Ιαπωνία: Αν φοβάσαι να παραιτηθείς, ένας εκπρόσωπος θα το κάνει αυτό για σένα

Η Momuri, μια εταιρεία με όνομα που μεταφράζεται χονδρικά ως “Μέχρις εδώ!” και μασκότ μια πάπια με παπιγιόν και καπέλο Χόμπουργκ κατέχει εξέχουσα θέση ανάμεσα σε πάνω από δώδεκα πρακτορεία και δικηγορικά γραφεία που ειδικεύονται στην παραίτηση μέσω πληρεξουσίου. «Παραιτούμαι», είναι το απλό αλλά επικερδές επιχειρηματικό τους μοντέλο, οπότε δεν χρειάζεται να το κάνετε αυτοπροσώπως.

Αυτό που κάνουν αυτοί οι οργανισμοί είναι να εξαπολύσουν ένα κύμα de facto ακτιβισμού από μια γωνία που οι εταιρείες δεν περίμεναν. Πουλώντας στους εργαζομένους μια δυνατότητα κινητικότητας χωρίς ενοχές, οι υπηρεσίες αποκρυσταλλώνουν τη δυσαρέσκεια που πολλές εταιρείες ήλπιζαν ότι θα παρέμενε βουβή, αλλά που τώρα δεν μπορούν να αγνοήσουν. Οι επενδυτές πιθανώς πιστεύουν ότι, όταν πρόκειται να αναγκάσουν την εταιρική Ιαπωνία να αλλάξει, πρέπει να τραβήξουν τους μεγαλύτερους διαθέσιμους μοχλούς. Αλλά, η σοβαρή μόχλευση δίνεται σε όσους παραιτούνται.

Σιωπηρή παραίτηση: Στην Κίνα, οι νέοι το λένε «άστο να σαπίσει».

Πρωτοπόροι στις ημέρες πριν από την Covid και στοχεύοντας σε μια πελατεία που είναι πρόθυμη να πληρώσει μεταξύ 11.000-27.000 γιεν ($70-175) για να αποφευχθεί η σύγκρουση, η συναισθηματική πίεση, η κοινωνική αμηχανία ή η γραφειοκρατία της αυτοπρόσωπης παραίτησης, οι υπηρεσίες παραίτησης πολλαπλασιάζονται και κάνουν καλές δουλειές. Οι μεγαλύτερες επεξεργάστηκαν περισσότερες από 1.500 υποθέσεις η καθεμία μόνο τον Απρίλιο, οι μικρότερες εκατοντάδες, και αρκετοί είπαν στους Financial Times ότι η επιχείρηση λειτουργεί τρεις φορές περισσότερο από πέρυσι. Το πιο σημαντικό, πολλοί από τους πελάτες δεν είναι βετεράνοι, αλλά νέοι απόφοιτοι.

Στενή αγορά εργασίας

Η διαφήμιση των πρακτορείων έχει εξελιχθεί σε μια ολοένα στενότερη, δημογραφικά συρρικνούμενη αγορά εργασίας: μια αγορά όπου όλοι ανησυχούν τώρα για τις προσλήψεις και τη διατήρηση υπαλλήλων. Οι υπηρεσίες δεν διευκολύνουν πλέον απλώς την παραίτηση, αλλά την επισπεύδουν. Μπορούν να είναι πιο τολμηροί σχετικά με αυτό, επειδή οι πελάτες προσελκύουν πλέον τις υπηρεσίες τους με μεγαλύτερη σιγουριά ότι θα βρουν γρήγορα άλλη δουλειά. Τα πρακτορεία τείνουν να ονομάζονται χρησιμοποιώντας αργκό ή λογοπαίγνια που έχουν σχεδιαστεί ρητά για να εξομαλύνουν τη δυσαρέσκεια και την αποχώρηση σε μια εργασιακή κουλτούρα που έχει εξευγενίσει ιστορικά την ανεκτικότητα και την πίστη. Το πρωτότυπο, Exit Inc, ακολούθησαν οι Yametara Iinen (Είναι εντάξει να παραιτηθείς), Yamerun desu (Ας παραιτηθούμε), Saraba (Άντε γεια) και διάφορα άλλα.

Η Momuri, με το χαρακτηριστικό παπί της, έχει προχωρήσει ακόμη περισσότερο. Για το επόμενο έτος, οι μετακινούμενοι σε τρεις ξεχωριστές γραμμές του μετρό στο Τόκιο και μια τέταρτη στην Οσάκα θα βλέπουν, στις χειρολαβές το όνομα της εταιρείας. Και γιατί να σταματήσετε σε μια παραίτηση; Η Momuri έχει επί του παρόντος μια προσφορά στην οποία, εάν παραιτηθείτε δύο φορές μέσα σε 12 μήνες, λαμβάνετε τη δεύτερη παραίτηση στη μισή τιμή.

Τα πρακτορεία είναι πλέον πολυάριθμα και αρκετά απασχολημένα και παράγουν ενδιαφέροντα δεδομένα. Ως η πρώτη ημέρα του ιαπωνικού οικονομικού έτους, η 1η Απριλίου είναι όταν οι απόφοιτοι σε όλη τη χώρα ξεκινούν τις νέες τους δουλειές – θέσεις για τις οποίες παραδοσιακά θα πάλευαν, θα αγαπούσαν και θα εργάζονταν εμμονικά για χρόνια, ακόμα κι αν η πραγματικότητα απείχε πολύ από την υπόσχεση των υπαλλήλων προσλήψεων.

Παραίτηση από την πρώτη μέρα

Φέτος, οι απόφοιτοι άρχισαν να τηλεφωνούν στα πρακτορεία την πρώτη τους μέρα στο γραφείο. Μέχρι τα τέλη Απριλίου, μόνο η Momuri είχε επικοινωνήσει με περισσότερους από 200 αποφοίτους που ήθελαν να αποχωρήσουν από τις νέες θέσεις τους εντός των πρώτων εβδομάδων μετά την πρόσληψη τους. Μερικοί, είπε ένα στέλεχος της Momuri, δεν άντεχαν τα νέα αφεντικά τους, σε κάποιους δεν άρεσε το τμήμα στο οποίο είχαν ανατεθεί, πολλοί εντόπισαν γρήγορα άλλα προβλήματα – προκλήσεις που θα μπορούσαν, στο παρελθόν, να θεωρούνταν ως ζοφερές τελετές μύησης παρά κόκκινες σημαίες για παραίτηση.

Μπορεί να υπάρχει ένας ισχυρός πειρασμός να αποδοκιμαστεί αυτό ως σύμπτωμα κάποιας ευρύτερης αδυναμίας μεταξύ των νεότερων Ιαπώνων. Αλλά αυτό υπονομεύει τη δύναμη των πράξεων τους. Για σχεδόν μια δεκαετία, στην ίδια την Ιαπωνία ήταν σαφές ότι, συνολικά, οι εταιρείες της έχουν πρόβλημα διακυβέρνησης. Όσο πιο εύκολα αρθρώνεται η κριτική κατά της ανώτατης διοίκησης, τόσο ευκολότερα παραβλέπονται οι τεράστιες, χαμηλότερου επιπέδου αλλαγές που πρέπει να αναλάβουν οι εταιρείες ώστε να γίνουν ελκυστικοί και αποδεκτοί χώροι εργασίας για μια γενιά που δεν έχει πειστεί από τους παλιούς κανόνες. Οι εταιρείες παραίτησης καθιστούν αυτή την ανισορροπία λιγότερο δυνατή και δημιουργούν μια μορφή ακτιβισμού που δεν μπορεί να εξαγοραστεί με μια επαναγορά μετοχών ή ένα αυξημένο μέρισμα.

Σε έναν ιδανικό κόσμο, λέει ο Σίντζι Τανιμότο, πρόεδρος της εταιρείας που ελέγχει τη Momuri, οι εταιρείες θα άλλαζαν τη συμπεριφορά τους και δεν θα χρειαζόταν να υπάρχουν οι αντιπρόσωποι παραίτησης. Αντίθετα, προβλέπει μακροπρόθεσμη ανάπτυξη. Η καλύτερη ελπίδα, προσθέτει, «είναι ότι λειτουργούμε αποτρεπτικά στην κακή εταιρική συμπεριφορά».