, αναμένεται το οικονομικό επιτελείο να εστιάσει σε πρώτη φάση την προσοχή του: τα καύσιμα και ο πληθωρισμός.

Θεοχάρης: Ανησυχία για ανατιμήσεις με πρόσχημα τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή

Οι αγορές

Ήδη πάντως, υπάρχει μία πρώτη γεύση για την αντίδραση των αγορών, εν αναμονή πάντα της αντίδρασης του Ισραήλ στο ιρανικό χτύπημα. Αν και οι μετοχές δέχονται πιέσεις, η αγορά του πετρελαίου δεν φαίνεται να συμμερίζεται τις ανησυχίες, με τις τιμές να υποχωρούν κατά τις πρώτες ώρες των συναλλαγών.

Εκτός του ότι η αγορά φαίνεται ότι είχε προεξοφλήσει εν πολλοίς την κλιμάκωση της έντασης, αναλυτές εκτιμούν ότι οι αρχικοί φόβοι των traders για επέκταση της διαμάχης στην ευρύτερη περιοχή έχουν επί του παρόντος απομακρυνθεί.

Τόσο το αργό πετρέλαιο Brent, το διεθνές σημείο αναφοράς, όσο και το αμερικανικό West Texas Intermediate υποχωρούσαν κατά περίπου 0,3% κατά τις πρώτες ώρες της διαπραγμάτευσης στις αγορές της Ασίας, με τις τιμές του να διαμορφώνονται στα 90 δολ. και 85 δολ. ανά βαρέλι αντιστοίχως.

Αν και αυτό δίνει ένα περιθώριο ανακούφισης στο οικονομικό επιτελείο, η κυβέρνηση θα εστιάσει σε τυχόν κερδοσκοπικές ανατιμήσεις… Αυτό εξάλλου αποκάλυψε και ο υφυπουργός Οικονομικών Χάρης Θεοχάρης μιλώντας στο Mega.

«Βραχυπρόθεσμα, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι οι αγορές θα αντιδράσουν σπασμωδικά. Τώρα τις πρώτες ημέρες θα δούμε αυξήσεις, όσο τουλάχιστον υπάρχει ανησυχία και αμφιβολία για την εξέλιξη της κατάστασης. Ωστόσο, οι αναλύσεις είναι καθησυχαστικές και είναι πάρα πολύ σημαντικό για τον τρόπο εξέλιξης των πραγμάτων, αυτό να επιβεβαιωθεί και να εξελιχθεί προς την κατεύθυνση της μη κλιμάκωσης ή ακόμα καλύτερα και της αποκλιμάκωσης. Εμείς από την πλευρά μας, είναι σημαντικό να μη δεχθούμε αναιτιολόγητες αυξήσεις, σε αποθέματα καυσίμων που έχουν ήδη τιμολογηθεί και φορολογηθεί», υπογράμμισε ο κ. Θεοχάρης και συνέχισε λέγοντας ότι «η Πολιτεία, έχει τους μηχανισμούς για να κάνει τους ελέγχους. Είναι προφανές ότι αυτή η περίοδος, που υπάρχει αναταραχή, είναι η περίοδος που όλοι οι μηχανισμοί πρέπει να είναι σε εγρήγορση. Είτε έχουν σχέση με την αισχροκέρδεια είτε έχουν σχέση με τη φοροδιαφυγή. Τις επόμενες ημέρες θα είναι στους δρόμους τα κλιμάκια της ΑΑΔΕ και της ΔΙΜΕΑ, ώστε να πραγματοποιούν ελέγχους».

Αξίζει να σημειωθεί πώς η σύσκεψη της 15ης Απριλίου δεν έχει κανέναν επίσημο χαρακτήρα αλλά ούτε και αναμένονται κάποιες αποφάσεις. Όπως σημειώνουν πηγές στον ΟΤ, είναι μία καθιερωμένη σύσκεψη ρουτίνας μέσα από την οποία οργανώνεται η δουλειά του υπουργείου.

Ασκήσεις επί χάρτου…

Ήδη πάντως, στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους γίνονται οι πρώτες «ασκήσεις επί χάρτου» αναλύοντας όλα τα σενάρια, με βάση και τις τελευταίες εξελίξεις. Ο πήχης της ανάπτυξης έχει τοποθετηθεί για φέτος στο 2,5%, στόχος ο οποίος θεωρείται ιδιαίτερα φιλόδοξος όταν ήδη από πέρυσι καταγράφηκε επιβράδυνση του ρυθμού στο 2% σύμφωνα με τα πρώτα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ.

Οι συμπληγάδες του Απριλίου

Ο μήνας που διανύουμε είναι κρίσιμος αναφορικά με την πορεία της ελληνικής οικονομίας, καθώς στις 19 Απριλίου η Eurostat θα ανακοινώσει τα στοιχεία για το ΑΕΠ του 2023, στις 22 Απριλίου τα αντίστοιχα για το πρωτογενές πλεόνασμα, ενώ στις 30 Απριλίου θα υποβληθεί το Πρόγραμμα Σταθερότητας (έστω και τυπικά όπως είπε ο κ. Χατζηδάκης από το βήμα της Βουλής), όπου θα καταγραφούν οι ενδεχομένως αναθεωρημένοι στόχοι για το ΑΕΠ για την περίοδο 2025- 2028.

Ελληνική οικονομία: Οι αριθμοί που προβληματίζουν

Μετά την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, τόσο η Τράπεζα της Ελλάδας όσο και το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής έχουν προσχωρήσει στο μπλοκ των οργανισμών που χαμηλώνουν τον πήχη της ανάπτυξης για την Ελλάδα, μέσα στο 2024.

Οι προβλέψεις

Το +2,9% υπάρχει πλέον μόνο στον κρατικό προϋπολογισμό της τρέχουσας χρονιάς. Και μένει να φανεί από εδώ και στο εξής, αν και η κυβέρνηση θα επιμείνει σε αυτό το ποσοστό ή εάν θα αναγκαστεί να αναθεωρήσει, όπως εκτιμούν αρκετοί έγκυροι οικονομλόγοι. Μετά την υποχώρηση του ρυθμού ανάπτυξης το 2023 στο 2% έναντι του 2,3% που προβλεπόταν αρχικώς, σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε προσφάτως η ΕΛΣΤΑΤ, η ΤτΕ εκτιμά πλέον ότι εφέτος το ΑΕΠ της χώρας θα αυξηθεί κατά 2,3% , έναντι αρχικής πρόβλεψης για 2,5%.

Το «καμπανάκι» Στουρνάρα

Πεπεισμένος ότι η ελληνική οικονομία θα παραμείνει σε ανοδική τροχιά, υπεραποδίδοντας έναντι της υπόλοιπης Ευρώπης σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα εμφανίστηκε ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας, Γιάννης Στουρνάρας από το βήμα του 9ου Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών, τονίζοντας ωστόσο πως η χώρα δεν πρέπει να παρεκκλίνει από τον δρόμο της δημοσιονομικής πειθαρχίας και την υλοποίηση των αναγκαίων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που θα ενισχύσουν περαιτέρω τη διεθνή ανταγωνιστικότητα της.

Στο τραπέζι μπαίνει και η παράμετρος της αύξησης του δημοσιονομικού κόστους στην περίπτωση που απαιτηθούν έκτακτα μέτρα στήριξης ευάλωτων κοινωνικών ομάδων λόγω αυξητικών τάσεων στον πληθωρισμό.

Σύμφωνα με αρμόδιες πηγές κομβικό στοιχείο αποτελεί η πορεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού το προσεχές διάστημα, αλλά και ποια θα είναι η εξέλιξη στο πολεμικό μέτωπο προκειμένου να υπάρξει καθαρή και σαφής εικόνα για το ύψος της ζημίας στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις καθώς ο πήχης για το πρωτογενές πλεόνασμα έχει ανέβει στο 2,1% του ΑΕΠ για το 2024 (από 1,1% το 2023) και απαιτείται προσοχή.

Επίσης, το θέμα είναι αν θα υπάρξουν σημαντικές αναταράξεις στις αγορές που θα ασκήσουν πιέσεις στο κόστος δανεισμού για το Δημόσιο τη στιγμή που οι αποδόσεις στα ελληνικά ομόλογα έχουν αρχίσει να υποχωρούν ενώ πληθαίνουν οι ενδείξεις για πρώτη μείωση των επιτοκίων τον Ιούνιο από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα εκτός και αν ενταθούν εκ νέου οι πληθωριστικές πιέσεις και αναβάλλουν τα σχέδια της για αργότερα.

Προεξόφληση δανείων

Αξίζει να σημειωθεί πάντως, ότι οι προαναφερθείσες εξελίξεις δεν φαίνεται να ανατρέπουν το σχεδιασμό του Οργανισμού Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (ΟΔΔΗΧ) για πρόωρη αποπληρωμή δόσεων δανείων από το πρώτο μνημόνιο ύψους 5,29 δισεκ. ευρώ που λήγουν το 2026 και το 2027.

Όπως ανάφερε ο επικεφαλής του ΟΔΔΗΧ Δημήτρης Τσάκωνας στο φόρουμ των Δελφών η προπληρωμή θα γίνει με τα χρήματα από το «μαξιλάρι» των διαθεσίμων που ανέρχονται σε 35 – 36 δισεκ. ευρώ και ήδη οι επιτελείς στο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας έχουν αποστείλει αίτημα στον ESM με το οποίο τον ενημερώνουν για τις νέες κινήσεις.