Παπακωνσταντίνου (ΤτΕ): Η Ελλάδα υστερεί σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες στην ισότητα των φύλων

Παρά την πρόοδο που έχει σημειωθεί διαχρονικά, η Ελλάδα συνεχίζει να υστερεί σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες ως προς την ισότητα των φύλων, δήλωσε η Υποδιοικήτρια της Τράπεζας της Ελλάδος, Χριστίνα Παπακωνσταντίνου.

Η κα. Παπακωντσαντίνου έκανε αυτές τις δηλώσεις στο συνέδριο της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς «Climate in the Center of Economy», κατά τη διάρκεια ομιλίας της στο πάνελ «Putting the S in ESG – The role of diversity in the Economy and especially in the Financial Sector», το οποίο διηύθυνε η πρόεδρος της ΕΚ, κα. Βασιλική Λαζαράκου.

Όπως είπε, ο δείκτης για την ισότητα των φύλων το 2023, ανήλθε σε 58 μονάδες για την Ελλάδα (από 100) έναντι 70,2 μέσο όρο στην Ευρωπαϊκή Ένωση και 79,3 μέσο όρο στις τρεις χώρες με την καλύτερη επίδοση στον δείκτη (Σουηδία, Δανία και Ολλανδία), γεγονός με σημαντικές οικονομικές προεκτάσεις καθότι παραμένει αναξιοποίητο σημαντικό μέρος του εργατικού δυναμικού της χώρας.

Παπακωνσταντίνου (ΤτΕ): Πλήρης η ανάκαμψη του ελληνικού τραπεζικού τομέα – Δεν υπάρχει περιθώριο εφησυχασμού

Χρηματοπιστωτικός τομέας

Ο χρηματοπιστωτικός τομέας δεν αποτελεί εξαίρεση στην έλλειψη ίσων ευκαιριών για τις γυναίκες και στην υποεκπροσώπησή τους, ιδίως στα όργανα λήψης αποφάσεων και σε ηγετικούς ρόλους. Πάντως, είπε, η συμμετοχή των γυναικών στα διοικητικά συμβούλια των σημαντικών πιστωτικών ιδρυμάτων είναι κατά κανόνα πιο υψηλή από ότι στα λιγότερο σημαντικά πιστωτικά ιδρύματα που καταγράφεται μεγάλη απόκλιση από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.

Οι εξελίξεις στα πιστωτικά ιδρύματα που είναι εισηγμένες εταιρείες υποστηρίζονται εν μέρει από τις υποχρεωτικές ποσοστώσεις, βάσει των οποίων το κατώτατο όριο της συμμετοχής των γυναικών στο διοικητικό συμβούλιο είναι το 25%.

Οι υποχρεωτικές ποσοστώσεις είναι ένα σημαντικό πρώτο βήμα και ώθηση προς την κατεύθυνση της ισορροπίας των φύλων, ιδίως σε ηγετικές θέσεις. Αυτές οι εξωγενείς παρεμβάσεις από τον νομοθέτη επιταχύνουν τις εξελίξεις, ώστε μεσοπρόθεσμα οι γυναίκες να έχουν ισόρροπη εκπροσώπηση μεταξύ των υποψηφίων και εν τέλει των εκλεγμένων μελών του διοικητικού συμβουλίου και της ηγεσίας, με τρόπο ενδογενή.

Η διεθνής εμπειρία έχει δείξει ότι το μέτρο της υποχρεωτικής ποσόστωσης έχει δοκιμαστεί επιτυχώς για την ενδυνάμωση και άλλων υποεκπροσωπούμενων ομάδων του πληθυσμού.

Πλέον της συμμόρφωσης με το ισχύον πλαίσιο, χρειάζονται περαιτέρω στοχευμένες παρεμβάσεις από τους ίδιους τους οργανισμούς/επιχειρήσεις για την διασφάλιση ίσων ευκαιριών και ισότητας στην αξιολόγηση των προσώπων, βάσει των ικανοτήτων τους, ανεξαρτήτως φύλου.

Σε κάθε περίπτωση, αναφέρει, οι καλές πρακτικές μεμονωμένων οργανισμών πρέπει να δρουν συμπληρωματικά σε ένα συνολικά υποστηρικτικό πλαίσιο από την πολιτεία, την άρση των θεσμικών και δομικών εμποδίων για την ισότητα και την ανάδειξη όλο και περισσότερων γυναικών σε αποφασιστικές θέσεις.

Σημαντικό να καταρριφθούν παγιωμένα κοινωνικά στερεότυπα

Για την κα. Παπακωνσταντίνου, είναι σημαντικό να καταρριφθούν παγιωμένα κοινωνικά στερεότυπα για τη θέση της γυναίκας και να αλλάξουμε τις προσδοκίες των νεότερων γενεών, ώστε να ενεργοποιηθεί ένας ενάρετος κύκλος γυναικείας ενδυνάμωσης.

Η ποικιλομορφία στα όργανα λήψης αποφάσεων, όπως ένα διοικητικό συμβούλιο, έχει ως αποτέλεσμα καλύτερη διακυβέρνηση και λήψη καλύτερων αποφάσεων, ειδικότερα δε σε ζητήματα ανάληψης κινδύνου και καινοτομίας. Ο λόγος που συμβαίνει αυτό είναι ότι η αυξημένη ποικιλομορφία προσφέρει μεγαλύτερο φάσμα εμπειριών, δεξιοτήτων και αξιών και αποφεύγεται το φαινόμενο της επιβεβαίωσης ιδεών – αυτό που ονομάζουμε echo chamber, δήλωσε. Κατά συνέπεια, επιτυγχάνεται η καθιέρωση παραγωγικού και δημιουργικού διαλόγου στο πλαίσιο λήψης αποφάσεων.

Εν τέλει, οι αποφάσεις βελτιώνονται όταν προκύπτουν ως αποτέλεσμα δημιουργικής ανταλλαγής και ζύμωσης απόψεων από ποικίλες αφετηρίες και διαδρομές, και διαφορετικές προσεγγίσεις – η συμμετοχή των γυναικών συμβάλλει στην κατεύθυνση αυτή.

Επιπρόσθετα, σύμφωνα με μελέτες, η συμμετοχή των γυναικών στα όργανα λήψης αποφάσεων οδηγεί σε καλύτερα οικονομικά αποτελέσματα – αυτό ισχύει και για το χρηματοπιστωτικό τομέα. Επίσης, η γυναικεία ηγεσία συνδέεται με τη διαμόρφωση μιας πιο συνεργατικής και συμπεριληπτικής κουλτούρας που με τη σειρά της αυξάνει τη δέσμευση των εργαζομένων και την παραγωγικότητα.

Επιπλέον, οι έρευνες επιβεβαιώνουν τη διαφοροποίηση απόψεων ανάλογα με το φύλο, αναφορικά με την έμφαση σε θέματα πολιτικής. Έχει ενδιαφέρον για το ευρύτερο θέμα του σημερινού συνεδρίου ότι οι γυναίκες τείνουν να υποστηρίζουν περισσότερο από τους άνδρες παρεμβάσεις για την προστασία του περιβάλλοντος, είναι πιο ευαισθητοποιημένες σε ζητήματα κοινωνικών και περιβαλλοντικών επιπτώσεων και είναι πιο πιθανό να υποστηρίξουν ενέργειες για την προστασία του περιβάλλοντος.

Ενδέχεται οι καλύτερες επιδόσεις των γυναικών σε σχέση με τους άνδρες ομολόγους τους να οφείλονται εν μέρει στη μεγαλύτερη προσπάθεια την οποία καταβάλουν για να υποστηρίξουν το ρόλο τους σε ένα ανδροκρατούμενο περιβάλλον. Σε κάθε περίπτωση, συμπεραίνεται ότι υπάρχει σημαντική προστιθέμενη αξία από τη συμμετοχή των γυναικών στη λήψη αποφάσεων και στην ηγεσία, πρόσθεσε.

Έμφυλες προκαταλήψεις

Η υποδιοικήτρια της ΤτΕ αναφέρει πως παρά τα πολύ σημαντικά δεδομένα οφέλη, οι γυναίκες σε θέσεις ηγεσίας αντιμετωπίζουν προσκόμματα που συνδέονται με ασυνείδητες έμφυλες προκαταλήψεις. Για παράδειγμα, οι γυναίκες τείνουν να επιδιώκουν τη συζήτηση για τη λύση ενός προβλήματος, σε αντίθεση με τους άνδρες. Αυτό εκλαμβάνεται συχνά ως αδυναμία σε σχέση με την προσέγγιση ενός άνδρα, παρόλο που η συζήτηση ευνοεί σε πάρα πολλές περιπτώσεις την εξεύρεση της καλύτερης δυνατής λύσης.

Ένα άλλο πρόσκομμα για τις γυναίκες ηγέτιδες είναι η διαπιστωμένη έμφυλη διαφοροποίηση όσον αφορά την αυτό-αξιολόγηση. Οι γυναίκες συστηματικά υποεκτιμούν την ευφυία και την ικανότητά τους σε αντίθεση με τους άνδρες που κάνουν ακριβώς το αντίθετο – το επονομαζόμενο male hubris, female humility effect. Αυτό συντελεί στην υποεκπροσώπηση των γυναικών σε κλάδους και θέσεις που θεωρούνται αυξημένων προκλήσεων όπως οι θέσεις ηγεσίας.

Επιπρόσθετα, βάσει έμφυλων στερεοτύπων, τείνουμε να συγχέουμε την ένδειξη αυτοπεποίθησης με ένδειξη ικανότητας, και άρα, συνεχίζουμε να συνδέουμε την ηγεσία με ανδρικά χαρακτηριστικά, παρόλο που η γυναικεία ηγεσία χαρακτηρίζεται από ευελιξία, δημιουργικότητα και αποτελεσματικότητα.