Τεχνητή νοημοσύνη: Η ραγδαία ανάπτυξη απειλεί τον παγκόσμιο εφοδιασμό σε ηλεκτρική ενέργεια

Η παροχή ηλεκτρικής ενέργειας γίνεται το τελευταίο θέμα που απειλεί την ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης, σύμφωνα με κορυφαίους επικεφαλής της τεχνολογικής βιομηχανίας, καθώς τα ενεργοβόρα κέντρα δεδομένων αυξάνουν την επιβάρυνση των δικτύων σε όλο τον κόσμο.

Ο δισεκατομμυριούχος Ίλον Μασκ έχει δηλώσει ότι ενώ η ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης είχε «περιοριστεί» πέρυσι λόγω της έλλειψης εξειδικευμένων τσιπ, το τελευταίο εμπόδιο για την τεχνολογία αιχμής είναι πλέον η «παροχή ηλεκτρικής ενέργειας». Τα σχόλια αυτά ακολούθησαν την προειδοποίηση του επικεφαλής της Amazon Άντι Τζάσι φέτος ότι «δεν υπάρχει αρκετή ενέργεια αυτή τη στιγμή» για τη λειτουργία νέων δημιουργικών υπηρεσιών τεχνητής νοημοσύνης.

Τεχνητή νοημοσύνη, πράσινη μετάβαση και οι προκλήσεις για την Ελλάδα

Σε άρθρο τους οι Financial Times επισημαίνουν ότι η Amazon, η Microsoft και η Alphabet μητρική της Google επενδύουν δισεκατομμύρια δολάρια σε υπολογιστικές υποδομές, καθώς επιδιώκουν να αναπτύξουν τις δυνατότητες τεχνητής νοημοσύνης τους, μεταξύ άλλων σε κέντρα δεδομένων που συνήθως χρειάζονται αρκετά χρόνια για να σχεδιαστούν και να κατασκευαστούν.

Αλλά ορισμένα από τα πιο δημοφιλή μέρη για την κατασκευή των εγκαταστάσεων, όπως η βόρεια Βιρτζίνια, αντιμετωπίζουν περιορισμούς χωρητικότητας, οι οποίοι με τη σειρά τους οδηγούν στην αναζήτηση κατάλληλων χώρων σε αναπτυσσόμενες αγορές κέντρων δεδομένων παγκοσμίως, καταλήγει το δημοσίευμα.

«Η ζήτηση για κέντρα δεδομένων υπήρχε πάντα, αλλά ποτέ δεν ήταν έτσι», δήλωσε ο Πανκάζ Σάρμα, εκτελεστικός αντιπρόεδρος στο τμήμα κέντρων δεδομένων της Schneider Electric. Επί του παρόντος, «πιθανώς δεν έχουμε αρκετή διαθέσιμη χωρητικότητα» για τη λειτουργία όλων των εγκαταστάσεων που θα απαιτηθούν παγκοσμίως έως το 2030, δήλωσε ο Σάρμα, η μονάδα του οποίου συνεργάζεται με την εταιρεία κατασκευής τσιπ Nvidia για τον σχεδιασμό βελτιστοποιημένων κέντρων για φορτία εργασίας AI.

«Ένας από τους περιορισμούς της ανάπτυξης [των τσιπ] στη νέα οικονομία της τεχνητής νοημοσύνης θα είναι… πού θα κατασκευάσουμε τα κέντρα δεδομένων και πώς θα πάρουμε την ενέργει», δήλωσε ο Ντάνιελ Γκόλντινγκ, επικεφαλής τεχνολογίας στην Appleby Strategy Group και πρώην στέλεχος κέντρων δεδομένων στην Google. «Κάποια στιγμή η πραγματικότητα του δικτύου [ηλεκτρικής ενέργειας] θα μπει εμπόδιο στην τεχνητή νοημοσύνη».

Περιβαλλοντικός αντίκτυπος

Το ζήτημα της παροχής ηλεκτρικής ενέργειας έχει επίσης τροφοδοτήσει τις ανησυχίες σχετικά με τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο της τελευταίας τεχνολογικής έκρηξης.

Οι χώρες παγκοσμίως πρέπει να ανταποκριθούν στις δεσμεύσεις για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και να ηλεκτροδοτήσουν τομείς όπως οι μεταφορές, ως απάντηση στην επιταχυνόμενη κλιματική αλλαγή. Για να υποστηρίξουν αυτές τις αλλαγές, πολλά κράτη θα πρέπει να μεταρρυθμίσουν τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας, σύμφωνα με τους αναλυτές.

Οι απαιτήσεις για το δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας είναι «πρώτο θέμα» για την Amazon, δήλωσε η επικεφαλής βιωσιμότητας της εταιρείας, Κάρα Χερστ, προσθέτοντας ότι «συνομιλεί τακτικά» με Αμερικανούς αξιωματούχους για το θέμα.

Τα κέντρα δεδομένων – βιομηχανικά κτίρια, τα οποία συχνά καλύπτουν μεγάλες εκτάσεις γης και στεγάζουν τα φυσικά εξαρτήματα που στηρίζουν τα συστήματα υπολογιστών, όπως καλωδιώσεις, τσιπ και διακομιστές – αποτελούν μέρος της ραχοκοκαλιάς της πληροφορικής.

Ο ερευνητικός όμιλος Dgtl Infra εκτιμά ότι οι παγκόσμιες κεφαλαιουχικές δαπάνες για κέντρα δεδομένων θα ξεπεράσουν τα 225 δισ. δολάρια το 2024. Ο διευθύνων σύμβουλος της Nvidia, Τζένσεν Χουάνγκ, δήλωσε φέτος ότι κέντρα δεδομένων αξίας 1 δισ. δολαρίων θα πρέπει να κατασκευαστούν τα επόμενα χρόνια για να υποστηρίξουν τη δημιουργική τεχνητή νοημοσύνη, η οποία είναι ενεργοβόρα και περιλαμβάνει την επεξεργασία τεράστιου όγκου πληροφοριών.

Μια τέτοια ανάπτυξη θα απαιτούσε τεράστιες ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας, ακόμη και αν τα συστήματα γίνουν πιο αποδοτικά. Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας, η ηλεκτρική ενέργεια που θα καταναλώνεται από τα κέντρα δεδομένων παγκοσμίως θα υπερδιπλασιαστεί έως το 2026 σε περισσότερες από 1.000 τεραβατώρες, ποσότητα περίπου ισοδύναμη με αυτή που καταναλώνει η Ιαπωνία ετησίως.

«Οι επικαιροποιημένοι κανονισμοί και οι τεχνολογικές βελτιώσεις, μεταξύ άλλων όσον αφορά την αποδοτικότητα, θα είναι ζωτικής σημασίας για τη συγκράτηση της ραγδαίας αύξησης της κατανάλωσης ενέργειας από τα κέντρα δεδομένων», δήλωσε φέτος ο ΔΟΕ.

Η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας από τα κέντρα δεδομένων των ΗΠΑ αναμένεται να αυξηθεί από το 4% στο 6% της συνολικής ζήτησης έως το 2026, ενώ η βιομηχανία τεχνητής νοημοσύνης προβλέπεται να επεκταθεί «εκθετικά» και να καταναλώσει τουλάχιστον 10 φορές τη ζήτηση του 2023 έως το 2026, ανέφερε ο ΔΟΑ.

Χρόνιο το πρόβλημα

Ακόμα και πριν από την έκρηξη της δημιουργικής τεχνητής νοημοσύνης, ορισμένες μεγάλες αγορές αγωνίζονταν να συμβαδίσουν με τη ζήτηση. Μπορεί να χρειαστούν χρόνια για νέα έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, όπως τα αιολικά πάρκα, προκειμένου να λάβουν ρυθμιστική έγκριση και να συνδεθούν στο δίκτυο. Σε ορισμένα μέρη υπάρχει επίσης ανάγκη για την κατασκευή νέων γραμμών μεταφοράς που μεταφέρουν την ηλεκτρική ενέργεια από το ένα σημείο στο άλλο.

Στη βόρεια Βιρτζίνια, τον μεγαλύτερο κόμβο κέντρων δεδομένων στον κόσμο, ο πάροχος ηλεκτρικής ενέργειας Dominion Energy διέκοψε τις νέες συνδέσεις κέντρων δεδομένων το 2022, ενώ ανέλυε τον τρόπο αντιμετώπισης της αλματώδους αύξησης της ζήτησης, μεταξύ άλλων με την αναβάθμιση τμημάτων του δικτύου του.

Τον Οκτώβριο, η εταιρεία ανέφερε σε καταθέσεις σε ρυθμιστική αρχή της Βιρτζίνια ότι βιώνει «σημαντική αύξηση του φορτίου λόγω της ανάπτυξης κέντρων δεδομένων» και ότι οι αυξανόμενες απαιτήσεις ισχύος αποτελούν «πρόκληση».

Η απάντηση στο πρόβλημα (;)

Σε απάντηση στη ζήτηση, οι αρχές σε χώρες όπως η Ιρλανδία και οι Κάτω Χώρες προσπάθησαν να περιορίσουν την ανάπτυξη νέων κέντρων δεδομένων, ενώ η Σιγκαπούρη πρόσφατα ήρε ένα μορατόριουμ.

Σύμφωνα με τους αναλυτές, οι προγραμματιστές αναζητούν να κατασκευάσουν εγκαταστάσεις σε αναπτυσσόμενες περιοχές όπως οι πολιτείες Οχάιο και Τέξας των ΗΠΑ, περιοχές της Ιταλίας και της ανατολικής Ευρώπης, η Μαλαισία και η Ινδία.

Η εξεύρεση κατάλληλων χώρων μπορεί να αποτελέσει πρόκληση, με την ισχύ να είναι μόνο ένας παράγοντας που πρέπει να ληφθεί υπόψη μεταξύ άλλων, όπως η διαθεσιμότητα μεγάλων ποσοτήτων νερού για την ψύξη των κέντρων δεδομένων.

«Για κάθε 50 τοποθεσίες που εξετάζω, ίσως δύο φτάνουν στο σημείο να αναπτυχθούν», δήλωσε ο Γκόλντινγκ της Appleby Strategy. «Οι άνθρωποι κοσκινίζουν μέσα από μεγάλο αριθμό ακινήτων».

Οι ανησυχίες έχουν οδηγήσει το ενδιαφέρον των προγραμματιστών κέντρων δεδομένων σε επιλογές όπως η επιτόπια παραγωγή ενέργειας και η πυρηνική ενέργεια, με τη Microsoft να προσλαμβάνει φέτος έναν διευθυντή «επιτάχυνσης της πυρηνικής ανάπτυξης».