Γαλλία: Σαφάρι κατά της μεγάλης φοροδιαφυγής από τη γαλλική κυβέρνηση

Ανάγκα και θεοί πείθονται. Επτά εβδομάδες σκάρτες μας χωρίζουν από τις ευρωεκλογές και οι δημοσκοπήσεις δείχνουν διψήφιες διαφορές μεταξύ του κόμματος της οικογενείας Λεπέν (που προηγείται βέβαια) και της ευρωπαϊκής εκδοχής (Renew) του κόμματος του Εμανουέλ Μακρόν. Και η γαλλική κυβέρνηση φέρεται αποφασισμένη αν όχι να «γυρίσει το παιχνίδι», τουλάχιστον να ροκανίσει τη διαφορά προβάλλοντας τα αποτελέσματα της πολιτικής καταπολέμησης της φοροδιαφυγής των πλέον ευκατάστατων Γάλλων το 2023, για να αντικρούσει έμπρακτα τους πάγιους ισχυρισμούς της λαϊκιστικής αντιπολίτευσης για το Μακρόν, ότι πρόκειται για τον «πρόεδρο των πλουσίων».

«Τα αποτελέσματα είναι αξιοσημείωτα», δήλωσε με ικανοποίηση την περασμένη Παρασκευή ο αρμόδιος υπουργός Δημοσίων Εσόδων Τομά Καζνάβ ενώπιον του διευθυντή της Εθνικής Διεύθυνσης για την Καταπολέμηση της Φοροδιαφυγής (DNVSF), της κρατικής αυτής υπηρεσίας που απασχολεί 260 ειδικούς στην καταπολέμηση της μεγάλης φοροδιαφυγής.

Διπλάσιες εισπράξεις

Επισήμως τα αποτελέσματα των φορολογικών ελέγχων της κυβέρνησης την χρονιά που πέρασε δεν έχουν ανακοινωθεί ακόμα από το υπουργείο Οικονομικών. Αλλά ο Καζνάβ ουσιαστικά τα αποκάλυψε, με απόφαση της κυβέρνησής του ασφαλώς και εν γνώσει του προέδρου Μακρόν.

«Το 2023 αποκαλύψατε κρυμμένα εισοδήματα που απέδωσαν φόρους 900 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για τους διπλάσιους φόρους που εισπράξαμε από τους φορολογικούς ελέγχους συγκριτικά με το 2019», είπε ο υπουργός συγχαίροντας τους υπαλλήλους της υπηρεσίας και σημειώνοντας ότι η επίδοση αυτή επιτεύχθηκε παρά το ότι ο αριθμός των φακέλων που εξέτασαν παρέμεινε ο ίδιος – περίπου 1.600 φάκελοι ετησίως.

Πολιτικά κίνητρα

«Στη σημερινή δημοσιονομική συγκυρία, ο σκοπός της υπουργικής επίσκεψης στη συγκεκριμένη δημόσια υπηρεσία ήταν προφανώς πολιτικός», εκτιμά ο Σεμπαστιάν Ντιμουλέν της «Les Echos». «Έπειτα από ένα πολύ δύσκολο δημοσιονομικό έτος 2023, που είχε ως αποτέλεσμα να εκτιναχθεί το έλλειμμα στο 5,5% του ΑΕΠ αντί του αναμενόμενου 4,9%, η κυβέρνηση είναι αναγκασμένη να βάλει φρένο στις δημόσιες δαπάνες», εξηγεί ο ρεπόρτερ της γαλλικής οικονομικής εφημερίδας.

Εξάλλου με διάταγμα που πέρασε στις αρχές του 2023 η γαλλική κυβέρνηση κατάφερε να εξοικονομήσει 10 δισ. ευρώ από μειώσεις στους προϋπολογισμούς των υπουργείων. Ανάλογες ή και ακόμα περισσότερες οικονομίες πρέπει να πετύχει και εφέτος, καθώς η μείωση του ελλείμματος είναι επιτακτική και επείγουσα δεδομένου ότι οι οίκοι αξιολόγησης καραδοκούν για να υποβαθμίσουν το αξιόχρεο της χώρας.

Από την άλλη πλευρά, οι κυβερνήσεις που διορίζει ο Μακρόν αντιμετωπίζουν παγίως τα δηλητηριώδη βέλη της αντιπολίτευσης που προέρχονται και εκ δεξιών και εξ αριστερών, η οποία υποστηρίζει ότι «ο πρόεδρος έχει ως πρώτο μέλημα τη διασφάλιση των συμφερόντων του επιχειρηματικού κόσμου της χώρας και των πλέον ευκατάστατων στρωμάτων της γαλλικής κοινωνίας».

Και εξ ιδίων τα βέλη

Ενόψει Ευρωεκλογών η ρητορική αυτή της αντιπολίτευσης περί επιβολής «άγριας λιτότητας» είναι φυσικό να εντείνεται. «Ωστόσο και νηφάλιες φωνές, ακόμα και από το κυβερνητικό στρατόπεδο, έχουν ασκήσει κατά καιρούς κριτική στην πολιτική της μείωσης των φόρων που έχει χαρακτηρίσει τη διακυβέρνηση του Εμανουέλ Μακρόν από την αναρρίχησή του στην εξουσία το 2017», σημειώνει η «Les Echos».

Μείωση του φόρου εισοδήματος και των εταιρικών φόρων ερμηνεύεται ως μικρότερη δυνατότητα ενίσχυσης των ασθενέστερων εισοδηματικά νοικοκυριών. Ως τροχοπέδη στην άσκηση κοινωνικής πολιτικής και στην πολιτική αναδιανομής του εθνικού εισοδήματος. Και αν η μείωση των εταιρικών φόρων υποστηρίζεται από το επιχείρημα της ανάγκης να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα των γαλλικών επιχειρήσεων στις διεθνείς αγορές, η μείωση των άμεσων φόρων ερμηνεύεται από πολλούς ως πρόθεση της κυβέρνησης και του προέδρου να ευνοήσει τους έχοντες και κατέχοντες.

«Η πολιτική που υπερασπίζομαι δεν είναι αυτή που κατατείνει στη διαρκή αύξηση των φόρων. Πρέπει όλοι να έχουμε κατά νου ότι ο πλούτος στη χώρα μας φορολογείται με ένα εξαιρετικά προοδευτικό σύστημα και η δική μας ευθύνη είναι να εξασφαλίζουμε ότι οι οι οφειλόμενοι φόροι πραγματικά καταβάλλονται», τόνισε ο Τομά Καζνάβ.

Ψεύτικες διευθύνσεις και «παράδεισοι»

Η υπηρεσία που επισκέφθηκε ο Καζνάβ επικεντρώνεται ακριβώς στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής των πλουσίων. Ελέγχει συγκεκριμένα όσους έχουν ακαθάριστο εισόδημα άνω του 1 εκατ. ευρώ ετησίως. Επίσης όσους διαθέτουν περιουσιακά στοιχεία άνω των 7 εκατ. ευρώ (στη δήλωση Φόρου Ακίνητης Περιουσίας) ή το 2017 διέθεταν συνολικά περιουσιακά στοιχεία αξίας άνω των 30 εκατ. ευρώ. Τα φορολογικά αυτά κριτήρια καλύπτουν περίπου 20.000 γαλλικά νοικοκυριά.

Η «Les Echos» υπογραμμίζει τις «πολυάριθμες δυνατότητες και τρόπους φορολογικής απάτης», που διαθέτουν οι πολύ πλούσιοι Γάλλοι. Συνήθως, σύμφωνα με τα στοιχεία των αρχών, δηλώνουν ψευδώς ότι κατοικούν σε χώρα του εξωτερικού, κάνουν κακή χρήση του συστήματος μεταβίβασης επιχειρήσεων ή κάνουν χρήση καταπιστεύματος σε φορολογικούς παραδείσους για την αποφυγή καταβολής φόρου κληρονομιάς.

Συνολικά 10,6 δισ. ευρώ

«Σχεδόν όλες οι υποθέσεις είναι νομικά περίπλοκες και απαιτείται διεθνής συνεργασία για να τις φέρουν οι πέρας οι ελεγκτικές αρχές. Κάποιες φορές εξάλλου οδηγούν σε χρονοβόρες αντιδικίες, καθώς οι εμπλεκόμενοι εφαρμόζουν τακτικές καθυστέρησης», σημειώνει ο Στεφάν Κρεάνζ, διευθυντής της γαλλικής υπηρεσίας δίωξης της φοροδιαφυγής. «Ξέρετε, δεν υπάρχει απαραίτητα άμεση συμφωνία όλων να φορολογηθούν», πρόσθεσε χαριτολογώντας ενώπιον του υπουργού Καζνάβ.

Η γαλλική κυβέρνηση σημειώνει ότι η όλη προσπάθεια καταπολέμησης της φοροδιαφυγής αποδίδει. Το υπουργείο Οικονομικών υποστηρίζει ότι περίπου το 80% των καταβλητέων που καταλογίζουν οι αρμόδιες αρχές θα φθάσει τελικά στα ταμεία του. Η «Les Echos» θεωρεί μάλλον υπεραισιόδοξη την εκτίμηση αυτή. Παρά ταύτα «δεν είναι άσχημες οι φοροεισπρακτικές επιδόσεις, καθώς από τα 15 δισ. ευρώ της συνολικής φορολογικής απάτης που καταλόγισε πέρυσι η διοίκηση, τα 10,6 δισεκατομμύρια, δηλαδή σε ποσοστό 70%, εισπράχθηκαν πραγματικά», αναφέρει η εφημερίδα.