Νόμος Κατσέλη: Υπολογισμός επιτοκίου καταβολής δόσεων

Δεκτή έκανε με πρόσφατη απόφαση το Ειρηνοδικείο της Αταλάντης την αίτηση ερμηνείας που κατέθεσε υπερχρεωμένος οφειλέτης που έχει υπαχθεί στις ευεργετικές διατάξεις του ν. 3869/2010, κρίνοντας ότι ο υπολογισμός του τόκου πρέπει να πραγματοποιείται επί του ποσού δόσης της ρύθμισης του αρ. 9 παρ. 2 και όχι επί του συνολικού κεφαλαίου, εμπλουτίζοντας έτσι ακόμη περισσότερο τη νομολογία που έχει αναπτυχθεί γύρω από το ζήτημα του τρόπου υπολογισμού του επιτοκίου καταβολής δόσεων, στο πλαίσιο των ρυθμίσεων του νόμου Κατσέλη (Ειρ. Αταλ. 10/2024).

Σημειώνεται ότι, βασικός στόχος του ν. 3869/2010 ήταν η διάσωση της κύριας κατοικίας του υπερχρεωμένου δανειολήπτη, όπου αυτή υφίσταται. Επιπλέον, η επιλογή της εκούσιας δικαιοδοσίας, με το ευρύ ρυθμιστικό της πεδίο και τις πέραν του συζητητικού συστήματος εξουσίες που παρέχει στον δικάζοντα, σαφώς υποδηλώνει ότι απομακρυνόμαστε έστω ως ένα βαθμό από την τραπεζική ορολογία με τη στενή έννοια. Αλλά και ο ίδιος ο νόμος αναφέρει ότι οι μη εμπραγμάτως εξασφαλισμένες οφειλές σταματούν να εκτοκίζονται, πράγμα που δεν συνάδει με τα τραπεζικά ισχύοντα. Συνεπώς, θα πρέπει να γίνει δεκτό ότι ο νομοθέτης ορίζοντας το ως άνω επιτόκιο ουσιαστικά είχε υπόψη του την μεταβαλλόμενη σε βάθος χρόνου αξία του χρήματος, ήτοι την αξία που θα είχε η ορισθείσα μηνιαία δόση στο πέρασμα των ετών, κατά την οποία διαρκεί η υποχρέωση καταβολής τους άρθρου 9 παρ. 2 του ν. 3869/2010, ήτοι μετά από 20 έως 35 χρόνια, ανάλογα με την περίπτωση.

Ως εκ τούτου, και λαμβανομένου υπόψη του γενικότερου σκοπού του ν. 3869/2010, ο οποίος είναι πρωτίστως η επανένταξη του υπερχρεωμένου πολίτη στην οικονομική και κοινωνική ζωή με την επανάκτηση της οικονομικής του ελευθερίας, που συνεπάγεται η εξάλειψη των χρεών που αδυνατεί να αποπληρώσει, θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι το επιτόκιο θα υπολογίζεται στην εκάστοτε μηνιαία δόση, που επιβλήθηκε από το Δικαστήριο, διότι μόνο έτσι εξυπηρετείται ο ανωτέρω σκοπός του Νόμου. Εξάλλου, καθώς ο νομοθέτης ρητά πλέον ορίζει, ότι ο οφειλέτης υποχρεούται να καταβάλει το μέγιστο της δυνατότητας αποπληρωμής του, η οριζόμενη διάταξη του άρθρου 9 παρ. 2 του ν. 3869/2010 αποτελεί την οροφή και όχι τη βάση υπολογισμού. Αντίθετη ερμηνεία θα είχε ως αποτέλεσμα τον εκ νέου εγκλωβισμό του υπερχρεωμένου δανειολήπτη σε μία κατάσταση, απ’ όπου δεν θα μπορούσε να απεγκλωβιστεί, με την καταβολή υπέρμετρων δόσεων πέραν των οικονομικών του δυνατοτήτων και καταστρατηγώντας το σκοπό και το πνεύμα του Νόμου.

Κατά συνέπεια, η αίτηση που ήχθη ενώπιον του Ειρηνοδικείου, κρίθηκε ότι πρέπει να γίνει δεκτή και ως κατ’ ουσίαν βάσιμη.

H Σουζάνα Κλημεντίδη είναι δικηγόρος