Τράπεζες: Σκληρός ανταγωνισμός για τη χρηματοδότηση 100.000 μικρομεσαίων

Μάχη μέχρις εσχάτων με συρρίκνωση των περιθωρίων κέρδους τους δίνουν οι τράπεζες για να χρηματοδοτήσουν περί τις 100.000 υγιείς μικρομεσαίες επιχειρήσεις που πληρούν τα τρέχοντα πιστοληπτικά κριτήρια.

Πρόκειται μόλις για το 10% των σχημάτων αυτής της κατηγορίας που δραστηριοποιούνται στην ελληνική αγορά, τα οποία αποτελούν το μήλον της Έριδος για τα πιστωτικά ιδρύματα, στο πλαίσιο της στρατηγικής τους για επιτάχυνση των ρυθμών πιστωτικής επέκτασης.

Τράπεζες: Παραμένουν προσεκτικές στις χορηγήσεις στεγαστικών δανείων

Ο ανταγωνισμός για τη χρηματοδότησή τους αποτυπώνεται στη συγκράτηση των ανοδικών τάσεων της συνολικής επιτοκιακής τους επιβάρυνσης μετά την έναρξη του κύκλου αυστηροποίησης της νομισματικής πολιτικής το καλοκαίρι του 2022, που οδήγησε τους παρεμβατικούς δείκτες της ΕΚΤ και τα euribor υψηλότερα κατά 450 μονάδες βάσης μέσα σε περίπου ένα 12μηνο.

Ανάλογες είναι οι συνθήκες και για το δανεισμό των μεγαλύτερων ομίλων της χώρας, σε κλάδους με αναπτυξιακή δυναμική, οι οποίοι απολαμβάνουν επιτόκια αντίστοιχα ή ακόμη και χαμηλότερα των ανταγωνιστών τους στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης και της Βορείου Αμερικής.

Οι αποκλεισμένοι

Στον αντίποδα, περί τα 800.000 νομικά πρόσωπα, η συντριπτική δηλαδή πλειοψηφία της εγχώριας επιχειρηματικής κοινότητας, παραμένει εκτός του κάδρου των χορηγήσεων.

Όπως τόνισε ο CEO της Eurobank Φωκίων Καραβίας σε πρόσφατη ημερίδα, πρόκειται κυρίως για επιχειρήσεις που δηλώνουν χαμηλή ετήσια κερδοφορία και απασχολούν ελάχιστους εργαζόμενους.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ που παρουσίασε:

– 540.000 δεν έχουν κανέναν υπάλληλο

– 250.000 απασχολούν μέχρι 4 εργαζόμενους

– 80.000 έχουν παραπάνω από 5 υπαλλήλους.

Ως αποτέλεσμα, οι περισσότερες επιχειρήσεις αδυνατούν να περάσουν τις πιστοληπτικές αξιολογήσεις και βρίσκουν τις πόρτες χρηματοδότησης των τραπεζών κλειστές.

Κι αυτό διότι ο κίνδυνος δημιουργίας νέων επισφαλειών στην προκειμένη περίπτωση είναι μεγάλος.

Άλλωστε δεν έχουν περάσει αρκετά χρόνια από την άνοδο των δεικτών καθυστερήσεων στα δάνεια των ελεύθερων επαγγελματιών στα επίπεδα του 80%.

Οι bankable

Στο πλαίσιο αυτό, οι τραπεζικές διοικήσεις, υπό το βλέμμα και του επόπτη του συστήματος, είναι πλέον εξαιρετικά προσεκτικές με τα συγκεκριμένα ανοίγματα.

Όσοι πελάτες εξασφαλίζουν εν τέλει δανειοδότηση, είναι σε θέση με μεγάλη πιθανότητα, με βάση την εξέταση των οικονομικών τους μεγεθών, να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους.

Η περιορισμένη ωστόσο δυνητική πελατεία, σε μία περίοδο που οι τράπεζες διαθέτουν πλεονάζουσα ρευστότητα προς διοχέτευση στην πραγματική οικονομία, έχει φέρει τις bankable επιχειρήσεις σε θέση ισχύος.

Στο τρέχον περιβάλλον, είναι οι ίδιες οι επιχειρήσεις με αυτά τα χαρακτηριστικά που επιλέγουν με ποια τράπεζα θα συνεργαστούν και όχι το αντίστροφο.

Συμπίεση spreads

Ως αποτέλεσμα, έχει διαμορφωθεί ένα περιβάλλον συμπίεσης των περιθωρίων κέρδους (spreads), παρά το γεγονός ότι το κόστος του χρήματος για τις τράπεζες έχει ενισχυθεί τον τελευταίο ενάμιση χρόνο σημαντικά.

Τα στοιχεία που δημοσιεύει η Τράπεζα της Ελλάδος για την εξέλιξη των επιτοκίων στις νέες δανειοδοτήσεις είναι ενδεικτικά της πλεονεκτικής θέσης, στην οποία βρίσκονται περίπου 100.000 μικρομεσαίες επιχειρήσεις με πρόσβαση στο δανεισμό.

Σύμφωνα με αυτά, το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο μέχρι και το καλοκαίρι του 2022, πριν δηλαδή ξεκινήσει η ΕΚΤ την αυστηροποίηση της νομισματικής πολιτικής, στα δάνεια χωρίς καθορισμένη διάρκεια για ελεύθερους επαγγελματίες, αγρότες και ατομικές επιχειρήσεις, κινούνταν γύρω από τη ζώνη του 5%.

Το Μάρτιο του 2024 διαμορφώθηκε στο 5,93%, περίπου 90 μονάδες βάσης υψηλότερα, παρά την τετραπλάσια την ίδια περίοδο ενίσχυση των διατραπεζικών δεικτών euribor.

Η εξέλιξη αυτή είναι αποτέλεσμα τόσο του ενισχυμένου ανταγωνισμού στο συγκεκριμένο πεδίο, όσο και των επιτυχών διαπραγματεύσεων των επιχειρήσεων με τους πιστωτές τους για κούρεμα της επιτοκιακής τους επιβάρυνσης, δια της μείωσης των spreadς που πληρώνουν.

Ουσιαστικά οι τράπεζες απορρόφησαν το μεγαλύτερο μέρος της ανόδου του κόστους δανεισμού για να κερδίσουν νέα πελατεία και να διατηρήσουν την υφιστάμενη.

Ανάλογη είναι η πορεία των επιτοκίων και στα δάνεια με καθορισμένη διάρκεια.

Συγκεκριμένα, μέχρι και τον Ιούλιο του 2022 το μέσο κόστος στις νέες δανειοδοτήσεις κινούνταν μεταξύ 4,5% και 5%.

Στο α’ τρίμηνο του 2024 διαμορφώθηκε γύρω από την περιοχή του 5,5%, με την άνοδό του ναι είναι υποπολλαπλάσια της αναπροσαρμογής των επιτοκίων euribor σε σχέση με 1,5 χρόνο νωρίτερα.