Αυθαίρετα: Πώς μπορεί να μειωθεί το πρόστιμο

Η τακτοποίηση των αυθαιρέτων αλλά και η υποχρέωση έκδοσης Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίων πριν από τη μεταβίβαση ενός ακινήτου σήκωσαν το… χαλί και φάνηκε πως η πλειονότητα των αυθαιρέτων κτισμάτων χρήζει στατικής και ενεργειακής αναβάθμισης.

Αυτός είναι ο λόγος που δίνονται κίνητρα στους ιδιοκτήτες αυθαιρέτων που ξεκίνησαν τη διαδικασία τακτοποίησής τους προκειμένου να μην πληρώσουν το σύνολο του προστίμου που τους αναλογεί, αλλά να αξιοποιήσουν τα χρήματά τους για τη στατική και ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων που τους ανήκουν.

Ακίνητα: Γιατί αυξάνονται οι τιμές – Πότε θα πιάσουν ταβάνι [πίνακας]

Επιπλέον, τα κίνητρα αφορούν και τις αισθητικές επεμβάσεις σε κτίσματα που βρίσκονται σε παραδοσιακούς οικισμούς.

Στο σημείο αυτό θα πρέπει να σημειωθεί πως οι ιδιοκτήτες αυθαιρέτων που έχουν ανεγερθεί μέχρι τον Ιούλιο του 2011 και δεν έχουν ακόμη τακτοποιηθεί έχουν προθεσμία δύο ετών, μέχρι τέλος Μαρτίου του 2026 (βλέπε «ΤΑ ΝΕΑ» 11/4/2024), να τακτοποιήσουν παλιές αυθαιρεσίες. Αυτή η δυνατότητα μέχρι στιγμής δεν δίνεται για τα αυθαίρετα με πολύ μεγάλες παραβάσεις (σ.σ.: υπερβάσεις πάνω από 20% ως προς το ύψος, είτε πάνω από 40% ως προς την κάλυψη και τη δόμηση) που ανήκουν στη λεγόμενη κατηγορία 5.

«ΤΑ ΝΕΑ» με τη βοήθεια της τοπογράφου πολεοδόμου μηχανικού Γραμματής Μπακλατσή παρουσιάζουν μέσα από 10+5 ερωτήσεις – απαντήσεις όλες τις απαραίτητες πληροφορίες που πρέπει να έχουν υπόψη όσοι ιδιοκτήτες αυθαιρέτων θέλουν να προχωρήσουν στις προαναφερόμενες επεμβάσεις.

1η) Ποιες εργασίες επιδοτούνται;

Τρεις είναι οι κατηγορίες των εργασιών που επιδοτούνται: Α) Στατικής Ενίσχυσης κτιρίων μετά από μελέτη και σχετική έκθεση από αρμόδιο μηχανικό. Β) Ενεργειακής αναβάθμισης κτιρίων και Γ) Αισθητικής αναβάθμισης σε κτίρια που βρίσκονται σε παραδοσιακούς οικισμούς.

2η) Ποια είναι η βασική προϋπόθεση;

Η βασική προϋπόθεση είναι τα κτίρια να υπάγονται στις ρυθμίσεις του νόμου 4495/17.

• Για την Κατηγορία Α (Στατική ενίσχυση)

3η) Πόσο μειώνεται το πρόστιμο όταν γίνονται εργασίες ενίσχυσης των κτιρίων;

Για την επισκευή, αποκατάσταση ή ενίσχυση του φέροντα οργανισμού σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις ή με τους κανονισμούς που ίσχυαν κατά τον χρόνο έκδοσης της οικοδομικής άδειας ή της κατασκευής του, μετά από μελέτη και τεχνική έκθεση από αρμόδιο μηχανικό, το πρόστιμο μειώνεται κατά το κόστος των εργασιών στατικής ενίσχυσης και μέχρι:

• 60% του προστίμου σε περιοχές που βρίσκονται στη ζώνη σεισμικής επικινδυνότητας 3.
• 50% του προστίμου σε περιοχές της ζώνης σεισμικής επικινδυνότητας 2.
• 30% του προστίμου σε περιοχές της ζώνης σεισμικής επικινδυνότητας 1.

4η) Τι ισχύει για ζώνες σεισμικής επικινδυνότητας;

Ο ισχύων αντισεισμικός κανονισμός προβλέπει τρεις ζώνες σεισμικής επικινδυνότητας. Στη ζώνη χαμηλότερης επικινδυνότητας (Ζώνη1) περιλαμβάνονται περιοχές όπως η Νότια Αττική, η Νότια Εύβοια, οι Κυκλάδες, κάποια τμήματα της Δυτικής Μακεδονίας και Ηπείρου, τμήματα της Πελοποννήσου όπως η Λακωνία, η Αρκαδία, όπως επίσης και το σύνολο της περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης.

Στη Ζώνη 2 με τη μέση επικινδυνότητα περιλαμβάνονται περιοχές από τη Στερεά Ελλάδα (Αιτωλοακαρνανία, Φωκίδα, Φθιώτιδα, Ευρυτανία, Βοιωτία, Βόρεια Εύβοια), Δυτική Ηπειρος (Θεσπρωτία, Αρτα, Πρέβεζα), τμήμα Κεντρικής Μακεδονίας (τμήματα Χαλκιδικής, Σερρών, Νομού Θεσσαλονίκης), Κέρκυρα, το μεγαλύτερο μέρος της Θεσσαλίας, Βόρεια Πελοπόννησος, Ηλεία, Μεσσηνία, Μάνη, Κύθηρα, Κρήτη, Δωδεκάνησα και Βόρειο Αιγαίο. Η πιο επικίνδυνη ζώνη (Ζώνη 3) είναι γενικά τα Επτάνησα.

5η) Ποιες δαπάνες εντάσσονται στη διαδικασία μείωσης;

Είναι οι δαπάνες: για αγορά υλικών/εξοπλισμού (σ.σ.: σύμφωνα με το Παράρτημα Β’ του ν. 4495/2017). Για πρόσθετες εργασίες για την ολοκλήρωση των παρεμβάσεων και για την αποζημίωση Ελεγκτών Δόμησης. Για αμοιβές μελετών στατικής επάρκειας και στατικής ενίσχυσης, κατά περίπτωση και με ανώτατο ποσό το 2,5% του προστίμου.

6η) Ποια είναι τα απαιτούμενα δικαιολογητικά;

Τα απαιτούμενα δικαιολογητικά είναι :

α) Αίτηση του ενδιαφερομένου στην οποία αναγράφονται τα στοιχεία του, ο αριθμός της βεβαίωσης υπαγωγής στις ρυθμίσεις του ν. 4495/2017, τα στοιχεία του κτιρίου για το οποίο αιτείται μείωση του ενιαίου ειδικού προστίμου, το ποσό προστίμου που έχει υπολογιστεί, το ύψος της δαπάνης για την υλοποίηση παρεμβάσεων στατικής ενίσχυσης και το ποσό που αιτείται να αφαιρεθεί.

β) Αντίγραφο της οικοδομικής αδείας ή της έγκρισης εργασιών στατικής ενίσχυσης του κτιρίου (σ.σ.: όπως αυτή ορίζεται στην παράγραφο 5 του άρθρου 107 του ν. 4495/2017).

γ) Παραστατικά για τις σχετικές δαπάνες, περιλαμβανομένων των δελτίων αποστολής υλικών ή εξοπλισμού.

δ) Αντίγραφο της τεχνικής έκθεσης στατικού ελέγχου ή μελέτης στατικής επάρκειας, εάν αυτή είναι υποχρεωτική.

ε) Πόρισμα του Ελεγκτή Δόμησης μετά την ολοκλήρωση των εργασιών που βεβαιώνει την ορθή εκτέλεση των εργασιών που προβλεπόταν στην εκδοθείσα άδεια στατικής ενίσχυσης.

στ) Υπεύθυνη δήλωση του αιτούντος, με την οποία δηλώνει ότι υποβάλλει το σύνολο των απαιτούμενων δικαιολογητικών, τα στοιχεία των οποίων είναι αληθή, ότι όλα τα παραστατικά δαπανών που υποβάλλει εκδόθηκαν για την αγορά υλικών / εξοπλισμού, την εκτέλεση εργασιών και την παροχή υπηρεσιών για τη στατική ενίσχυση του κτιρίου που αναφέρει η αίτησή του, καθώς επίσης και ότι για το εν λόγω κτίριο οι ιδιοκτήτες δεν έχουν λάβει επιδότηση / ενίσχυση από κρατικά ή και συγχρηματοδοτούμενα από την Ευρωπαϊκή Ενωση προγράμματα που αφορούν παρεμβάσεις στον κτιριακό τομέα για την επισκευή /αποκατάσταση ή ενίσχυση του φέροντα οργανισμού τους ή αποκατάστασης ζημιών σε κτίρια που έχουν πληγεί από φυσικές καταστροφές (σεισμό, πυρκαγιά, πλημμύρα, κατολίσθηση).

• Για την Κατηγορία Β (ενεργειακή αναβάθμιση)

7η) Πόσο μειώνεται το πρόστιμο όταν γίνονται εργασίες ενεργειακής αναβάθμισης στο αυθαίρετο κτίσμα;

Το πρόστιμο μειώνεται κατά:

• 50% για υπερβάσεις έως 250 τετραγωνικά μέτρα σε οριζόντιες ή κάθετες ιδιοκτησίες με χρήση κατοικίας και έως 500 τετραγωνικών μέτρων σε οριζόντιες ή κάθετες ιδιοκτησίες με άλλες χρήσεις πλην κατοικίας,
• 30% για υπερβάσεις μεγαλύτερες των προαναφερομένων.

8η) Και πότε ισχύουν οι μειώσεις;

Εφόσον οι παρεμβάσεις επιφέρουν αναβάθμιση του κτιρίου κατά μια τουλάχιστον ενεργειακή κατηγορία ή ετήσια εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας μεγαλύτερη από το 30% της κατανάλωσης του κτιρίου αναφοράς, κατόπιν διενέργειας δύο ενεργειακών επιθεωρήσεων στο κτίριο πριν και μετά τις παρεμβάσεις.

9η) Σε τι αφορούν οι παρεμβάσεις;

Οι παρεμβάσεις υλοποιούνται σύμφωνα με τον ΚΕΝΑΚ και δύναται να αφορούν: το κέλυφος του κτιρίου, περιλαμβανομένων των ανοιγμάτων. Τα συστήματα θέρμανσης, ψύξης, κλιματισμού και παροχής ζεστού νερού χρήσης.

10η) Ποιες δαπάνες εντάσσονται στη διαδικασία μείωσης;

Στη διαδικασία μείωσης εντάσσονται οι δαπάνες: για αγορά υλικών/εξοπλισμού (σ.σ.: σύμφωνα με το Παράρτημα Β’ του ν. 4495/2017). Για πρόσθετες εργασίες για την ολοκλήρωση των παρεμβάσεων και για την παροχή υπηρεσιών ενεργειακής επιθεώρησης.

11η) Τι δικαιολογητικά χρειάζονται;

Τα απαιτούμενα δικαιολογητικά είναι:

α) Αντίγραφα των δύο Πιστοποιητικών Ενεργειακής Απόδοσης που θα εκδοθούν κατόπιν ενεργειακών επιθεωρήσεων από μηχανικό που έχει την ιδιότητα του ενεργειακού επιθεωρητού. Η πρώτη λαμβάνει χώρα μετά την υπαγωγή του κτιρίου στις ρυθμίσεις του ν. 4495/2017 και πριν από την έναρξη των παρεμβάσεων και η δεύτερη μετά την ολοκλήρωση αυτών για τη διαπίστωση της ορθής υλοποίησης των παρεμβάσεων και της επίτευξης του ενεργειακού στόχου.

β) Παραστατικά για τις σχετικές δαπάνες, περιλαμβανομένων των δελτίων αποστολής υλικών ή εξοπλισμού.

γ) Πόρισμα-Δήλωση του Ενεργειακού Επιθεωρητή που διενήργησε τη δεύτερη επιθεώρηση, στο οποίο δηλώνεται η ορθή υλοποίηση των παρεμβάσεων και η επίτευξη του ενεργειακού στόχου.

δ) Υπεύθυνη δήλωση του αιτούντος, με την οποία δηλώνει ότι υποβάλλει το σύνολο των απαιτούμενων δικαιολογητικών, τα στοιχεία των οποίων είναι αληθή, ότι όλα τα παραστατικά δαπανών που υποβάλλει εκδόθηκαν για την αγορά υλικών/εξοπλισμού, την εκτέλεση εργασιών και την παροχή υπηρεσιών για την ενεργειακή αναβάθμιση του κτιρίου που αναφέρει η αίτησή του καθώς επίσης και ότι οι ιδιοκτήτες για το εν λόγω κτίριο δεν έχουν λάβει επιδότηση από κρατικά ή συγχρηματοδοτούμενα από την Ευρωπαϊκή Ενωση προγράμματα που αφορούν παρεμβάσεις στον κτιριακό τομέα για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσής τους.

12η) Τι πρέπει να προσέξει ο ιδιοκτήτης;

Ο ιδιοκτήτης πρέπει να έχει υπόψη του τα εξής:

• Η έκπτωση δεν εφαρμόζεται σε κτίρια, οι ιδιοκτήτες των οποίων έχουν λάβει για αυτά επιδότηση από κρατικά ή συγχρηματοδοτούμενα από την Ευρωπαϊκή Ενωση προγράμματα που αφορούν σχετικές παρεμβάσεις ανάλογα με την περίπτωση.
• Το παράβολο (σ.σ.: 250 ευρώ έως 100 τ.μ.) πληρώνεται αυτούσιο και δεν συμψηφίζεται.
• Ο ΦΠΑ των υλικών και των εργασιών δεν συμψηφίζεται.
• Για ιδιοκτησία ή ακίνητο όπου ισχύουν ταυτόχρονα δύο ή τρεις περιπτώσεις μείωσης ο μέγιστος συντελεστής μείωσης του προστίμου δεν μπορεί να ξεπερνά το 65% αυτού.
• Τα καταβληθέντα ποσά για εργασίες αφαιρούνται από την τελευταία δόση και τις αμέσως προηγούμενες χρονικά έως ότου ολοκληρωθεί ο συμψηφισμός.
• Ηδη καταβληθέντα ποσά δεν επιστρέφονται και δεν αναζητούνται.
• Από τις Αρχές ελέγχονται δειγματοληπτικά 5% των σχετικών δηλώσεων.
• Ο έλεγχος μετά από καταγγελία ή εντολή δημοσίας αρχής διενεργείται από Ελεγκτές Δόμησης.
• Για την Κατηγορία Α (αισθητική αναβάθμιση κτιρίων σε παραδοσιακούς οικισμούς)

13η) Πόσο μπορεί να μειωθεί το πρόστιμο;

Η μείωση μπορεί να φθάσει και το 50% του προστίμου.

14η) Ποιες δαπάνες εντάσσονται στη διαδικασία μείωσης;

Εντάσσονται οι δαπάνες για την αγορά υλικών/εξοπλισμού. Για πρόσθετες εργασίες για την ολοκλήρωση των παρεμβάσεων και για την αποζημίωση των Ελεγκτών Δόμησης.

15η) Τι δικαιολογητικά απαιτούνται;

Απαιτούνται: α) Αίτηση και Υπεύθυνη δήλωση ιδιοκτήτη. β) Εγκριση Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής. γ) Αντίγραφο της οικοδομικής αδείας ή της έγκρισης εργασιών μικρής κλίμακας για τις εργασίες προσαρμογής, όπου απαιτείται. δ) Παραστατικά για τις σχετικές δαπάνες, περιλαμβανομένων των δελτίων αποστολής υλικών ή εξοπλισμού. ε) Βεβαίωση ελεγκτή δόμησης ότι οι εργασίες προσαρμογής υλοποιήθηκαν.

Premium έκδοση «Τα ΝΕΑ»