Σ. Αραβία: Οι ατέλειες ενός μεγαλεπήβολου και χωρίς… νόημα σχεδίου

Η «Γραμμή (the Line)», όπως έχει ονομαστεί, είναι στην πραγματικότητα μια μεγαλούπολη που αποτελείται από δύο ουρανοξύστες που αρχικά προορίζονταν να εκτείνονται για 170 χιλιόμετρα, με στόχο τελικά να στεγάσουν εννέα εκατομμύρια ανθρώπους, σύμφωνα με το Business Insider (BI).

Σαουδική Αραβία: Βγαίνει στις αγορές για να χρηματοδοτήσει έλλειμμα και Όραμα 2030

Οι αξιωματούχοι το έχουν αποκαλέσει «αρχιτεκτονικό αριστούργημα» και «επανάσταση στην αστική ζωή».

Αν και πρόσφατες αναφορές δείχνουν ότι τα σχέδια έχουν μειωθεί, τα 2,4 χιλιόμετρα που πρόκειται να κατασκευαστούν θα είναι η μεγαλύτερη γραμμική πόλη που υπάρχει εάν ολοκληρωθεί.

Ως έννοια, η γραμμική ζωή δεν είναι κάτι νέο.

Φιλόδοξο, όχι επαναστατικό

«Είναι φιλόδοξο, αλλά όχι επαναστατικό», δήλωσε στο Business Insider ο Anirban Adhya, καθηγητής Αρχιτεκτονικής και Αστικού Σχεδιασμού στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Lawrence.

Μετά τη Βιομηχανική Επανάσταση, πολλοί πολεοδόμοι κοίταξαν σε εναλλακτικές πολεοδομικές διατάξεις για να αντιμετωπίσουν τους αυξανόμενους πληθυσμούς.

Ο Ισπανός αρχιτέκτονας Arturo Soria πιστώνεται ευρέως με το σχεδιασμό της πρώτης γραμμικής πόλης, “La Ciudad Lineal”, το 1882 στα περίχωρα της Μαδρίτης. Περίπου σαράντα χρόνια αργότερα, το 1924, ο διάσημος Γαλλοελβετός αρχιτέκτονας Le Corbusier προσέφερε μια άλλη ριζοσπαστική εναλλακτική λύση με το “Ville Radieuse”, μια γραμμική, διατεταγμένη μητρόπολη γεμάτη πράσινο.

Ο σοβιετικός πολεοδόμος Mikhail Okhitovich στάλθηκε σε ένα γκουλάγκ το 1930 για την «οικονομικά παραλυτική» πρότασή του να μετατρέψει την πόλη του Magnitogorsk σε οκτώ λωρίδες που μοιάζουν με κορδέλα και συγκλίνουν σε ένα εργοστάσιο.

«Είναι σύνηθες για τους πολεοδόμους να επιχειρηματολογούν για ένα νέο μέλλον ως αντίδραση σε αυτό που ισχυρίζονται ότι είναι μια «μη βιώσιμη», υπάρχουσα κατάσταση της εποχής τους. Η γραμμή στο Neom δεν διαφέρει», δήλωσε ο Adhya.

Η εστίαση στην ευκολία και τις υπηρεσίες που είναι προσβάσιμες δείχνει επίσης πολλά υποσχόμενη, δήλωσε ο Adhya, επισημαίνοντας επιτυχημένα παραδείγματα που βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη σε πόλεις όπως το Παρίσι και το Πόρτλαντ.

Σε «μικρότερα κομμάτια και κομμάτια», η γραμμική δομή του The Line θα μπορούσε να λειτουργήσει, δήλωσε ο Adhya.

«Μειλίχιο και μονότονο»

Ενώ ορισμένες πρακτικές πλευρές της δομής έχουν δυνατότητες, όλοι οι ειδικοί με τους οποίους μίλησε το BI είδαν θεμελιώδη ζητήματα με τη βιωμένη εμπειρία μέσα στις γραμμικές πόλεις.

“Η γραμμή θα μπορούσε να είναι ένα συναρπαστικό μέρος για να επισκεφθείτε και να βιώσετε, αλλά δεν είμαι ακόμα σίγουρος για το αν οι άνθρωποι έχουν σχεδιαστεί για να ζουν σε μια τόσο άκαμπτη και κανονιστική δομή”, δήλωσε η Καναδή αρχιτέκτονας, Μοna Lovgreen.

“Οι περισσότερες πόλεις έχουν πλεονασμό δικτύου, όπου υπάρχουν πολλές επιλογές εάν μπλοκαριστεί μια συγκεκριμένη σύνδεση ή διασταύρωση. Μια γραμμική πόλη μπορεί να μην έχει αυτή τη δυνατότητα», εξήγησε ο Lovgreen.

Τέλος, παρά τις διακηρύξεις της The Line για βιωσιμότητα, οι τεράστιοι καθρέφτες τοίχοι της θα μπορούσαν να είναι επιβλαβείς οικολογικά τόσο από την άποψη της περιττής αύξησης θερμότητας εντός της δομής όσο και από την άποψη της μεταναστευτικής διαδρομής δισεκατομμυρίων πουλιών.

«Ποιος θα ήθελε να ζήσει;»

Αλλά το μεγάλο ζήτημα, σύμφωνα με τον John Gold, καθηγητή αστικής ιστορικής γεωγραφίας στο πανεπιστήμιο του Oxford, είναι «ποιος θα ήθελε πραγματικά να ζήσει σε μια τέτοια “πόλη”;».

«Αυτά τα σχήματα, και το σαουδαραβικό είναι ένα κλασικό παράδειγμα, χαρτογραφούν ένα ουτοπικό μέλλον υψηλής τεχνολογίας, αλλά ποτέ δεν ασχολούνται με τους ανθρώπους όπως πραγματικά είναι. Κατά τη γνώμη μου, τα γραμμικά σχέδια πόλεων είναι καλύτερα να παραμείνουν ως ασκήσεις σχεδιασμού για τριτοετείς φοιτητές αρχιτεκτονικής», δήλωσε ο Gold.