Ο νέος ενεργειακός φαύλος κύκλος

Την προηγούμενη εβδομάδα οι χονδρικές τιμές του ρεύματος στην Ισπανία και την Πορτογαλία σχεδόν μηδενίστηκαν. Οι μέσες τιμές κινήθηκαν στα 3-4 ευρώ ανά μεγαβατώρα, όταν μέσα στην κρίση είχαν ξεπεράσει τα 300 ευρώ ανά μεγαβατώρα.

Γεγονός εντυπωσιακό, αν σκεφτεί κανείς το «δράμα» που ζήσαμε πριν από μόλις μία διετία με τις τιμές της ενέργειας.

Σε αυτά τα επίπεδα τιμών αναδύεται ωστόσο ένας άλλος κίνδυνος, ο οποίος δύσκολα περνάει από το μυαλό μας. Να κριθούν ασύμφορα και να ματαιωθούν ή να σταματήσουν να λειτουργούν δεκάδες έργα φωτοβολταϊκών και αιολικών πάρκων, καθώς αυτά τα επίπεδα τιμών κινούνται κάτω του κόστους.

Κινδυνεύει να ακυρωθεί η πράσινη στροφή και να αναβιώσουν τιμές της κρίσης όχι λόγω έλλειψης ενέργειας, αλλά λόγω του υπερπλεονάσματος παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας, που οδηγεί σε ζημιές τα υπάρχοντα projects. Ακόμα περισσότερο το ίδιο ισχύει για υφιστάμενα έργα με ανθρακούχο καύσιμο, όπως το φυσικό αέριο.

Αυτή είναι μια νέα ασύλληπτη πραγματικότητα, που απειλεί το εξελισσόμενο «θαύμα» των χαμηλών τιμών ενέργειας. Θα το δούμε άραγε στην Ελλάδα; Πολύ πιθανό λένε οι ειδικοί. Αλλοι λένε ότι το βλέπουμε ήδη με το τεράστιο έλλειμμα (449 εκατ. ευρώ) του ειδικού λογαριασμού που αποζημιώνει τα αιολικά και φωτοβολταϊκά στην Ελλάδα, καθώς η διαφορά μεταξύ των (μειωμένων) τιμών χονδρικής και των (υψηλότερων) εγγυημένων τιμών αποζημίωσης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας μεγαλώνει.

Οι δικές μας τιμές της χονδρικής συνεχίζουν την πτωτική τους πορεία. Κινούνται ωστόσο αρκετά υψηλότερα από την Ισπανία, κοντά στα 60 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Θα μπορούσαν να είναι και χαμηλότερα κάτω από τα 50 ευρώ, αλλά το ακριβό γερμανικό ρεύμα (λόγω λίγων Ανανεώσιμων) επιβαρύνει τις γύρω χώρες και μέσω διασυνδέσεων φτάνει να επιβαρύνει και τις τιμές του ηλεκτρικού της Ελλάδας.

Σε όλο αυτόν τον σύνθετο κόσμο που ζούμε, οι επενδύσεις αιολικών και φωτοβολταϊκών απειλούνται και από άλλους παράγοντες. Παράγουν ήδη, τις περισσότερες μέρες, παραπάνω ρεύμα από όσο χρειαζόμαστε και χωράει το σύστημα, με αποτέλεσμα την υποχρεωτική και εν πολλοίς αυθαίρετη διακοπή παροχέτευσης της ενέργειας που παράγεται στο σύστημα.

Κατά τη διάρκεια δηλαδή της ημέρας, «πετάμε» ρεύμα, το οποίο προφανώς δεν αμείβεται επιβαρύνοντας τις επενδύσεις, καθώς αυτό το ρεύμα δεν το χρειάζεται κανείς να το καταναλώσει και δεν χωράει κάπου για να αποθηκευτεί.

Η νέα πραγματικότητα δείχνει ότι μπορεί η ενεργειακή κρίση να θεωρούμε ότι έχει ξεπεραστεί λόγω της μείωσης των τιμών, αλλά αυτός ο νέος κόσμος που δημιουργείται με τις τόσο εντυπωσιακές επενδύσεις δεν έχει βρει ακόμα την περπατησιά του. Παραμένει αρρύθμιστος. Και αυτό είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα, προκειμένου να θεωρήσουμε ότι κινούμαστε σε ένα ασφαλές μονοπάτι, θωρακισμένοι από νέους κινδύνους που ενδεχομένως να εμφανιστούν στο μέλλον. Εχουμε μπλέξει σε έναν νέο φαύλο κύκλο, τον οποίο πρέπει να διαχειριστούμε με αποτελεσματικό τρόπο το ταχύτερο δυνατόν.