Ενρίκο Λέτα: Χωρίς μεταρρύθμιση της αγοράς η ΕΕ οδηγείται σε παρακμή

Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να ενοποιήσει τις χρηματοπιστωτικές, ενεργειακές και τηλεπικοινωνιακές αγορές της, διαφορετικά κινδυνεύει να χάσει την «οικονομική της ασφάλεια» και να μείνει πίσω από τις ΗΠΑ και την Κίνα, προειδοποίησε ο Ενρίκο Λέτα.

Ο Ενρίκο Λέτα, ο πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας, στον οποίο οι Ευρωπαίοι ηγέτες ανέθεσαν να αξιολογήσει την κατάσταση της ενιαίας αγοράς της ΕΕ που υπολειτουργεί, δήλωσε στους Financial Times ότι η περαιτέρω ευρωπαϊκή ολοκλήρωση είναι θέμα επιβίωσης στην παγκόσμια οικονομία.

Οι νέες προβλέψεις για τα επιτόκια της ΕΚΤ και της FED

«Το πρόβλημα είναι ότι σε αυτόν τον νέο κόσμο είμαστε πολύ μικροί. Και αν δεν ενσωματωθούμε, θα παρακμάσουμε», δήλωσε ο Λέτα ενόψει της δημοσίευσης της έκθεσής του, η οποία θα αποτελέσει το κύριο θέμα της συνόδου κορυφής της ΕΕ την Πέμπτη. «Αδράνεια στην ενιαία αγορά σημαίνει παρακμή», πρόσθεσε.

Ο Λέτα προειδοποίησε ότι μια πιθανή δεύτερη προεδρία του Ντόναλντ Τραμπ θα απαιτήσει από την ΕΕ να είναι πιο τολμηρή στη χρήση της δύναμης της εσωτερικής αγοράς της. «Οι ΗΠΑ εκμεταλλεύονται την ενιαία αγορά της. Και εμείς όχι», δήλωσε.

Το οικονομικό βάρος της ΕΕ συρρικνώνεται, καθώς αντιπροσωπεύει μόλις το 13,3% του παγκόσμιου ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος σε σύγκριση με πάνω από 20% το 1993, όταν δημιουργήθηκε η ενιαία αγορά. Η οικονομική επιρροή των 440 εκατ. καταναλωτών της ξεπερνιέται από τις ΗΠΑ και την Κίνα, με την Ινδία να μην απέχει πολύ.

Ο Λέτα θα χρησιμοποιήσει την έκθεσή του για να υποστηρίξει ότι οι Βρυξέλλες πρέπει να χρησιμοποιήσουν τα επόμενα πέντε χρόνια για να επιδιώξουν την ολοκλήρωση των εθνικών αγορών για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, την ενέργεια και τις τηλεπικοινωνίες. Θα ζητήσει επίσης να αλλάξουν οι κανόνες της ΕΕ για τις συγχωνεύσεις ώστε να επιτραπεί μεγαλύτερη ενοποίηση της αγοράς.

Ψεύτικη επικοινωνία

«Υπήρχε μια ψεύτικη επικοινωνία που είχαμε για 20 ή 30 χρόνια. Δεν πρόκειται για μια ενιαία αγορά», δήλωσε ο Λέτα. «Αν δεν είσαι σε θέση να ενοποιήσεις την ενιαία αγορά για την ενέργεια, τα χρηματοοικονομικά, τις τηλεπικοινωνίες, δεν έχεις καμία οικονομική ασφάλεια».

Η ενοποίηση σε αυτούς τους τομείς θα βοηθούσε επίσης να ξεκλειδώσουν περισσότερες ιδιωτικές χρηματοδοτήσεις για τις πολιτικές προτεραιότητες της Ευρώπης, δηλαδή την οικολογική αναβάθμιση της οικονομίας, την επέκταση της ΕΕ με την ένταξη της Ουκρανίας, της Μολδαβίας και των δυτικών Βαλκανίων και την ενίσχυση των αμυντικών δαπανών.

«Εάν δεν είμαστε σε θέση να δώσουμε απάντηση στο ερώτημα πώς θα χρηματοδοτήσουμε την πράσινη μετάβαση, τη διεύρυνση και τις νέες ανάγκες ασφάλειας, θα ήταν πολύ, πολύ περίπλοκο να αποφύγουμε μια κοινωνική και πολιτική αντίδραση», δήλωσε.

«Μνημειώδη λάθη»

Η παρέμβαση του Λέτα έρχεται την ώρα που ο Φατίχ Μπιρόλ, επικεφαλής του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας, κατηγόρησε την Ευρώπη για «μνημειώδη λάθη» στην ενεργειακή πολιτική που την έχουν οδηγήσει να μείνει πίσω από την Κίνα και τις ΗΠΑ και κάλεσε την ΕΕ να αναπτύξει ένα «νέο βιομηχανικό γενικό σχέδιο» για να ανακάμψει.

Οι χρηματοδοτικές ανάγκες για το πρασίνισμα της ευρωπαϊκής οικονομίας εκτιμώνται σε 500 δισ. ευρώ ετησίως, σύμφωνα με τον πρώην πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι – ο οποίος συντάσσει ξεχωριστή έκθεση σχετικά με τον τρόπο βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης.

«Αν δεν βρούμε τρόπο να χρησιμοποιήσουμε ιδιωτικά χρήματα, οι ανάγκες αυτές δεν θα καλυφθούν», δήλωσε ο Λέτα. «Θα ήταν πολύ περίπλοκο να βρούμε μια λύση που να βασίζεται μόνο σε δημόσιο χρήμα».

Μηχανισμός διεύρυνσης

Θα χρειαστούν όμως και δημόσιοι πόροι, πράγμα που σημαίνει ότι ο κοινός προϋπολογισμός της ΕΕ θα πρέπει να αυξηθεί πάνω από το επίπεδο του 1% του ΑΕΠ στο οποίο βρίσκεται σήμερα, είπε.

Για να καλυφθούν οι ανάγκες των λιγότερο ανεπτυγμένων χωρών που εντάσσονται στην Ένωση, πρότεινε τη δημιουργία ενός «μηχανισμού διεύρυνσης», ο οποίος θα εκταμιεύει χρήματα σύμφωνα με αυστηρά κριτήρια που αποσκοπούν στο να καθησυχάσουν τις ανησυχίες σχετικά με τη σπατάλη των κονδυλίων από τους νεοεισερχόμενους.

«Η διεύρυνση είναι μια ώθηση, είναι κάτι θετικό», δήλωσε. Τα υφιστάμενα κράτη μέλη πρέπει «να συμμετάσχουν σε αυτή τη διαδικασία διεύρυνσης χωρίς την ιδέα ότι θα χάσουν τα πάντα».

Πολιτική ανταγωνισμού

Άλλες προτάσεις περιλαμβάνουν ένα διαφορετικό εγχειρίδιο κανόνων για την πολιτική ανταγωνισμού, το οποίο θα θεωρεί ότι οι ευρωπαϊκές εταιρείες ανταγωνίζονται σε παγκόσμια κλίμακα.

Οι περιοριστικοί κανόνες σχετικά με το πώς οι μεγάλες εταιρείες της ΕΕ μπορούν να αναπτυχθούν μέσω εξαγορών είναι ένα μακροχρόνιο πρόβλημα των χωρών, συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας και της Γερμανίας, που θα ήθελαν να δημιουργήσουν βιομηχανικούς κολοσσούς στην Ευρώπη μέσω μεγαλοσυγχωνεύσεων.

Ο Λέτα θα ζητήσει επίσης να εφαρμοστεί πιο ομοιόμορφα η νομοθεσία της ΕΕ σε όλη την Ένωση και να αλλάξει το καθεστώς των κρατικών ενισχύσεων, ώστε να διασφαλιστεί ότι ωφελεί τα διασυνοριακά έργα.

Η ενιαία αγορά μαστίζεται εδώ και καιρό από την εθνική αδιαφορία για τους κανόνες της ΕΕ, την τυχαία εφαρμογή τους και την αντίσταση των πρωτευουσών στη συγκέντρωση των ρυθμιστικών εξουσιών.

Ερωτηθείς γιατί θα ήταν διαφορετικά αυτή τη φορά, ο Λέτα επεσήμανε το διαφοροποιημένο γεωπολιτικό πλαίσιο που αντιμετωπίζει η ΕΕ, το οποίο χαρακτηρίζεται από αυξημένες εντάσεις και συγκρουσιακές σχέσεις ακόμη και με παραδοσιακούς συμμάχους.

«Ο Τραμπ 2 θα είναι διαφορετικός από τον Τραμπ 1», προειδοποίησε ο Λέτα. «Η ενιαία αγορά της αρχής ήταν για έναν μικρό κόσμο, τώρα χρειαζόμαστε μια ενιαία αγορά με δόντια για έναν μεγάλο κόσμο».