Alitalia: Τελειώνει ο χρόνος της Μελόνι για τη διάσωση της εταιρείας

Η πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι δεν έχει πλέον πολύ χρόνο για να σώσει την ITA Airways, τη διάδοχο εταιρεία της κατά συρροή ζημιογόνου Alitalia. Αν η προσπάθειά της να κλείσει μια συμφωνία και να απαλλάξει τη Ρώμη από ένα μακροχρόνιο οικονομικό βάρος αποτύχει, δεν υπάρχει σχέδιο Β στον ορίζοντα, σύμφωνα με το Bloomberg.

Η επικεφαλής της αντιμονοπωλιακής επιτροπής της Ευρωπαϊκής Ένωσης Μαργκρέτε Βεστάγκερ πιέζει έντονα για σκληρές παραχωρήσεις όσον αφορά τη σχεδιαζόμενη επένδυση ύψους 325 εκατ. ευρώ (352 εκατ. δολάρια) στη ναυαρχίδα της Ιταλίας από τη γερμανική Deutsche Lufthansa AG, επικαλούμενη ανησυχίες για υψηλότερες τιμές και μειωμένες επιλογές για τους επιβάτες.

Ιταλία: Το σχέδιο Μελόνι για εισαγωγές αφρικανικής ενέργειας

Προτάσεις

Με τη σειρά της, η Lufthansa υπέβαλε στις Βρυξέλλες μερικές προτάσεις για διορθωτικές κινήσεις σε μια προσπάθεια να αρθεί το αδιέξοδο. Πρότεινε να μοιραστεί δρομολόγια με τους ανταγωνιστές της από τους αερολιμένες της Ρώμης και του Μιλάνου, να παραχωρήσει θέσεις σε ορισμένα ευρωπαϊκά δρομολόγια ή να παγώσει την ελάχιστη χωρητικότητα στις πτήσεις προς τις ΗΠΑ, τον Καναδά και την Ιαπωνία.

Αλλά μέχρι στιγμής, αυτό δεν ήταν αρκετό για να κατευνάσει τις ευρωπαϊκές ρυθμιστικές αρχές, και τα ιταλικά μέσα ενημέρωσης έχουν διατυπώσει την εκτίμηση ότι το αδιέξοδο θα μπορούσε να σημαίνει πως η συμφωνία, η οποία έχει προθεσμία έγκρισης μέχρι τις 4 Ιουλίου, θα πέσει στο κενό. Την Τετάρτη, η ιταλική κυβέρνηση δήλωσε ότι υπέβαλε τις απαντήσεις της στην ΕΕ και ότι δεν ζητά παράταση της προθεσμίας.

Ερωτηθείσα την Τετάρτη σχετικά με την κατάσταση της επανεξέτασης, η Βεστάγκερ δήλωσε ότι οι υποθέσεις συγχωνεύσεων είναι «πολύπλοκες» και ορισμένες περιπτώσεις επανεξέτασης μπορεί να « απαιτήσουν κόπο για να επιλυθούν». Πρόσθεσε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παραμένει σε συζητήσεις τόσο με τη Lufthansa όσο και με την ITA Airways σχετικά με τη μελλοντική έκβαση της συμφωνίας.

Τι θα σήμανε πιθανή κατάρρευση;

Η κατάρρευσή της θα αποτελούσε μεγάλο πρόβλημα για τη Μελόνι. Η δεξιά κυβέρνησή της, η οποία ανέβηκε στην εξουσία το 2022 με μια φιλο-επιχειρηματική πλατφόρμα, υπολόγιζε ότι δεν θα χρειαζόταν να συνεχίσει να πληρώνει για να κρατήσει την ITA σε λειτουργία.

«Η διηπειρωτική αεροπορική αγορά από την Ιταλία είναι εξαιρετικά ανταγωνιστική. Εάν η ITA δεν καταλήξει στον όμιλο Lufthansa, οι Ιταλοί φορολογούμενοι κινδυνεύουν να δαπανήσουν πολύ περισσότερα για την εταιρεία», δήλωσε ο Andrea Giuricin, σύμβουλος που ειδικεύεται στον κλάδο των αερομεταφορών και συνδέεται με το Πανεπιστήμιο Milano Bicocca.

Η Ιταλία βρίσκεται αντιμέτωπη με αυξανόμενα ελλείμματα, βάρος χρέους και αναιμική οικονομική ανάπτυξη, ενώ η Μελόνι επιθυμεί διακαώς να επικεντρώσει τους λιγοστούς πόρους που έχει στη διάθεσή της στην τήρηση βασικών προεκλογικών υποσχέσεων, όπως η μείωση των φόρων.

Ελλείψει συμφωνίας, η οποία θα έφερνε τον γερμανικό αερομεταφορέα να αγοράζει αρχικά το 41% της ITA, η Ιταλία θα δυσκολευόταν να δικαιολογήσει την άντληση περισσότερων μετρητών στην αεροπορική εταιρεία.

Σύμφωνα με τους δημοσιονομικούς κανόνες της ΕΕ, κάθε νέα κρατική δαπάνη που θα μπορούσε να εκτρέψει τις προσπάθειες της χώρας για τη μείωση του ελλείμματος και του χρέους θα μπορούσε να οδηγήσει σε κυρώσεις από τις Βρυξέλλες, και η Ιταλία αντιμετωπίζει ήδη διαδικασίες υπερβολικού ελλείμματος που συνδέονται με τον προϋπολογισμό του 2023.

Επιβάρυνση των ταμείων

Η ITA και η προκάτοχός της Alitalia αποτελούν βάρος στα κρατικά ταμεία εδώ και δεκαετίες. Η Alitalia, η οποία ξεκίνησε μόλις δύο χρόνια μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, έπαψε επίσημα να λειτουργεί το 2021, αν και η συρρικνωμένη ITA – επίσημα Italia Trasporto Aereo – δημιουργήθηκε για να πάρει τη θέση της υπό πλήρη κρατική ιδιοκτησία.

Η Ρώμη διέθεσε έως και 3 δισεκατομμύρια ευρώ για να στηρίξει τον νέο αερομεταφορέα, αν και η ΕΕ επέτρεψε μόνο μια κεφαλαιακή ενίσχυση ύψους 1,35 δισεκατομμυρίων ευρώ στο πλαίσιο του καθεστώτος κρατικών ενισχύσεων.

Η ITA βελτίωσε τις επιδόσεις της πέρυσι, αναφέροντας ζημίες ύψους 5 εκατ. ευρώ εν μέσω της ανάκαμψης της αγοράς αερομεταφορών. Ωστόσο, η βιωσιμότητα του αερομεταφορέα παραμένει υπό αμφισβήτηση και ακόμη και οι πιθανοί μνηστήρες ήταν χλιαροί για τις προοπτικές του.

Ο διευθύνων σύμβουλος της Lufthansa Carsten Spohr δήλωσε τον περασμένο μήνα ότι η ITA δεν αποτελεί απαραίτητο περιουσιακό στοιχείο για τη γερμανική εταιρεία και ότι θα μπορούσε κάλλιστα να ζήσει και χωρίς αυτήν. Αυτό αφήνει την Ιταλία και τη Μελόνι με όλο και πιο σκληρές εναλλακτικές λύσεις.

Πρωταθλητές Ευρώπης

Τελικά, η μπάλα βρίσκεται στο γήπεδο της ΕΕ, υπογραμμίζοντας ένα φιλοσοφικό δίλημμα για τη Βεστάγκερ και το μπλοκ: Θα πρέπει να βοηθήσει στη δημιουργία «πρωταθλητών» σε ευρωπαϊκό επίπεδο για να ανταγωνιστούν με μεγαλύτερη επιτυχία στην παγκόσμια σκηνή, ακόμη και με τον κίνδυνο να περιοριστεί ο ανταγωνισμός;

Η πολιτική θα μπορούσε να παίξει ρόλο στη διαμόρφωση της τελικής απόφασης για μια συμφωνία. Καθώς πλησιάζουν οι ευρωπαϊκές εκλογές, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η οποία διεκδικεί μια δεύτερη θητεία μετά τις ευρωεκλογές του επόμενου μήνα, γνωρίζει πολύ καλά την ανάγκη υποστήριξης της Μελόνι για την εκ νέου εκλογή της.

Την ίδια στιγμή, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν έχει προτείνει τον πρώην Ιταλό πρωθυπουργό Μάριο Ντράγκι ως πιθανό επικεφαλής της Επιτροπής, προσθέτοντας αβεβαιότητα για την επανεκλογή της φον ντερ Λάιεν.

Η φον ντερ Λάιεν μπορεί να αναγκαστεί να δράσει, καθώς θα μπορούσε να αισθανθεί την ανάγκη να ασκήσει πίεση στην ομάδα του μπλοκ που ασχολείται με τον ανταγωνισμό, προκειμένου να βρεθεί μια γρήγορη λύση στο αδιέξοδο. Μέχρι στιγμής, ωστόσο, η Βεστάγκερ δεν έχει υπάρξει επιρρεπής σε πολιτικές πιέσεις σχετικά με τις συγχωνεύσεις.