Προσδόκιμο και όριο ηλικίας συνταξιοδότησης

Στις επικαιροποιημένες δημογραφικές προβολές (Europop, Απρίλιος 2023) οι οποίες χρησιμοποιήθηκαν από το Ageing Working Group στη μελέτη για τη βιωσιμότητα των συνταξιοδοτικών συστημάτων στην Ευρώπη (AWG, Απρίλιος 2024), η Eurostat προβλέπει ότι ο πληθυσμός της χώρας μας θα μειωθεί από 10,435 εκατ. κατοίκους το 2022 σε 7,8 εκατ. κατοίκους το 2070 (μείωση 31%).

Τσακλόγλου: Έτοιμη μέσα στο επόμενο δίμηνο η πλατφόρμα για τις συντάξεις με οφειλές

Αντίστοιχα ο δείκτης εξάρτησης των ηλικιωμένων θα αυξηθεί από 36% το 2023 σε 61% μέχρι το 2070. Επίσης, το προσδόκιμο ζωής των ανδρών θα αυξηθεί κατά 8 έτη (από τα 78 στα 86 έτη) και των γυναικών κατά 7 έτη (από τα 84 στα 91 έτη).

Σε αυτές τις δυσοίωνες δημογραφικές προβολές της Eurostat για τη χώρα μας προστίθενται και οι δυσοίωνες προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την αύξηση του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης.

Ειδικότερα, ενώ στην αντίστοιχη έκθεση του 2021 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμούσε ότι το 2070 το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης θα αυξηθεί από τα 67 έτη στα 71 έτη, στην αντίστοιχη έκθεση του 2024 αναθεωρεί την πρόβλεψη για αύξηση του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης τόσο των ανδρών όσο και των γυναικών στα 72,5 έτη. Κι αυτό επειδή στη χώρα μας έχει νομοθετηθεί (1ο Μνημόνιο) η σύνδεση του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης με το προσδόκιμο ζωής.

Από την άποψη αυτή είναι ενδιαφέρον να σημειωθεί ότι στην ΕΕ-27 οι δέκα χώρες έχουν συνδέσει το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης με το προσδόκιμο ζωής (Ελλάδα, Ιταλία, Εσθονία, Κύπρος, Ολλανδία, Πορτογαλία, Σλοβακία, Δανία, Φινλανδία και Σουηδία). Οι υπόλοιπες 17 χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης που δεν έχουν νομοθετήσει τη σύνδεση του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης με το προσδόκιμο ζωής, τα όρια ηλικίας κανονικής συνταξιοδότησης δεν θα υπερβαίνουν τα 65-67 έτη μέχρι και το 2070.

Σε αυτό το μελλοντικό δημογραφικό περιβάλλον αναμένεται μέχρι το 2030 στην Ελλάδα το όριο ηλικίας κανονικής συνταξιοδότησης να αυξηθεί κατά 1,5 έτη, δηλαδή στα 68,5 έτη ηλικίας (το μεγαλύτερο όριο ηλικίας συνταξιοδότησης στην Ευρώπη) και μέχρι το 2070 οι νέες γενιές στη χώρα μας θα πρέπει να εργάζονται κατά έξι χρόνια περισσότερο προκειμένου να δικαιούνται τη συνταξιοδοτική τους παροχή.

Στην προοπτική αυτή η χώρα μας το 2070 θα είναι στην πρώτη θέση των ορίων ηλικίας (74,5 έτη) συνταξιοδότησης στην Ευρώπη, δεύτερη η Δανία (74 έτη), τρίτη η Ιταλία (71 έτη) και στις υπόλοιπες χώρες δεν θα υπερβαίνει το 69ο έτος. Βέβαια σε ένα δυσοίωνο και αβέβαιο εργασιακό περιβάλλον στο οποίο οι ευέλικτες μορφές απασχόλησης θα είναι ο κανόνας και όχι η εξαίρεση.

Αυτό σημαίνει ότι θα είναι αντικειμενικά αρκετά δύσκολο ο ασφαλισμένος να συγκεντρώσει τις απαιτούμενες ημέρες ασφάλισης προκειμένου να θεμελιώσει δικαίωμα κανονικής πλήρους συνταξιοδότησης, με ό,τι αυτό αρνητικά θα συνεπάγεται για το βιοτικό επίπεδο των νέων γενεών και των νέων συνταξιούχων στη χώρα μας.

Ο κ. Σάββας Γ. Ρομπόλης είναι ομότιμος καθηγητής του Παντείου Πανεπιστημίου.
Ο κ. Βασίλειος Γ. Μπέτσης είναι δρ του Παντείου Πανεπιστημίου.