Ευρωπαϊκή Επιτροπή: Εγκριση 3,2 δισ. στην Τσεχία για ΣΗΘΥΑ

To ποσό των 3,2 δισεκατομμυρίων ευρώ (75 δισεκατομμύρια CZK) ενέκρινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την Τσεχία, βάσει των κανόνων της ΕΕ για τη στήριξη της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από νέους και εκσυγχρονισμένους σταθμούς συμπαραγωγής θερμότητας και ηλεκτρικής ενέργειας υψηλής απόδοσης (ΣΗΘΥΑ). Το μέτρο αναμένεται να συμβάλει στην εφαρμογή του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα της Τσεχίας, την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και τους στόχους της ΕΕ για την ενεργειακή απόδοση.

Eurelectric: Η ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης περνάει από την ψηφιοποίηση των ηλεκτρικών δικτύων

Το σχέδιο της Τσεχίας

Η Τσεχία κοινοποίησε στην Επιτροπή την πρόθεσή της να υποστηρίξει την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας σε μονάδες ΣΗΘ υψηλής απόδοσης. Το πρόγραμμα θα διαρκέσει έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025. Ο εκτιμώμενος προϋπολογισμός του προγράμματος είναι 3,2 δισεκατομμύρια ευρώ (75 δισεκατομμύρια CZK).

Οι δικαιούχοι είναι φορείς εκμετάλλευσης νέων ή εκσυγχρονισμένων εγκαταστάσεων ΣΗΘ στην Τσεχία που πληρούν τον ορισμό της υψηλής απόδοσης συμπαραγωγής, όπως ορίζεται στην οδηγία για την ενεργειακή απόδοση. Όλες οι τεχνολογίες και τα έργα που επιτρέπουν την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από εγκαταστάσεις ΣΗΘ υψηλής απόδοσης είναι επιλέξιμες, εκτός από εκείνες που τροφοδοτούνται από στερεά ορυκτά καύσιμα, ντίζελ και πετρέλαιο. Τα έργα που αφορούν φυσικό αέριο θα πρέπει είτε να κλείσουν τις ενισχυόμενες εγκαταστάσεις είτε να επιτρέψουν τη μετάβαση σε ανανεώσιμες πηγές και αέρια χαμηλών εκπομπών άνθρακα έως το 2050.

Στο πλαίσιο του καθεστώτος, η ενίσχυση θα λάβει τη μορφή πριμοδότησης τροφοδοσίας (μπόνους) για κάθε MWh παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας για διάρκεια 15 ετών. Το ποσό του μπόνους ορίζεται μέσω διαγωνισμών, εκτός από τις μικρές εγκαταστάσεις (έως 1 MWe) όπου το ποσό καθορίζεται διοικητικά από το Ρυθμιστικό Γραφείο Ενέργειας της Τσεχίας σε ετήσια βάση και περιορίζεται στο χρηματοδοτικό κενό.

Το πρόγραμμα αναμένεται να εξοικονομήσει περίπου 9,3 εκατομμύρια τόνους CO2 ετησίως.

Η αξιολόγηση της Επιτροπής

Η Επιτροπή αξιολόγησε το τσεχικό σχέδιο βάσει των κανόνων της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις, ιδίως του άρθρου 107 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της Συνθήκης για τη λειτουργία της ΕΕ («ΣΛΕΕ»), το οποίο επιτρέπει στα κράτη μέλη να υποστηρίζουν την ανάπτυξη ορισμένων οικονομικών δραστηριοτήτων που υπόκεινται σε ορισμένους όρους, καθώς και βάσει των κατευθυντήριων γραμμών του 2022 για τις κρατικές ενισχύσεις για το κλίμα, την προστασία του περιβάλλοντος και την ενέργεια. Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές, τα κράτη μέλη μπορούν να υποστηρίξουν την ενεργειακή απόδοση μέσω της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας σε συμπαραγωγή υψηλής απόδοσης, υπό ορισμένες προϋποθέσεις. Η ενίσχυση μπορεί να χορηγηθεί σε μικρά έργα χωρίς ανταγωνιστική διαδικασία υποβολής προσφορών.

Ιστορικό

Η αναθεωρημένη οδηγία για την ενεργειακή απόδοση του 2023 αύξησε σημαντικά τις φιλοδοξίες της ΕΕ για την ενεργειακή απόδοση. Καθόρισε έναν δεσμευτικό στόχο ενεργειακής απόδοσης σε επίπεδο ΕΕ για μείωση της τελικής κατανάλωσης ενέργειας της ΕΕ κατά 11,7% έως το 2030, σε σύγκριση με την προβλεπόμενη χρήση ενέργειας για το 2030. Με την ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας το 2019, η Επιτροπή ενίσχυσε τις φιλοδοξίες της για το κλίμα, θέτοντας έναν στόχο καθαρών μηδενικών εκπομπών αερίων θερμοκηπίου το 2050. Ο ευρωπαϊκός νόμος για το κλίμα που ισχύει από τον Ιούλιο του 2021, ο οποίος κατοχυρώνει τον στόχο για την κλιματική ουδετερότητα του 2050 και εισάγει τον ενδιάμεσο στόχο της μείωσης των καθαρών εκπομπών αερίων θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030, θέτει τις βάσεις για τις νομοθετικές προτάσεις «Fit for 55» που υποβλήθηκαν από την Επιτροπή στις 14 Ιουλίου 2021.

Ως αποτέλεσμα αυτών των προτάσεων, η Επιτροπή αναθεώρησε επίσης την οδηγία για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας με πιο φιλόδοξους δεσμευτικούς ετήσιους στόχους για την αύξηση της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές σε επίπεδο ΕΕ.