Θεσσαλονίκη: Οι ανακοινώσεις για την ανάπλαση της ΔΕΘ και το «φάντασμα» του μετρό

Στην τελική ευθεία, από την οποία δεν υπάρχει… επιστροφή, εισέρχεται το εγχείρημα της ανάπλασης της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης, με τα αποκαλυπτήρια που θα ξεμπλοκάρουν το «καυτό» θέμα της χρηματοδότησης του project να έρχονται τον Μάιο.

88η ΔΕΘ: Φέτος η έκθεση είναι «made in Germany» – Τον Μάιο οι ανακοινώσεις για την ανάπλαση

Ο άλυτος γρίφος για να προχωρήσουν οι διαδικασίες και να ξεμπλοκάρει επιτέλους το εγχείρημα που ξεκίνησε ελπιδοφόρα, με την συνέχεια βέβαια να μην είναι ανάλογη αφού, αφορά στην εξεύρεση πηγών χρηματοδότησης και κυρίως του κατάλληλου μείγματος μεταξύ των κεφαλαίων που θα βάλει το δημόσιο και όσων θα διαθέσουν ιδιώτες επενδυτές.

Το ζήτημα ταλανίζει πάνω από 3 χρόνια την διοίκηση της ΔΕΘ, αυτοδιοικητικούς παράγοντες της Θεσσαλονίκης (δήμαρχο και περιφερειάρχη), το Υπερταμείο (βασικός μέτοχος της ΔΕΘ – Helexpo), το υπουργείο Οικονομικών αλλά και τα υψηλά κυβερνητικά κλιμάκια καθώς επί της ουσίας με το όποιο σχέδιο τελικά προκριθεί θα αλλάξει ριζικά η καρδιά της Θεσσαλονίκης, την ώρα που ο «μπαμπούλας» του μετρό πλανάται ακόμα πάνω από την πόλη η οποία σημειώνει συνεχώς αρνητικά ρεκόρ, ενδεχομένως και σε… παγκόσμιο επίπεδο, σε έργα που εξαγγέλονται χωρίς ποτέ να υλοποιούνται.

Υπενθυμίζεται πως μετά το καλοκαίρι του 2021 που παρουσιάστηκε η προκαταρκτική αρχιτεκτονική μελέτη του νέου εκθεσιακού και συνεδριακού κέντρου δεν σημειώθηκε καμία ουσιαστική πρόοδος για να μπει το εγχείρημα στις ράγες καθώς κανείς δεν ήταν πρόθυμος να πληρώσει τον λογαριασμό που διαρκώς αβγατίζει.

Σε κάθε περίπτωση, με βάση και όσα ανέφερε χθες ο πρόεδρος της ΔΕΘ – Helexpo, Τάσος Τζήκας στο πλαίσιο εκδήλωσης της γερμανικής Πρεσβείας, το θρίλερ λαμβάνει τέλος με τις ανακοινώσεις που θα ξεκαθαρίζουν το θολό τοπίο να αναμένονται τον Μάιο από τον πρωθυπουργό.

Το αγκάθι

Ο προϋπολογισμός του έργου, που προ πανδημίας είχε εκτιμηθεί πέριξ των 200 εκατ. ευρώ, στη συνέχεια αναθεωρήθηκε πολλές φορές προς τα πάνω σκαρφαλώνοντας στα 280 εκατ. ευρώ ενώ πλέον δεν αποκλείεται ο τελικός λογαριασμός να «γράψει» 300 – 350 εκατ. ευρώ, με το ενεργειακό κόστος και το ράλι στις τιμές των οικοδομικών υλικών να εκτοξεύουν το ποσό που θα καταβάλλουν κράτος και ιδιώτες. Το χρηματοδοτικό σχήμα που με βάση τις τελευταίες πληροφορίες είχε πάρει το πράσινο φως προέκρινε μία συνεργασία ιδιωτικού και δημόσιου τομέα, μία μορφή ΣΔΙΤ δηλαδή. Το αξεπέραστο μέχρι σήμερα εμπόδιο αφορούσε το ποιος θα πληρώσει, πόσα θα πληρώσει και κυρίως πώς θα διασφαλιστεί η βιωσιμότητα της επένδυσης όσων ιδιωτών συμμετέχουν.

Τα σενάρια

Το αρχικό πλάνο με το οποίο πορευόταν η διοίκηση του εκθεσιακού φορέα προέβλεπε η ανάπλαση, μέσω ΣΔΙΤ, να έχει τρεις πηγές χρηματοδότησης, με την καθεμία να συνεισφέρει περίπου 100 εκατ. ευρώ στο «κοινό ταμείο». Το έργο θα χρηματοδοτούνταν από το ελληνικό δημόσιο (πιθανόν και με εξασφάλιση δανείου από την ΕΤΕπ), το Υπερταμείο (κύριος μέτοχος το Δημόσιο), την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας ενώ θα συμμετέχουν και ιδιώτες με δέλεαρ τη διαχείριση και εκμετάλλευση του ξενοδοχείου, των εμπορικών χώρων και τμήματος του υπογείου πάρκινγκ.

Η ΔΕΘ Α.Ε. θα κρατούσε τη διαχείριση και θα καρπωνόταν τα έσοδα από τις εκθεσιακές δραστηριότητες. Επί του πρακτέου, υπολογιζόταν πως περί τα 200 εκατ. ευρώ θα βάλει το κράτος και 100 εκατ. ευρώ οι ιδιώτες.

Το τελικό σχέδιο που θα ανακοινωθεί, μετά και από πιέσεις του Υπερταμείου, όλα δείχνουν πως θα είναι ελαφρώς… παραλλαγμένο με την κρατική χρηματοδότηση (Υπερταμείο, Δημόσιο, ΠΚΜ) τελικά να περιορίζεται στα 100 εκατ. ευρώ και τα υπόλοιπα 200 εκατ., από 100 με βάση τον αρχικό σχεδιασμό, να είναι ιδιωτική συμμετοχή, με την ΔΕΘ βέβαια να παραμένει υπό κρατικό έλεγχο.

Ιδιώτες που ενδιαφέρονται για να συμμετάσχουν στο ΣΔΙΤ υπάρχουν αλλά όπως είναι φυσικό ζητούν ανταλλάγματα όπως τη συμμετοχή στο μάνατζμεντ των εκθεσιακών δραστηριοτήτων της ΔΕΘ, μετά την ολοκλήρωση της κατασκευής. Τα σενάρια για ιδιωτικοποίηση της ΔΕΘ που είχαν κυκλοφορήσει ενταφιάστηκαν οριστικά και το σχέδιο θα προχωρήσει με ενισχυμένη την ιδιωτική συμμετοχή, τροποποίηση που κρίθηκε κάτι παραπάνω από απαραίτητη για να μην ναυαγήσει ένα ακόμα μεγαλεπήβολο έργο στην Θεσσαλονίκη. Μένει να διευκρινιστούν οι κρίσιμες λεπτομέρειες όπως τα ακριβή ποσά που θα διαθέσουν κράτος και ιδιώτες αλλά και ποιο θα είναι το δέλεαρ για τους επενδυτές που θα καταστήσει ελκυστική την συμμετοχή τους στο project της ανάπλασης.

Εφόσον μπει το νερό στο αυλάκι και κλειδώσει το χρηματοδοτικό σχήμα που θα υλοποιήσει το απαιτητικό project της ανάπλασης, θα προκηρυχθεί ο διαγωνισμός με την έναρξη των εργασιών αν όλα κυλήσουν ρολόι, κάτι που ουδείς εγγυάται, να καθίσταται εφικτή έως το 2026.

Τα οφέλη

Για την ανάπλαση της ΔΕΘ θα χρειάζονταν πέντε χρόνια, αλλά επειδή η Έκθεση θα συνεχίσει παράλληλα να λειτουργεί, τελικά οι εργασίες μάλλον θα διαρκέσουν επτά χρόνια. Η εξασφάλιση των απαραίτητων κεφαλαίων για την ανάπλαση του εκθεσιακού κέντρου θα τροφοδοτήσει μία οικονομική δραστηριότητα της τάξης των 350-400 εκατ. ευρώ στη διάρκεια της περιόδου κατασκευής και 1.000 θέσεις εργασίας το χρόνο.

Αλλάζει το DNA της Θεσσαλονίκης

Υπενθυμίζεται ότι, στο πλαίσιο της πρότασης που επελέγη κατά τον διεθνή αρχιτεκτονικό διαγωνισμό για την ανάπλαση, τα 17 περίπτερα του σημερινού εκθεσιακού κέντρου, δύο εκ των οποίων χτίστηκαν στην εποχή του Σχεδίου Μάρσαλ, θα δώσουν τη θέση τους σε πέντε νέα περίπτερα-νησίδες (με διατήρηση του Παλέ Ντε Σπορ, του Πύργου του ΟΤΕ, του κτιρίου του Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και της Πύλης του Τόξου στην πλευρά της ΧΑΝΘ).

Παράλληλα, πέραν των πολύ εκτεταμένων χώρων πρασίνου και των ελεύθερων χώρων, θα δημιουργηθεί υπερσύγχρονο συνεδριακό κέντρο χωροθετημένο στην περιοχή προς τη Λεωφόρο Στρατού και την 3ης Σεπτεμβρίου και ξενοδοχείο εμβληματικής μορφής, περίπου 150 δωματίων, προς την πλευρά της οδού Αγγελάκη.

Σχεδόν το 55% θα είναι κοινόχρηστος χώρος, αστικό πάρκο με έντονο το υδάτινο στοιχείο. Το νέο εκθεσιακό, θα έχει τέσσερα εκθεσιακά περίπτερα, μαζί με το συνεδριακό, συνολικής δόμησης 47.000 τ.μ. και 1.100 θέσεις πάρκινγκ, business center και ξενοδοχείο boutique.

Με την ανάπλαση δημιουργείται ένας μεγάλος χώρος ανοιχτός στους πολίτες και διαπερατός από την Αγγελάκη μέχρι τη Λεωφόρο Στρατού. Τα περίπτερα, που θα συνδέονται μεταξύ τους με αερογέφυρες, θα έχουν βιοκλιματικά χαρακτηριστικά και οι ενεργειακές ανάγκες του νέου εκθεσιακού κέντρου θα είναι μειωμένες κατά 70% σε σχέση με εκείνες του σημερινού.

Πάνω από το 60% της έκτασης των 165 στρεμμάτων -συμπεριλαμβανομένων και των 14 στρεμμάτων της Αγίας Φωτεινής- θα αποδοθεί στην πόλη ως Μητροπολιτικό Πάρκο και χώρος πρασίνου με την εικόνα της κέντρου της Θεσσαλονίκης, που χτυπά μέχρι σήμερα η καρδιά της ΔΕΘ, να μετασχηματίζεται ριζικά.