Αποθήκευση ενέργειας: Τέλος στους διαγωνισμούς με λειτουργική ενίσχυση

Νέο δρόμο που θα οδηγήσει σε περισσότερες επενδύσεις έργων αποθήκευσης ενέργειας και στην ταχύτερη σύνδεσή τους με το ηλεκτρικό σύστημα της χώρας χαράσσει το ενεργειακό επιτελείο της κυβέρνησης.

Στόχος είναι η διεύρυνση του ηλεκτρικού χώρου, αλλά και η συγκράτηση των αυξανόμενων περικοπών «πράσινης» ενέργειας, ένα πρόβλημα που συνδέεται με τη χαμηλή κατανάλωση και την αυξημένη παραγωγή των μονάδων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ).

Γιγάντιο εργοστάσιο αποθήκευσης ενέργειας θα ηλεκτροδοτεί 680.000 σπίτια

Οι αποφάσεις

Σε πρόσφατη σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) συζητήθηκε η ανάγκη επανασχεδιασμού των ανταγωνιστικών διαδικασιών για έργα αποθήκευσης ενέργειας, των επιδοτήσεων που πρέπει να λαμβάνουν και του τρόπου λειτουργίας τους. Πρόθεση της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΕΝ είναι οι μπαταρίες να συμμετέχουν απευθείας στην αγορά, δηλαδή να μην εξασφαλίζουν μέσω διαγωνισμών εγγυημένο έσοδο με «ταρίφα» (δηλαδή λειτουργική ενίσχυση).

Σε κάθε περίπτωση, οι δύο διαγωνισμοί που έχουν προγραμματιστεί να υλοποιηθούν με κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ) και του REPpowerEu θα προχωρήσουν αλλά με σημαντικές διαφοροποιήσεις. «Δεν μπορούμε να τους ακυρώσουμε καθώς αποτελούν ορόσημα για την εκταμίευση των κονδυλίων», σημειώνει στον «Οικονομικό Ταχυδρόμο» στέλεχος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ).

Τι αλλάζει στους δύο διαγωνισμούς

Έτσι, σύμφωνα με την ίδια πηγή, «θα αλλάξει η αρχιτεκτονική τους». Ειδικότερα, τα έργα που θα συμμετέχουν στον τρίτο διαγωνισμό του ΤΑΑ για περίπου 300 MW (μεγαβάτ) μπαταριών δεν θα εξασφαλίσουν «ταρίφα» αλλά μόνο ενίσχυση στο CAPEX, η οποία «θα είναι τσιγκούνικη», όπως λέει χαρακτηριστικά παράγοντας του ΥΠΕΝ. Δηλαδή υπολογίζεται ότι θα καλύπτει περίπου το 30% με 40% της επένδυσης.

Στην ίδια λογική θα προχωρήσει και ο διαγωνισμός για μπαταρίες, συνολικής ισχύος 175 MW, με κονδύλια περίπου 85 εκατ. ευρώ από το REPowerEU. Στους δύο διαγωνισμούς, σύμφωνα με πληροφορίες, θα προκρίνονται όσοι έχουν μικρότερες επενδυτικές δαπάνες ή συντομότερους χρόνους ηλέκτρισης. Σε κάθε περίπτωση το επιτελείο του ΥΠΕΝ θεωρεί ότι η ενίσχυση του CAPEX δεν θα ξεπερνά τα 50.000 ευρώ ανά μεγαβάτ.

Είναι αξιοσημείωτο ότι, στους δύο πρώτους διαγωνισμούς που είχαν υλοποιηθεί μέσω του ΤΑΑ (Αύγουστος 2023 και Φεβρουάριος 2024) με δημοπρατούμενη ισχύ 400 MW και 300 MW αντίστοιχα τα έργα είχαν εξασφαλίσει «ταρίφα» καθώς και επενδυτική ενίσχυση στον μεν πρώτο 200.000 ευρώ ανά μεγαβάτ και στον δεύτερο 100.000 ευρώ ανά μεγαβάτ. Συνολικά, τα έργα που θα προκριθούν στους τρεις διαγωνισμούς θα ενισχυθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης με 200 εκατ. ευρώ.

Όσο για το μέλλον των επόμενων διαγωνισμών, για την ώρα μοιάζει αβέβαιο, καθώς η λογική του ΥΠΕΝ είναι όλα τα έργα να συμμετέχουν απευθείας στην αγορά, δίχως ταρίφα ώστε να μην επιβαρύνεται ο καταναλωτής. Το εάν θα συνεχίσει η χορήγηση επενδυτικών ενισχύσεων θα εξαρτηθεί από τα διαθέσιμα κονδύλια που έχει ή θα εξασφαλίσει το υπουργείο. Αλλά ακόμη και σε αυτήν την περίπτωση, σύμφωνα με πηγές του ΥΠΕΝ, η ενίσχυση στο CAPEX των έργων θα είναι σίγουρα περιορισμένη και θα αυξηθεί μόνο στην περίπτωση που το επενδυτικό ενδιαφέρον είναι υποτονικό.

Κατά προτεραιότητα σύνδεση με το δίκτυο ηλεκτρισμού

Πέρα από την όποια οικονομική στήριξη των έργων αποθήκευσης, το ΥΠΕΝ εξετάζει και την κατά προτεραιότητα προσφορά όρων σύνδεσης με το ηλεκτρικό σύστημα για μεμονωμένες μονάδες αποθήκευσης ενέργειας, οι οποίες θα συμμετέχουν απευθείας στην αγορά.

Το επιτελείο του ΥΠΕΝ βρίσκεται σε συζητήσεις με τη Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ) καθώς και με τους Διαχειριστές του συστήματος και του δικτύου (ΑΔΜΗΕ και ΔΕΔΔΗΕ) προκειμένου να καταλήξουν στη νέα νομοθετική πρωτοβουλία που θα αλλάξει τις προτεραιότητες που ισχύουν σήμερα στη χορήγηση όρων σύνδεσης. Τα συστήματα αποθήκευσης ενέργειας βρίσκονται σήμερα στις υποομάδες 1 και 2 της ομάδας Δ, με τον ΑΔΜΗΕ να βρίσκεται ακόμη στην εξέταση των αιτήσεων των έργων της ομάδας Α.

Στόχος η μαζική είσοδος μπαταριών

Απώτερος στόχος του ΥΠΕΝ είναι η μαζική είσοδος μονάδων αποθήκευσης στο σύστημα ώστε αφενός να περιοριστούν οι περικοπές «πράσινης» ενέργειας που σε συνδυασμό με τις μηδενικές τιμές έχουν δημιουργήσει μια ζοφερή κατάσταση στην αγορά των ΑΠΕ και αφετέρου να εξασφαλιστεί η ευστάθεια του ηλεκτρικού συστήματος όταν η ζήτηση ρεύματος είναι χαμηλή και η «πράσινη» ηλεκτροπαραγωγή υψηλή.

Σύμφωνα με στοιχεία της ανάλυσης που δημοσίευσε χθες η δεξαμενή σκέψης «Green Tank», το μερίδιο των ΑΠΕ θα ήταν ακόμα μεγαλύτερο στην Ελλάδα αν δεν υπήρχαν περικοπές στην παραγωγή των αιολικών και των φωτοβολταϊκων σταθμών. Σύμφωνα με τις προβλέψεις της διαδικασίας του ενοποιημένου προγραμματισμού του ΑΔΜΗΕ, συνολικά το πρώτο τετράμηνο του έτους περικόπηκαν 308 GWh (γιγαβατώρες) ΑΠΕ. Από αυτές, οι 49 GWh απορρίφθηκαν τον Μάρτιο, ενώ οι υπόλοιπες 259 GWh τον Απρίλιο. Δηλαδή μόνο οι περικοπές του Απριλίου ξεπέρασαν τις συνολικές απορρίψεις του 2023, οι οποίες είχαν φτάσει στις από 228 γιγαβατώρες.

Σύμφωνα με τους αναλυτές του Green Tank η αποφυγή των περικοπών θα ήταν ικανή να περιορίσει κατά 81% το σύνολο των καθαρών εισαγωγών ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας για το πρώτο τετράμηνο του 2024 (380 GWh) ή να μειώσει το μερίδιο του φυσικού αερίου, αυξάνοντας παράλληλα τη διείσδυση των ΑΠΕ.