Μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα: Κατατίθεται στις Βρυξέλλες με πλήρη καταγραφή των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης

Ένα διαφορετικό μεσοπρόθεσμο σχέδιο σταθεροποίησης και ανάπτυξης σε σύγκριση με ότι είχαμε συνηθίσει τα προηγούμενα χρόνια θα αποστείλει σήμερα στις Βρυξέλλες το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών με έμφαση στο που κατευθύνονται τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης ώστε να μην υπάρχουν γκρίζες ζώνες και προκύψει κίνδυνος να βγουν «κόκκινες κάρτες» με σοβαρές συνέπειες για τις επενδύσεις και κατ΄ επέκταση την ελληνική οικονομία.

Τράπεζα Πειραιώς: Αίτημα για επιπλέον κεφάλαια ύψους 300 εκατ. από το Ταμείο Ανάκαμψης

Την ίδια στιγμή, στο πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης 2024-2027 που θα σταλεί σήμερα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, θα περιλαμβάνονται προβλέψεις για την ανάπτυξη του ΑΕΠ κατά μέσο όρο 2,5%, τη στιγμή που η πρόβλεψη για το 2024 είναι +2,3% και για το 2025 στο + 2,8%.

Επίσης θα υπάρχει πρόβλεψη για την ανεργία ότι θα κυμανθεί κάτω από το 10% και ο πληθωρισμός έως 2%. Όσον αφορά στο ύψος των πλεονασμάτων αυτά θα διαμορφωθούν πάνω από 2,1% του ΑΕΠ, ενώ το χρέος αναμένεται έως τα τέλη του 2027 να μειωθεί στο 128% του ΑΕΠ. Όλα τα παραπάνω όμως δεν θα είναι δεσμευτικά για τους παρακάτω λόγους.

Αδύναμη ανάπτυξη

Η αδύναμη ανάπτυξη που εμφανίζουν οι οικονομίες των ισχυρών κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η οποία είναι κάτω από το αναμενόμενο για το πρώτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους, αλλά και ο υψηλός πληθωρισμός που εξακολουθεί να επιβαρύνει πολίτες και επιχειρήσεις, εξακολουθούν να επηρεάζουν την εφαρμοζόμενη δημοσιονομική πολιτική στην Ε.Ε. και κατά κατ’ επέκταση στην Ελλάδα.

Στο πλαίσιο αυτό, όλα τα κράτη μέλη της Ε.Ε, θα πρέπει έως σήμερα Μ. Τρίτη 30 Απριλίου, να υποβάλουν, με βάση το υφιστάμενο σύστημα κανόνων, μεσοπρόθεσμα σχέδια ανάπτυξης προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και να ενσωματώσουν σε αυτά τις ανησυχίες τους που έχουν προκύψει από την αναιμική ανάπτυξη και την παρατεταμένη ακρίβεια.

Οι νέοι κανόνες

Αξίζει να τονιστεί, ότι στις 23 Απριλίου το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ψήφισε στην ολομέλεια τη δέσμη προτάσεων για τη νέα οικονομική διακυβέρνηση στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Σήμερα αναμένεται να δημοσιευτούν τα νομικά κείμενα στην εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης με άμεση ισχύ των νέων κανόνων.

Ωστόσο, επειδή απαιτείται αρκετός χρόνος για την εφαρμογή των κανόνων αυτών, τα μεσοπρόθεσμα σχέδια που θα υποβληθούν έως σήμερα 30 Απριλίου, δεν θα περιλαμβάνουν όλα τα οικονομικά στοιχεία για το δημοσιονομικό ισοζύγιο που τα κράτη μέλη ήταν υποχρεωμένα να υποβάλουν τα προηγούμενα χρόνια με τους παλιούς κανόνες.

Ουσιαστικά, δηλαδή, τα κράτη μέλη, σ αυτή τη φάση, δεν θα δεσμευτούν με συγκεκριμένα αριθμητικά νούμερα αλλά θα πρέπει να περιμένουν τις τελικές κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής οι οποίες και αναμένονται τον προσεχή Ιούνιο, ώστε στη συνέχεια τον Σεπτέμβριο του τρέχοντος έτους να υποβάλλουν πλήρες τετραετές μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα με βάση τους κανόνες που ψηφίστηκαν στις 23 Απριλίου.

Αυτό σημαίνει ότι με βάση τις τιμές αναφοράς που θα καθορίσει τον Ιούνιο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τα κράτη μέλη στα τετραετή μεσοπρόθεσμα προγράμματα που θα αποστείλουν τον Σεπτέμβριο στην Ε.Ε. θα περιλαμβάνουν σε αυτά τις προτάσεις τους για συγκεκριμένο ύψος κρατικών δαπανών οι οποίες θα εγγυόνται τη μείωση του ελλείματος και του χρέος (σε βάθος δεκαετίας), ενώ θα συμπεριλαμβάνονται οι επενδύσεις για τις οποίες θα δεσμεύεται το κάθε κράτος μέλος με έμφαση στην πράσινη και ψηφιακή ανάπτυξη και την άμυνα.

Σύμφωνα με πληροφορίες τα μεσοπρόθεσμα που θα υποβληθούν έως σήμερα αναμένεται να περιλαμβάνουν μόνο γενική πληροφόρηση για τις γενικές κρατικές δαπάνες. Μάλιστα δύο χώρες αναμένεται να μην μπουν καν στον κόπο να υποβάλλουν. Μία από αυτές αναμένεται να είναι η Εσθονία.

Το ελληνικό μεσοπρόθεσμο και το Ταμείο Ανάκαμψης

Με βάση αυτά, το ελληνικό μεσοπρόθεσμο θα περιλαμβάνει πληροφορίες για το ύψος των δαπανών και ειδικότερα για δαπάνες που χρηματοδοτούνται από τα δάνεια και τις χορηγήσεις που εντάσσονται στο Ταμείο Ανάπτυξης καθώς και για δαπάνες που αφορούν έκτακτες επιχορηγήσεις – επιδοτήσεις που έχουν δοθεί (π.χ. κάλυψη έκτακτων αναγκών λόγω φυσικών καταστροφών).

Ουσιαστικά, δηλαδή, η ελληνική κυβέρνηση θα αποστείλει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναλυτικά στοιχεία με τις δαπάνες που χρηματοδοτούνται μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης. Γι’ αυτό άλλωστε η 30η Απριλίου, που είναι η καταληκτική ημερομηνία διασύνδεσης των POS με τις ταμειακές μηχανές, δεν θα παραταθεί ακριβώς διότι είναι μέσα στα ορόσημα του Ταμείου Ανάκαμψης. Μάλιστα δεν είναι τυχαίο που η 30η Απριλίου συμπίπτει με την καταληκτική ημερομηνία κατάθεσης του μεσοπρόθεσμου.

Κατά συνέπεια, στα μεσοπρόθεσμα σχέδια σταθεροποίησης και ανάπτυξης που θα κατατεθούν από τα κράτη μέλη έως σήμερα Μ. Τρίτη, δεν αναμένεται να περιλαμβάνουν λεπτομερή μέτρα που έχουν επιπτώσεις στο δημοσιονομικό ισοζύγιο. Αυτό διότι όλα τα κράτη μέλη περιμένουν τις κατευθύνσεις της Επιτροπής τον Ιούνιο προκειμένου να προχωρήσουν τον προσεχή Σεπτέμβριο σε ουσιαστική υποβολή των μεσοπρόθεσμων σχεδίων με βάση τους νέους κανόνες οι οποίοι παρέχουν μεγαλύτερη ευελιξία για την πραγματοποίηση επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων με «εθνική ιδιοκτησία», αλλά και προτάσεων με τη χρήση απλοποιημένων δεικτών οι οποίοι βασίζονται μόνο στις δαπάνες.

Πάντως, αν η ελληνική οικονομία ξεφύγει από τους στόχους των απαιτούμενων πλεονασμάτων, η απόκλιση αυτή θα πρέπει να διορθωθεί με επιπλέον μέτρα είτε αυτά αφορούν την αύξηση των εσόδων είτε τη μείωση των δαπανών.