Ακρίβεια: Τίτλοι τέλους για τα «ταμπελάκια» στα σούπερ μάρκετ – Ο κίνδυνος για 1.500 προϊόντα

Παύει να υφίσταται από σήμερα το μέτρο με τα «ταμπελάκια» μόνιμης μείωσης τιμής στα σούπερ μάρκετ. Πρόκειται για την παρέμβαση που είχε πραγματοποιήσει ο υπουργός Ανάπτυξης Κώστας Σκρέκας από τον περασμένο Οκτώβριο. Επί της ουσίας, όποιο προϊόν εντασσόταν σε αυτό θα έπρεπε να αποκτά μια μείωση τιμής τουλάχιστον 5%, η οποία θα έπρεπε να διατηρηθεί για 6 μήνες και είχε φτάσει να αφορά περίπου 1.500 κωδικούς προϊόντων.

Όπως είναι λογικό για το ενδεχόμενο να υπάρξουν ανατιμήσεις σε κάποια από αυτά τα προϊόντα, αφού ο πληθωρισμός τροφίμων συνεχίζει να είναι θετικός είναι υπαρκτό, παρά το ότι από το υπουργείο διαμηνύουν ότι η πλειοψηφία των προϊόντων αυτών έχει ενταχθεί στα επόμενα μέτρα που εφαρμόστηκαν από 1ης Μαρτίου.

Άλλωστε, αρκετοί είναι οι παράγοντες της αγοράς που είναι  απαισιόδοξοι αναφορικά με την δυνατότητα αισθητής αποκλιμάκωσης των τιμών, επισημαίνοντας πως σχεδόν όλοι οι συντελεστές του κόστους φαίνεται πως θα παραμείνουν σε υψηλότερα επίπεδα από το παρελθόν.

Ως εκ τούτου, από την Δευτέρα οι εταιρείες μπορούν να επαναφέρουν τις τιμές στα προ της μείωσης επίπεδα, κάτι το οποίο θα συνιστά αύξηση της τιμής, σε μια συγκρυρία που ο πληθωρισμός τροφίμων στην Ελλάδα είναι το μεγαλύτερο «αγκάθι» και χτυπά «πρωτιές» σε επίπεδο ευρωζώνης κατά το τελευταίο 7μηνο. Αν και ο πληθωρισμός στην Ελλάδα «πέρασε» κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (κάτι που είχε να συμβεί από τον περασμένο Σεπτέμβριο), εντούτοις το πρόβλημα στα τρόφιμα παραμένει.

Ακρίβεια: Ποια προϊόντα αγοράζουμε πανάκριβα στην Ελλάδα

Άλλωστε, όπως σημείωσε πρόσφατα ο πρόεδρος Εργαζομένων Καταναλωτών Ελλάδος, Απόστολος Ραυτόπουλος, δεν θα υπάρξει σταθεροποίηση γιατί την 1η Ιουνίου ξεκινάνε οι νέες τιμές των 4.000 προϊόντων που ήταν στη μόνιμη μείωση της τιμής. «Επανέρχονται επομένως οι τιμές στην προτέρα κατάσταση», ξεκαθάρισε για την περίπτωση σταθεροποίησης των τιμών. Όπως εξήγησε μιλώντας στο ραδιοφωνικό σταθμό Παραπολιτικά θα αυξηθούν από 5 έως 10% τα 4.000 προϊόντα που, όπως υποσχόταν το υπουργείο Ανάπτυξης, θα βρίσκονταν σε μόνιμη μείωση τιμής.

Κάτι τέτοιο θα σήμαινε νέα «βάρη» για τους καταναλωτές, οι οποίοι βρίσκονται σε καθεστώς «πίεσης» κατά την τελευταία 3ετία και ενώ η κυβέρνηση αρνείται να λάβει, μέτρα, όπως η μείωση του ΦΠΑ σε βασικά είδη, κάτι που έχει προτείνει τόσο οι Βιομήχανοι Τροφίμων όσο και εκπρόσωποι των σούπερ μάρκετ.

Το πρόβλημα για τους φτωχότερους

Όπως επισημαίνουν οι αναλυτές της Εθνικής Τράπεζας η μείωση των τιμών τροφίμων είναι αποφασιστικής σημασίας για την ανακούφιση ενός μεγάλου ποσοστού του πληθυσμού, καθώς το «ειδικό βάρος» τους εκτιμάται ως σημαντικά μεγαλύτερο για νοικοκυριά χαμηλότερου εισοδήματος, δηλαδή έως 1.000 μηνιαίως, σε σχέση με αντίστοιχα υψηλότερου εισοδήματος, άνω των 2.500 ευρώ.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, ενώ η μέση στάθμιση της υποκατηγορίας «Τρόφιμα & μη-αλκοολούχα ποτά» ήταν 22% στη συνολική κατανάλωση των νοικοκυριών το 2024, εκτιμάται σε άνω του 25% για νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος και περίπου 18% για νοικοκυριά υψηλότερου εισοδήματος, δημιουργώντας σημαντικές διαφορές στον τρόπο που «βιώνουν» τα νοικοκυριά τις αυξομειώσεις των τιμών.

Υπενθυμίζεται, άλλωστε, πως παρόμοια ευρήματα έχει παρουσιάσει στο παρελθόν και η Eurostat εκτιμώντας πως το 2023, η Ελλάδα είχε την χειρότερη θέση μετά την Βουλγαρία όσον αφορά στο κατά κεφαλήν ΑΕΠ εκφρασμένο σε ισοτιμίες αγοραστικής δύναμης, στο -33% από το μέσο όρο της ΕΕ, κι ενώ τα ελληνικά νοικοκυριά δαπανούν το 20,9% του διαθέσιμου εισοδήματός τους στη διατροφή.

Επιπλέον, και η ανάλυση της Εθνικής Τράπεζας εκτιμά ότι ο εκλαμβανόμενος πληθωρισμός τροφίμων και μη-αλκοολούχων ποτών, τον Απρίλιο του 2024, ήταν 6,4% ετησίως για νοικοκυριά χαμηλότερου εισοδήματος, σε σχέση με 4,5% για νοικοκυριά με υψηλότερα εισοδήματα και 5,4% βάσει γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή (+13,9%, +9,8% και +11,7% ετησίως το 2023, αντίστοιχα), ενώ αναμένει πως η απόσταση αυτή θα συρρικνωθεί σε λιγότερο από 1 ποσοστιαία μονάδα το 2ο εξάμηνο του 2024, καθώς ο πληθωρισμός στα τρόφιμα θα υποχωρεί.

Αβεβαιότητα

Παράλληλα, το 2024, όπως προκύπτει από τα αποτελέσματα της πρόσφατης έρευνας Consumer Outlook της NielsenIQ, συνεχίζει να είναι μια χρονιά, στην οποία οι Έλληνες καταναλωτές, στην πλειοψηφία τους, εξακολουθούν να νιώθουν αβεβαιότητα και συνεπώς να είναι ιδιαίτερα σκεπτικιστές όσον αφορά στις επιλογές τους, στις αποφάσεις που λαμβάνουν, καθώς και στις δαπάνες που πραγματοποιούν.

Το 53% των ερωτηθέντων (από 60% προηγουμένως) δήλωσε ότι είναι σε χειρότερη οικονομική κατάσταση, με την αύξηση του κόστους ζωής να παραμένει η πρωταρχική ανησυχία, τόσο όσον αφορά τις τιμές των τροφίμων, αλλά και στα γενικότερα αυξανόμενα κόστη διαβίωσης, οι Έλληνες καταναλωτές εξακολουθούν να αναζητούν έξυπνους τρόπους για να πραγματοποιούν τις αγορές τους, να εξοικονομούν όσο το δυνατόν γίνεται, χωρίς ωστόσο να μειώνουν την κατανάλωση αυτή καθαυτή.

Τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας φαίνεται να ικανοποιούν την ανάγκη αυτή, φτάνοντας σε ένα ιστορικά υψηλό μερίδιο αγοράς στο 25,4% το πρώτο τρίμηνο του 2024, και ένα ποσοστό ανάπτυξης της τάξης του 5,4%.