Φωτοβολταϊκά: Στα σκαριά πράσινο τέλος για τις εταιρείες ΑΠΕ και φυσικά πρόσωπα

Την καταβολή ειδικού τέλους ανακύκλωσης, το οποίο θα πρέπει να καταβάλλεται πριν την ηλέκτριση του φωτοβολταϊκού συστήματος θα προβλέπει ειδική ρύθμιση που ετοιμάζει η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) και θα περιληφθεί στο επόμενο ενεργειακό νομοσχέδιο που θα εισαχθεί προς ψήφιση στη Βουλή.

«Το σκεπτικό είναι να πληρώνεται το τέλος της ανακύκλωσης πριν ηλεκτριστεί το κάθε νέο φωτοβολταϊκό έργο ώστε να αποφεύγεται η εισφοροδιαφυγή που καταγράφεται σήμερα. Όσο για τα παλαιά φωτοβολταϊκά συστήματα για τα οποία έπρεπε να καταβάλλεται τέλος ανακύκλωσης αλλά δεν έχει πληρωθεί, θα προβλεφθεί ρύθμιση των οφειλών τους», αναφέρει στον «Οικονομικό Ταχυδρόμο» στέλεχος του ΥΠΕΝ.

Οι απαιτήσεις φύτευσης σε φωτοβολταϊκά πάρκα – Σε διαβούλευση η ΥΑ

Πώς θα υπολογίζεται το τέλος

Το τέλος θα ορίζεται με βάση το βάρος των αποβλήτων. «Στις νέες διατάξεις του νομοσχεδίου θα περιλαμβάνεται ένας αλγόριθμός που θα μετατρέπει την ισχύ του φωτοβολταϊκού πάρκου σε κιλά. Επίσης, θα  ορίζεται  ένα συγκεκριμένο ποσό επί του τόνου αποβλήτων, το οποίο θα καταβάλλεται υπέρ του Εθνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ). Τα κονδύλια που θα συγκεντρώνονται σε αυτό το «πορτοφόλι»  θα κατευθύνονται στην ανακύκλωση των φωτοβολταϊκών μετά το τέλος του κύκλου ζωής τους», επισημαίνει η ίδια πηγή.

Σήμερα, ελάχιστοι είναι οι παραγωγοί ηλιακής ενέργειας που πληρώνουν το τέλος ανακύκλωσης. Η  χρηματική εισφορά σύμφωνα με  εγκεκριμένο από τον ΕΟΑΝ επιχειρησιακό σχέδιο Συστήματος Ειδικής Διαχείρισης έχει οριστεί στα 300 ευρώ ανά τόνο. Όμως η συμμετοχή των υπόχρεων παραγωγών σε Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης Ηλεκτρονικού και Ηλεκτρικού Εξοπλισμού (στον οποίο περιλαμβάνονται και τα φωτοβολταϊκά) είναι μικρή ή σχεδόν μηδενική, με συνέπεια ο «κουμπαράς» να είναι άδειος για τη διαχείρισή των συγκεκριμένων αποβλήτων.

Βάσει της ευρωπαϊκής νομοθεσίας το κόστος λειτουργίας των συστημάτων διαχείρισης βαραίνει τους  κατασκευαστές, παραγωγούς, εισαγωγείς, εμπόρους φωτοβολταϊκών. Όσο δεν προχωρά η καταβολή των τελών ανακύκλωσης τόσο καθυστερούν οι διαδικασίες  διαχείρισής τους,  με συνέπεια να συσσωρεύονται ιστορικά απόβλητα στην αγορά και το περιβάλλον.

Αντιδράσεις

Από την πλευρά του, παράγοντας της αγοράς φωτοβολταϊκών υποστηρίζει ότι το ποσό των 300 ευρώ είναι τεράστιο, γι΄ αυτό πολλοί δεν το καταβάλλουν.  «Έχει δημιουργηθεί ένα προηγούμενο με τα ιστορικά απόβλητα και εάν γίνει αναδρομική εφαρμογή κινδυνεύουν να κλείσουν πολλές εταιρείες γιατί θα κληθούν να πληρώσουν εκατ. ευρώ. Πρέπει το ΥΠΕΝ να φροντίσει ώστε να τηρηθεί η κοινοτική νομοθεσία, η οποία είναι ιδιαιτέρως αυστηρή, και παράλληλα να λύσει την εξίσωση χωρίς να διαλύσει την αγορά. Πρέπει να βελτιωθεί το κανονιστικό πλαίσιο για να επιτευχθούν οι στόχοι», σημειώνει.

Τα απόβλητα φωτοβολταϊκών

Στην Ελλάδα ο  μεγάλος όγκος των αποβλήτων φωτοβολταϊκών θα προκύψει στα μέσα της επόμενης δεκαετίας.  Με δεδομένο ότι η μέση διάρκεια ζωής ενός πλαισίου προσεγγίζει τα 25 με 30 έτη και ότι η  αγορά φωτοβολταϊκών στη χώρα μας έχει μια ιστορία περίπου 15 ετών, το «βάρος» της διαχείρισης των αποβλήτων θα αυξηθεί μετά το 2034. Σήμερα στη χώρα μας η εγκατεστημένη ισχύς φτάνει περίπου τα 7 γιγαβάτ που «μεταφράζεται» σε  περίπου 17,5 εκατομμύρια πλαίσια.

Παγκοσμίως,  τα ηλιακά πάνελ υπολογίζονται σε 2,5 δισεκατομμύρια.  Μάλιστα, παλαιότερη έκθεση (2016) του Διεθνούς Οργανισμού Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (IRENA) προέβλεπε ότι η  ανακύκλωση ή η επαναχρησιμοποίηση των  φωτοβολταϊκών πάνελ στο τέλος της περίπου 30χρονης ζωής τους μπορεί να «ξεκλειδώσει» ένα απόθεμα 78 εκατομμυρίων τόνων πρώτων υλών και άλλων πολύτιμων υλικών και εξαρτημάτων παγκοσμίως έως το 2050. Η αξία του ανακτηθέντος υλικού, εάν επιστρέψει στην οικονομία,  θα μπορούσε να ξεπεράσει τα 15 δισεκατομμύρια δολάρια έως το 2050.

Στην περίπτωση που δεν προχωρήσει άμεσα η διαχείρισή τους, ο  ΙRENE προειδοποιεί ότι έως το 2050 «θα έχουμε ολόκληρα βουνά από φωτοβολταϊκά που θα έχουν ολοκληρώσει τον κύκλο ζωής τους».  Σήμερα, η τεχνολογία προσφέρει λύσεις για την ανάκτηση προς αξιοποίηση του  85% κατά βάρος των φωτοβολταϊκών,  με κυριότερα υλικά το γυαλί, το αλουμίνιο και  ορισμένα μεταλλικά στοιχεία.  Ωστόσο, ήδη αναπτύσσονται ή ξεκινούν να εφαρμόζονται  νέες τεχνολογίες   που στοχεύουν στην εξάντληση των δυνατοτήτων ανακύκλωσης και επεξεργασίας αποβλήτων φωτοβολταϊκών σε ποσοστό ακόμη και 99%.