Κίνα: Η μεσαία τάξη απέκτησε ψυχολογικά προβλήματα

Ελάχιστες χώρες έχουν δει τόσο κατακλυσμιαίες αλλαγές όσο η Κίνα τις τελευταίες δεκαετίες που εκτοξεύτηκε από φυτοζωούσα γεωργική οικονομία στη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου. Όμως αυτό έφερε και προβλήματα πρωτόγνωρα.  Έτσι πλέον οι ανησυχίες για την οικονομική και κοινωνική θέση μπαίνουν στις διαπροσωπικές σχέσεις, λένε οι επαγγελματίες, δημιουργώντας την ανάγκη για υπηρεσίες ψυχικής υγιεινής.

Τα τελευταία χρόνια, η ψυχολογική σύμβουλος Χουάνγκ Τζινγκ είδε την επιχείρησή της να ευδοκιμεί. Σε οποιονδήποτε άλλο κλάδο, αυτό θα ήταν αφορμή για πανηγυρισμούς –η Κίνα έχει θέσει την ιδιωτική επιχείρηση σε προτεραιότητα καθώς πιέζει για βιώσιμη οικονομική ανάκαμψη– αλλά η υψηλότερη ζήτηση για υπηρεσίες ψυχικής υγείας έχει άλλες, πιο ανησυχητικές συνέπειες.

Κίνα: Γιατί ο Σι δεν θα τα βρει και τόσο εύκολα στην Ευρώπη αυτή τη φορά

Η Χουάνγκ δημιούργησε την πρώτη της εταιρεία παροχής συμβουλών, Better Family, στη Σαγκάη τον Φεβρουάριο του 2022 – λίγο πριν ξεκινήσει το περιβόητο δίμηνο lockdown της πόλης. Η επιχείρηση ανέκαμψε γρήγορα όταν άρθηκε η καραντίνα τον Ιούνιο. Έξι μήνες μετά, άνοιξε άλλα δύο γραφεία εκεί, αναφέρει η South China Morning Post. Τώρα, έχει επεκταθεί λειτουργώντας τρία γραφεία στον τεχνολογικό κόμβο Yangtze Delta.

Σχεδόν 3 χρόνια περιορισμού λόγω πανδημίας επηρεάζουν τη μεσαία τάξη της Κίνας με πολλούς να αναζητούν συμβουλές. Η ταχεία ανάπτυξη σε επιχειρήσεις όπως αυτή της Χουάνγκ, όσο κερδοφόρα και αν είναι, αντανακλά την αύξηση συνθηκών όπως το άγχος και η κατάθλιψη στη μεσαία τάξη.

«Οι άνθρωποι δεν μπορούν παρά να αναρωτιούνται γιατί η κινεζική οικονομία έχει σταματήσει. «Έχουμε δει μια ριζική αλλαγή στην αγορά ακινήτων, απογοήτευση των νέων και, ιδιαίτερα, βουνά πίεσης από τους γονείς: να βγάλουν χρήματα, να εξοικονομήσουν χρήματα, άκαμπτα πρότυπα εκπαίδευσης και αμυδρές προοπτικές για το μέλλον των παιδιών τους», είπε στη SCMP.

Αύξηση κρουσμάτων – αύξηση υπηρεσιών

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει υπολογίσει ότι 54 εκατομμύρια άνθρωποι στην Κίνα πάσχουν από κατάθλιψη και 41 εκατομμύρια πάσχουν από αγχώδεις διαταραχές. Τα τελευταία χρόνια, οι υγειονομικές αρχές έχουν κάνει επίσης προσπάθειες να αντιμετωπίσουν το θέμα.

Αυτά τα φαινόμενα παρακινούν πολλούς σε ψυχολογική θεραπεία και βοήθεια, οδηγώντας σε δεκαπλασιασμό των συμβουλευτικών ιδρυμάτων από το 2011 έως το 2020. Ο αριθμός αυξήθηκε κατά περισσότερο από 60% σε ετήσια βάση το 2022, φτάνοντας τις 30.700.

Η κρατική εφημερίδα Legal Daily ανέφερε ότι περισσότερες από 160.000 εταιρείες στην Κίνα παρείχαν ψυχολογική συμβουλευτική στα τέλη του 2023.

«Σπούδασα ψυχολογία το 2001, όταν η αγορά ήταν πολύ μικρή», είπε η Χουάνγκ, τα κέντρα της οποίας χρεώνουν τους πελάτες 600 γιουάν την ώρα ή παραπάνω. «Επειδή [η ψυχολογική συμβουλευτική] είναι δαπανηρή οι μισθωτοί δεν μπορούν να το αντέξουν οικονομικά. Μόνο οι εύποροι μπορούν».

Πρόσθεσε ότι τα ενδιαφέροντα αυτών των πελατών είναι κυρίως προσωπικά ή οικογενειακά. «Η επίλυση του ψυχολογικού στρες είναι η άμεση ανάγκη τους», είπε.

Χάσμα μεταξύ προσδοκιών και πραγματικότητας

Ένα χάσμα μεταξύ προσδοκιών και πραγματικότητας θα μπορούσε να είναι η αιτία που πολλοί αναζητούν συμβουλευτική, είπε η Χουάνγκ. «Οι γονείς πολλών εφήβων μεγάλωσαν αφού η Κίνα ξεκίνησε τη μεταρρύθμιση και το άνοιγμα στη δεκαετία του 1980. Έχουν βαθιά απέχθεια με την ιδέα [ότι τα παιδιά τους] θα μπορούσαν να αποτύχουν να αξιοποιήσουν πλήρως τις δυνατότητές τους στο σχολείο ή να μην βρουν μια ιδανική δουλειά».

Το άγχος, το αίσθημα ανούσιας και η κατάθλιψη ήταν τα πιο συχνά αναφερόμενα ψυχολογικά προβλήματα για το κινεζικό κοινό πέρυσι, σύμφωνα με μια έρευνας ψυχικής υγείας σε 40.000 άτομα.

Οι ετήσιες δαπάνες για την παροχή συμβουλών τα τελευταία τρία χρόνια ήταν κατά μέσο όρο 6.500 γιουάν (898 δολάρια ΗΠΑ) ανά άτομο και το 90% των πελατών έχουν τουλάχιστον πτυχίο.

Η αύξηση των πιθανών πελατών έχει επίσης δημιουργήσει ενδιαφέρον για καριέρες στον κλάδο.

Η Λου Φανγκ, ανώτερη μεταφράστρια στα 40 της που ζει στο Guangzhou, αντιμετώπιζε άγχος λόγω φόβων απόλυσης και ζημιογόνων επενδύσεων. Σε ένα περαιτέρω πλήγμα, τα 300.000 δολάρια που έχει εξοικονομήσει για να στηρίξει τη 12χρονη κόρη της για να σπουδάσει τελικά στο εξωτερικό φαίνονται ανεπαρκή για να καλύψει το υψηλό κόστος ζωής στο εξωτερικό.

Το άγχος λίγο έλειψε να τη διαλύσει και παρακινήθηκε να αναζητήσει επαγγελματική βοήθεια τον Φεβρουάριο. «Άξιζε τα χρήματα. Αν και είναι δύσκολο να πω πόσο χρήσιμο ήταν τελικά, νιώθω ανακουφισμένη», είπε η Λου.

Ο Σεν Τζιακέ, συγγραφέας ψυχολογικών μυθιστορημάτων από την κεντρική επαρχία Hubei, έχει ακούσει επίσης από αναγνώστες ότι το άγχος ήταν διαδεδομένο ζήτημα , ενδεικτικό της εντατικοποίησης του ανταγωνισμού στο κοινωνικό σύνολο.

Πολιτισμική σύγκρουση, επιδημίες, αβεβαιότητα και άγχος

«Η Κίνα έχει αναπτυχθεί τόσο γρήγορα τα τελευταία 40 χρόνια, γεγονός που οδήγησε σε δραματικές αλλαγές στον τρόπο ζωής αλλά και σε αύξηση των ανησυχιών», είπε ο Σεν. «Αυτές περιλαμβάνουν την σύγκρουση μεταξύ  δυτικού τρόπου ζωής και παραδοσιακών κινεζικών οικογενειακών αξιών, έναρξης επιδημιών και οικονομικών αβεβαιοτήτων και μιας αυξανόμενης αίσθησης άγχους στη νεότερη γενιά».

Η Χουάνγκ προειδοποίησε ότι τα άγχη των γονιών θα μπορούσαν εύκολα να περάσουν στα παιδιά. Μετά τη γρήγορη οικονομική ανάπτυξη της νεολαίας τους που τους ωφέλησε πολύ, είπε, θέλουν το ίδιο για τα παιδιά τους – και σοκάρονται αν δεν συμβεί.

Το Μπλε Βιβλίο του 2023 για την Ψυχική Υγεία της Κίνας προσδιόρισε το ποσοστό κατάθλιψης στους μαθητές λυκείου ήταν 40% τοις εκατό, 30% για τους μαθητές γυμνασίου και μόνο 10% για εκείνους στο δημοτικό. Από το 2010 έως το 2021, το ποσοστό αυτοκτονιών στην Κίνα σε παιδιά ηλικίας 5 έως 14 ετών αυξήθηκε ετησίως κατά μέσο όρο σχεδόν 10%.

Η Σεν αναμένει σημαντική ανάπτυξη για τις υπηρεσίες ψυχολογικής συμβουλευτικής στο μέλλον, καθώς περισσότερα άτομα γίνονται ανοιχτά στην αναζήτηση επαγγελματικής βοήθειας.