Eurelectric: Η ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης περνάει από την ψηφιοποίηση των ηλεκτρικών δικτύων

Η «οχύρωση» των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας με πακτωλό επενδύσεων για να επιταχυνθεί η διείσδυση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) και να διασφαλιστεί η ενεργειακή αυτονομία της Ευρώπης, αποτελεί το Α και το Ω για να στεφθεί με επιτυχία η πράσινη μετάβαση της Γηραιάς Ηπείρου.

Στο πλαίσιο αυτό, ασύλληπτα ποσά που αγγίζουν τα 1,7 τρισ. ευρώ μέχρι το 2050 πρέπει να διαθέσει η Ευρώπη για να γίνουν τα σημερινά σχεδόν απαρχαιωμένα ευρωπαϊκά δίκτυα πιο ισχυρά, έξυπνα και ψηφιοποιημένα, βάσει της μελέτης «Grids for Speed» που παρουσιάστηκε στο ετήσιο συνέδριο της Eurelectric (ευρωπαϊκή ένωση εταιρειών ενέργειας), το οποίο φιλοξενεί η ΔΕΗ στο Λαγονήσι.

Ποιος θα πληρώσει

Η Ευρώπη καλείται να βάλει… στην πρίζα επενδύσεις 67 δισ. ευρώ ετησίως (από 33 δισ. σήμερα) ή πάνω από 400 δισ. ευρώ έως το 2030, ώστε να πετύχει τους στόχους του RePower EU.

Τα 67 δισ. αντιστοιχούν στο 20% περίπου των δαπανών της ΕΕ για εισαγωγές ορυκτών καυσίμων το 2023. Ο εκσυγχρονισμός των δικτύων θα μειώσει σημαντικά τις εισαγωγές ορυκτών καυσίμων, θα δημιουργήσει περισσότερες από 2 εκατ. θέσεις εργασίας, θα επιφέρει μεγαλύτερη εξοικονόμηση ενέργειας και θα παρέχει πιο αξιόπιστη διανομή ενέργειας, επιταχύνοντας ταυτόχρονα την οικολογική στροφή της ευρωπαϊκής οικονομίας.

Χωρίς δίκτυα δεν πας πουθενά…

Τα δίκτυα διανομής ηλεκτρικής ενέργειας της Ευρώπης πρέπει επειγόντως να εκσυγχρονιστούν, όπως προειδοποιεί η Eurelectric, ώστε να καταστεί εφικτός ο μαζικός εξηλεκτρισμός των μεταφορών, της θέρμανσης και της βιομηχανίας, να ενσωματωθούν οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και να αντέξουν συχνότερες ακραίες καιρικές συνθήκες και απειλές στον κυβερνοχώρο.

Τα δεδομένα μιλούν από μόνα τους, «απαιτώντας» συνεκτικό σχέδιο δράσης για να μην καταστεί η αναπόφευκτη πράσινη μετάβαση, άπιαστο όνειρο…

Μέχρι το 2050, η ηλεκτρική ενέργεια θα αποτελεί το 60% της συνολικής χρήσης ενέργειας συγκριτικά με το 23% σήμερα. Η δυναμικότητα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας θα έχει εξαπλασιαστεί έως τότε εν συγκρίσει με το 2020, με το 70% της παραγωγής και αποθήκευσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές να συνδέεται σε επίπεδο διανομής. Τα αιτήματα σύνδεσης αυξάνονται ταχύτερα από τον εκσυγχρονισμό των δικτύων και θα συνεχίσουν να αυξάνονται καθώς προχωρά ο εξηλεκτρισμός νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Αυτές οι εξελίξεις ασκούν πίεση στα ηλεκτρικά δίκτυα.

Επενδύσεις για να αφήσουμε πίσω μας τα ορυκτά καύσιμα

Η απουσία επενδύσεων θα έθετε σε κίνδυνο το 74% των μελλοντικών συνδέσεων σε βασικές τεχνολογίες απανθρακοποίησης, όπως τα ηλεκτρικά οχήματα (EVs), οι αντλίες θερμότητας και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Οι επενδύσεις, αντίθετα, θα επιταχύνουν τον εξηλεκτρισμό και θα συμβάλλουν στο να εξοικονομεί η ΕΕ 309 δισ. ευρώ κάθε χρόνο από εισαγωγές ορυκτών καυσίμων για το διάστημα 2040-2050.

Ψηφιοποίηση

«Για μία επιτυχημένη ενεργειακή μετάβαση, η ΕΕ χρειάζεται μία τεράστια επαύξηση χωρητικότητας των δικτύων. Οι επενδύσεις από

τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς και διανομής πρέπει να διπλασιαστεί. Αν και αυτό θα απαιτήσει σημαντική αύξηση των επενδύσεων, το κόστος της μη επένδυσης είναι ακόμη υψηλότερο. Για να πετύχουμε, χρειαζόμαστε ελκυστικές αποδόσεις για τους επενδυτές ώστε να έχει νόημα να αναλάβουν τη χρηματοδότηση, τεχνολογία καθώς και γρήγορη ηλεκτροδότηση, για να διαχειριστούν το κόστος διανομής. Η πράσινη μετάβαση ήδη συμβαίνει, πρέπει να το αποδεχτούμε», σημείωσε ο πρόεδρος της Eurelectric και Διευθύνων Σύμβουλος της E.ON, Leonhard Birnbaum, κατά την διάρκεια συνέντευξης Τύπου.

Στο ίδιο μήκος κύματος ο πρόεδρος και CEO της ΔΕΗ, Γιώργος Στάσσης ανέφερε πως «η Ευρώπη χρειάζεται να επενδύσει στα ηλεκτρικά δίκτυα, τον τεχνολογικό εκσυγχρονισμό και την επέκτασή τους όπως και στις ηλεκτρικές διασυνδέσεις μεταξύ των χωρών, αυτό είναι ιδιαίτερα κρίσιμο για την ενεργειακή της ασφάλεια. Πρέπει να επιταχύνουμε».

Και τώρα τρέχουμε

Ο διπλασιασμός των επενδύσεων στα δίκτυα δεν θα είναι… ανέφελος. Οι αρχές θα πρέπει να εφαρμόσουν τη συμφωνηθείσα νομοθεσία – όπως για παράδειγμα για τις προληπτικές επενδύσεις – προσαρμόζοντας παράλληλα το ρυθμιστικό πλαίσιο για να υποστηρίξουν την αύξηση των επενδύσεων.

Αυτό σημαίνει εξάλειψη των ανώτατων ορίων επενδύσεων, επιτάχυνση της αδειοδότησης και των προμηθευτικών διαδικασιών σχετικά με τα δίκτυα, καθώς και ελαχιστοποίηση κινδύνου επενδύσεων στοχεύοντας στην τόνωση της ιδιωτικής χρηματοδότησης, ενώ παράλληλα δυνατότητα δημόσιας χρηματοδότησης μέσω του προϋπολογισμού της ΕΕ.

Τα εμπόδια

Η προετοιμασία των δικτύων για το μέλλον εξαρτάται επίσης και από την ικανότητα επέκτασης της αλυσίδας εφοδιασμού. Ακόμη και αν εκπληρωθούν οι απαραίτητες επενδύσεις, οι τρέχουσες ελλείψεις χαλκού, το έλλειμμα ταλέντων, οι εκτεταμένοι χρόνοι παραγωγής και

το κόστος των μετασχηματιστών μπορούν να παρεμποδίσουν την ανάπτυξη των υποδομών. Τέτοια εμπόδια πρέπει να αντιμετωπιστούν μέσω στρατηγικού σχεδιασμού, στενής συνεργασίας μεταξύ των υπευθύνων χάραξης πολιτικής και των βιομηχανιών, καθώς και με νέες πρωτοβουλίες εκπαίδευσης που στοχεύουν στην ανάπτυξη εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού.

Σχέδιο δράσης τριών πυλώνων

Οι προτάσεις των εταιρειών ηλεκτρικής ενέργειας της Ευρώπης για την επίτευξη των στόχων που αφορούν την συμμετοχή των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα έως το 2030«σπρώχνουν» τις Βρυξέλλες στην ανάληψη δράσης σε τρία επίπεδα.

1)Σχέδιο δράσης για την επέκταση του εξηλεκτρισμού κατά τις πρώτες 100 ημέρες της θητείας της νέας Κομισιόν.

2) Επιτάχυνση στην αποθήκευση ενέργειας, στο φόντο των προβλέψεων για αύξηση των περικοπών ενέργειας από ΑΠΕ στο 30-35% σε διάφορες περιοχές της Ευρώπης έως το τέλος της δεκαετίας, θέμα το οποίο έχει έρθει στο προσκήνιο και της ελληνικής ενεργειακής ατζέντας, αφού τους πρώτους 4 μήνες του 2024 οι περικοπές που έγιναν ξεπέρασαν τις περικοπές όλου του 2023, καθώς η εγκατεστημένη ισχύς των ΑΠΕ αυξάνεται, ενώ η ζήτηση παραμένει σταθερή, γεγονός που προϊδεάζει για συνέχιση των περικοπών και το ερχόμενο διάστημα.

3)Σύμφωνα με τη Eurelectric, η περαιτέρω διείσδυση της «πράσινης» ηλεκτροπαραγωγής απαιτεί τετραπλασιασμό της δυναμικότητας αποθήκευσης στα 191 GW έως το τέλος της δεκαετίας από 51 GW σήμερα και η ενεργοποίηση των απαραίτητων επενδύσεων καθιστά αναγκαία μια ξεχωριστή στρατηγική για την αποθήκευση.

Η Ελλάδα φορτσάρει με πράσινες επενδύσεις 165 δισ.

Στις ΑΠΕ η Ελλάδα είναι 1η στην ΕΕ στο ποσοστό παραγωγής ρεύματος από ηλιακή ενέργεια και 7η στην παραγωγή ρεύματος από αιολική ενέργεια.

Υπό αυτό το πρίσμα, σημαντική αύξηση στη διείσδυση των ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή η οποία προτείνεται να φτάσει στο 87% έως το 2030 προβλέπουν οι νέοι στόχοι του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ).

Ειδικότερα, το μερίδιο συμμετοχής των μονάδων παραγωγής από ΑΠΕ στην ακαθάριστη κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας βάσει του ΕΣΕΚ θα φτάσει στο 87% το 2030 από 80% που ήταν ο αρχικός στόχος.

Για να πρασινίσει η χώρα μας θα απαιτηθούν επενδύσεις 165 δισ. ευρώ μέχρι το 2030, ίσως ένα από τα πιο «ακριβά» στοιχήματα που βάζει η χώρα με τον εαυτό της…