Ιράν: Σε υψηλό 6ετίας οι εξαγωγές πετρελαίου – Πώς παρακάμπτει τις κυρώσεις της Δύσης

Την ώρα που η Δύση απεργάζεται την ενίσχυση των κυρώσεων εις βάρος του Ιράν για την επίθεση στο Ισραήλ, οι εξαγωγές πετρελαίου της χώρας έχουν εκτοξευτεί δίνοντας στην οικονομία της ώθηση 35 δισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως.

Η Τεχεράνη πούλησε κατά μέσο όρο 1,56 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα κατά τους πρώτους τρεις μήνες του έτους, σχεδόν όλα στην Κίνα. Πρόκειται για τις μεγαλύτερες ημερήσιες εξαγωγές  από το τρίτο τρίμηνο του 2018, σύμφωνα με την εταιρεία δεδομένων Vortexa.

Η επιτυχία του Ιράν στην εξαγωγή αργού πετρελαίου είναι ενδεικτική των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν οι ΗΠΑ και η ΕΕ στην επιδίωξή τους να ενισχύσουν την πίεση στην Τεχεράνη μετά την επίθεση με πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη στο Ισραήλ.

Société Générale: Καθησυχάζει για το πετρέλαιο – Ποιο σενάριο είναι το πιο επικίνδυνο

«Οι Ιρανοί έχουν κατακτήσει την τέχνη της παράκαμψης των κυρώσεων», δήλωσε στους FT ο Φερνάντο Φερέιρα, επικεφαλής της υπηρεσίας γεωπολιτικών κινδύνων στο Rapidan Energy Group στις ΗΠΑ. «Αν η κυβέρνηση Μπάιντεν θέλει πραγματικά να έχει αντίκτυπο [το Ιράν], πρέπει να στρέψει το ενδιαφέρον της στην Κίνα».

Η Ουάσιγκτον και η ΕΕ ετοιμάζουν νέες κυρώσεις στην Ισλαμική Δημοκρατία, εν μέρει για να αποτρέψουν το Ισραήλ από την κλιμάκωση της σύγκρουσης με την Τεχεράνη με αντίποινα. Η υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Τζάνετ Γέλεν παραδέχτηκε αυτή την εβδομάδα ότι το Ιράν «ξεκάθαρα» συνέχισε να εξάγει το πετρέλαιο του και ότι πρέπει «να γίνουν περισσότερα» για να το περιορίσουν.

Ωστόσο, οι αναλυτές υποστηρίζουν ότι η Ουάσιγκτον δεν είναι διατεθειμένη να επιβάλει το καθεστώς αυστηρών κυρώσεων «μέγιστης πίεσης» που εισήγαγε το 2018 ο τότε πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, καθώς η κυβέρνηση Μπάιντεν θέλει να αποφύγει ένα νέο πληθωριστικό κύμα σε προεκλογική περίοδο.

Στην Τεχεράνη, το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Tasnim ανέφερε την Τετάρτη ότι η βιομηχανία πετρελαίου της χώρας βρήκε τρόπους να παρακάμψει τις κυρώσεις, προσθέτοντας πως, δεδομένου ότι ο κύριος πελάτης της είναι η Κίνα, προστατεύεται σε μεγάλο βαθμό από την πίεση της Δύσης.

Οι αυξανόμενες εντάσεις μετά την επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου έχουν συμβάλει στην αύξηση των τιμών του πετρελαίου κατά περισσότερο από 15% φέτος, καθώς έφτασαν να ξεπεράσουν και τα 90 δολάρια το βαρέλι.

Ωστόσο, οι τιμές υποχώρησαν μετά την ιρανική επίθεση, καθώς οι traders εκτιμούν ότι η διάθεση πετρελαίου από την κύρια πετρελαιοπαραγωγική περιοχή δεν θα διαταραχθούν. Έτσι, το Brent, υποχώρησε 3% την Τετάρτη και εξακολουθεί να κινείται κάτω από τα 88 δολάρια και σήμερα Πέμπτη.

Ο Armen Azizian, ανώτερος αναλυτής και ειδικός σε κυρώσεις στη Vortexa, ανέφερε είπε ότι οι ΗΠΑ άρχισαν πρόσφατα να στοχεύουν μεμονωμένα τάνκερ που ήταν ύποπτα για μεταφορά ιρανικού αργού, επιβάλλοντας κυρώσεις σε δύο τον Φεβρουάριο και σε άλλα 13 τον Απρίλιο. Ωστόσο, ο αντίκτυπος στις εξαγωγές μέχρι στιγμής, είπε, ήταν «ελάχιστος».

Ο ρόλος της Κίνας και η γιγάντωση του στόλου

«Οι Ιρανοί είναι πολύ καλοί στο να βρίσκουν “παραθυράκια”», σχολίασε ο Armen Azizian, ανώτερος αναλυτής και ειδικός σε κυρώσεις στη Vortexa . «Τώρα παραπλανούν το AIS [το σύστημα παρακολούθησης πλοίων], προσποιούμενοι ότι βρίσκονται σε μια τοποθεσία, ενώ βρίσκονται σε άλλη, και αυτό καθιστά δύσκολο να παρακολουθήσουμε τι κάνουν», πρόσθεσε.

Ανέφερε ακόμη ότι το μέγεθος του στόλου που χρησιμοποιεί το Ιράν για τη μεταφορά πετρελαίου αυξήθηκε κατά 20% τον περασμένο χρόνο σε 253 πλοία και ότι ο αριθμός των υπερδεξαμενόπλοιων που μεταφέρουν έως και 2 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου έχει διπλασιαστεί από το 2021.

Σχεδόν όλο το ιρανικό πετρέλαιο που πωλήθηκε φέτος έχει πάει στην Κίνα, σύμφωνα με την Kpler, η οποία παρακολουθεί δεξαμενόπλοια σε όλο τον κόσμο και η επιθετική επιβολή κυρώσεων θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει όχι μόνο την αγορά πετρελαίου αλλά και τη σχέση ΗΠΑ-Κίνας.

Ο υπουργός Πετρελαίου του Ιράν Τζαβάντ Οουτζί δήλωσε τον περασμένο μήνα ότι οι εξαγωγές πετρελαίου είχαν «αποφέρει περισσότερα από 35 δισεκατομμύρια δολάρια» τον προηγούμενο χρόνο. Σε άλλες δηλώσεις του είπε ότι ενώ οι εχθροί του Ιράν ήθελαν να σταματήσουν τις εξαγωγές του, «σήμερα, μπορούμε να εξάγουμε πετρέλαιο όπου θέλουμε και με ελάχιστες εκπτώσεις».

Η αυξανόμενη παραγωγή σχιστολιθικού πετρελαίου την τελευταία δεκαετία έκανε τις ΗΠΑ τον μεγαλύτερο παραγωγό στον κόσμο και έδωσε τη δυνατότητα στην Ουάσιγκτον να είναι πιο επιθετική στις κυρώσεις της εις βάρος άλλων εξαγωγέων.

Την Τετάρτη, επέβαλε εκ νέου κυρώσεις στη Βενεζουέλα, ενώ η κυβέρνηση Μπάιντεν δεν ήταν πρόθυμη να απελευθερώσει ποσότητες αργού από το στρατηγικό της απόθεμα, έχοντας  δηλώσει ότι θα μπορούσε να το κάνει ξανά εάν οι παγκόσμιες τιμές αυξηθούν και ανεβάσουν το εγχώριο κόστος βενζίνης.

Από την άλλη, δέχεται την πίεση των Ρεπουμπλικανών στον Λευκό Οίκο να αναλάβει δράση για τον περιορισμό των εξαγωγών του Ιράν, με την κριτική ότι δεν είναι αρκετά αυστηρή.

«Το ερώτημα για την κυβέρνηση Μπάιντεν είναι εάν έχει κάποιο κίνητρο να χρησιμοποιήσει την λογική των κυρώσεων που χρησιμοποίησε η κυβέρνηση Τραμπ για να μειώσει τις εξαγωγές του Ιράν κατά 1 εκατ. b/d», δήλωσε η Helima Croft, παγκόσμια επικεφαλής στρατηγικής εμπορευμάτων της RBC Capital Markets.