Ισραήλ: Ξεπερνά τον αρχικό στόχο το έλλειμμα λόγω του πολέμου

Έπειτα από επτά μήνες πολέμου το Ισραήλ έχει πλέον στα χέρια του ένα λογαριασμό 60 δισ. σέκελ (16 δισ. δολάρια), με το έλλειμμα του προϋπολογισμού να βρίσκεται σε πορεία που θα ξεπεράσει το φετινό στόχο, αν δεν υπάρξει μια κυβερνητική παρέμβαση.

Τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών που δημοσιεύθηκαν σήμερα δείχνουν ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα 12 μηνών διογκώθηκε στο 7% του ΑΕΠ τον Απρίλιο, υψηλότερα από την εκτίμηση της κυβέρνησης για 6,6% για το ημερολογιακό έτος 2024.

Οι δαπάνες εκτινάχθηκαν σχεδόν κατά 36% τους πρώτους τέσσερις μήνες του 2024 σε σχέση με την ίδια περίοδο ένα χρόνο νωρίτερα, εκ των οποίων περίπου τα δύο τρίτα ήταν αμυντικές δαπάνες. Τα έσοδα μειώθηκαν κατά 2,2%, κυρίως λόγω της μείωσης των φορολογικών πληρωμών.

Γάζα: Το Ισραήλ προϊδεάζει για ένταση των στρατιωτικών επιχειρήσεων σε όλη τη Λωρίδα

Το κόστος της σύγκρουσης βαραίνει τα οικονομικά του Ισραήλ

Καθώς το οικονομικό τίμημα του πολέμου αυξάνεται, το Ισραήλ βρίσκεται σε τροχιά να εμφανίσει ένα από τα μεγαλύτερα ελλείμματα στον προϋπολογισμό του αυτόν τον αιώνα. Η κεντρική τράπεζα έχει εκτιμήσει προηγουμένως ότι το συνολικό κόστος της σύγκρουσης θα φθάσει τα 255 δισεκατομμύρια σέκελ κατά την περίοδο 2023-2025.

Το βάρος των δαπανών είναι ένας από τους παράγοντες που κρατούν το νόμισμα του Ισραήλ υπό πίεση. Το σέκελ διαπραγματεύεται 4,5% πιο χαμηλά έναντι του δολαρίου από τις αρχές Μαρτίου. Πρόκειται για τη δεύτερη χειρότερη επίδοση σε μια ομάδα νομισμάτων που παρακολουθεί το Bloomberg.

Το υπουργείο Οικονομικών δήλωσε ότι η καθυστέρηση ορισμένων φορολογικών πληρωμών από τον Απρίλιο στον Μάιο λόγω της αργίας του Πάσχα συνέβαλε σε ένα ευρύτερο δημοσιονομικό έλλειμμα. Αν είχαν πραγματοποιηθεί εγκαίρως, το έλλειμμα που ακολουθεί θα είχε φτάσει το εκτιμώμενο 6,7% του ΑΕΠ.

Η ισραηλινή κυβέρνηση έχει προετοιμάσει δημοσιονομικές προσαρμογές συνολικού ύψους 1,1% του ΑΕΠ τόσο από την πλευρά των εσόδων όσο και από την πλευρά των δαπανών για να συμβάλει στη χρηματοδότηση του αυξανόμενου κόστους, αλλά δεν έχουν ακόμη εγκριθεί πλήρως. Μια ποσοστιαία αύξηση του φόρου προστιθέμενης αξίας που θα τεθεί σε ισχύ το επόμενο έτος είναι το πιο σημαντικό μέτρο που έχει ληφθεί μέχρι στιγμής. Πρόκειται να δημιουργήσει ετήσια έσοδα που εκτιμώνται στο 0,35% του ΑΕΠ.

Οι οίκοι αξιολόγησης επανεξετάζουν το Ισραήλ

Με το δημοσιονομικό βάρος του πολέμου να αυξάνεται, το Ισραήλ έχει μπει στο στόχαστρο των οίκων αξιολόγησης. Τον Φεβρουάριο, έλαβε την πρώτη υποβάθμιση του αξιόχρεού του κατά μία βαθμίδα στο Α2 από την Moody’s Investors Service και ακολούθησε η S&P Global Ratings τον Απρίλιο.

Τόσο η Moody’s όσο και η S&P έχουν προγραμματίσει να επανεξετάσουν τη βαθμολογία του χρέους του Ισραήλ αυτή την εβδομάδα, ενώ και οι δύο διατηρούν αρνητικές προοπτικές. Η Fitch Ratings, η οποία όπως και η S&P βαθμολογεί το Ισραήλ με Α+, έχει αφήσει μέχρι στιγμής την κατάταξη του Ισραήλ αμετάβλητη.

Αλλά προς το παρόν, η κυβέρνηση καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος των αναγκών της με δανεισμό, με τις μέσες μηνιαίες πωλήσεις ομολόγων να τριπλασιάζονται σε μέγεθος μετά το ξέσπασμα του πολέμου. Η κυβέρνηση έχει αντλήσει 206,6 δισ. σέκελ από τον περασμένο Οκτώβριο στις τοπικές και ξένες αγορές. Η επιβράδυνση των προσφορών χρέους τον Απρίλιο πιθανότατα ήρθε ως αποτέλεσμα του διαλείμματος του Πάσχα και αφού μια διεθνής πώληση ομολόγων ύψους 8 δισ. δολαρίων τον Μάρτιο βοήθησε στην κάλυψη των δανειακών αναγκών του Ισραήλ στο εξωτερικό.

Οι πωλήσεις ομολόγων κατανέμονται επί του παρόντος σχεδόν ισομερώς μεταξύ των τοπικών και των ξένων αγορών. Η αναλογία αναμένεται να μετατοπιστεί περισσότερο υπέρ της εγχώριας έκδοσης, η οποία παραδοσιακά αντιπροσωπεύει περίπου το 75% του ετήσιου δανεισμού του Ισραήλ.