Δολάριο: Βρίσκει και πάλι τη «λάμψη» του – Η μεγάλη στροφή των κεντρικών τραπεζών

Μπορεί να υπήρξε ένα κύμα αμφισβήτησης του δολαρίου, ειδικά από χώρες του λεγόμενου «μπλοκ» των BRICS (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα, Νότια Αφρική), αλλά ο αριθμός των κεντρικών τραπεζών που επιδιώκουν να αυξήσουν την έκθεσή τους στο αμερικανικό νόμισμα αυξήθηκε κατακόρυφα φέτος.

Αυτό δείχνει ετήσια έρευνα του Official Monetary and Financial Institutions Forum, την οποία παρουσιάζουν οι Financial Times, σύμφωνα με την οποία το 18% των παγκόσμιων κεντρικών τραπεζών σχεδιάζει να αυξήσει την κατανομή τους στο δολάριο τα επόμενα ένα με δύο χρόνια ως απάντηση στα υψηλά επιτόκια των ΗΠΑ. Το think tank του Ηνωμένου Βασιλείου, ερεύνησε 73 τέτοια ιδρύματα που διαχειρίζονται συνολικά 5,4 τρισ. δολάρια διεθνών αποθεμάτων. Η κίνηση σηματοδοτεί μια απότομη άνοδο από το 6% πριν από ένα χρόνο.

Ερχεται η ώρα της κρίσης για το δολάριο – Τι ζητούν οι BRICS

Ταυτόχρονα, η ζήτηση για το ρενμίνμπι (renminbi – το offshore κινεζικό νόμισμα) έχει σταματήσει μεταξύ των κεντρικών τραπεζών, ανακόπτοντας μια τάση των τελευταίων ετών, όταν περισσότερες κεντρικές τράπεζες είχαν στόχο να αυξήσουν την έκθεση στο κινεζικό νόμισμα.

Η άνοδος της ζήτησης σε δολάρια μεταξύ των διαχειριστών αποθεματικών σηματοδοτεί ένα «διάλειμμα», τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα, από τη σταδιακή πτώση της κατανομής στο δολάριο μεταξύ των κεντρικών τραπεζών, καθώς ο ρόλος των ΗΠΑ στο παγκόσμιο εμπόριο έχει εξασθενίσει.

Το πάγωμα περιουσιακών στοιχείων της ρωσικής κεντρικής τράπεζας αξίας άνω των 300 δισ. δολαρίων το 2022 πυροδότησε επίσης νέες εκκλήσεις μεταξύ ορισμένων από τις μεγαλύτερες αναδυόμενες οικονομίες του κόσμου να απομακρυνθούν από το δολάριο.

«Το γεγονός ότι το δολάριο είναι το νόμισμα με τη μεγαλύτερη ζήτηση βραχυπρόθεσμα, ενώ η ζήτηση για το ρενμίνμπι έχει μειωθεί, υποδηλώνει ότι αυτή η ευρεία αφήγηση της αποδολαριοποίησης έχει τουλάχιστον σταματήσει», σχολίασε ο Nikhil Sanghani, διευθύνων σύμβουλος στο OMFIF.

Ο Sanghani πρόσθεσε ότι η ισχυρότερη ζήτηση για δολάρια σε ορίζοντα ενός έως δύο ετών ήταν μεταξύ των κεντρικών τραπεζών της Ασίας, ενώ οι διαχειριστές αποθεματικών στην Ασία και τη Λατινική Αμερική ήταν πιο πιθανό να σχεδιάσουν μειώσεις στις κατανομές τους στο renminbi.

Ο ρόλος των BRICS

Σε μια σύνοδο κορυφής της λεγόμενης ομάδας χωρών BRICS πέρυσι — που οδήγησε στην ένταξη της Αιγύπτου, της Αιθιοπίας, του Ιράν και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων στο μπλοκ των αναδυόμενων αγορών της Βραζιλίας, της Ρωσίας, της Ινδίας, της Κίνας και της Νότιας Αφρικής τον Ιανουάριο — οι ηγέτες συμφώνησαν με την ανάπτυξη μέτρων για τη μείωση της εξάρτησης από το δολάριο στο εμπόριο μεταξύ των οικονομιών τους.

«Υπάρχει παγκόσμια ώθηση για τη χρήση τοπικών νομισμάτων, εναλλακτικών οικονομικών ρυθμίσεων και συστημάτων πληρωμών», δήλωσε ο πρόεδρος της Νότιας Αφρικής Cyril Ramaphosa, ο οποίος φιλοξένησε τη σύνοδο κορυφής, εκείνη την εποχή.

Ωστόσο, η έκθεση του OMFIF ανέφερε ότι βραχυπρόθεσμοι παράγοντες φαίνεται να οδηγούν την ανανεωμένη ζήτηση για δολάρια μεταξύ των κεντρικών τραπεζών, συμπεριλαμβανομένων των αναμενόμενων υψηλότερων αποδόσεων από τις ΗΠΑ, όπου τα επιτόκια προβλέπεται να παραμείνουν υψηλότερα από ό,τι στην Κίνα.

Ορισμένες κεντρικές τράπεζες, συμπεριλαμβανομένης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, της Εθνικής Τράπεζας της Πολωνίας, της Αποθεματικής Τράπεζας της Νέας Ζηλανδίας και της Κεντρικής Τράπεζας της Νότιας Αφρικής, έχουν δηλώσει ότι η παροχή αποδόσεων αποτελεί μέρος του επενδυτικού τους στόχου.

Σε 10ετή άποψη, ωστόσο, ο Sanghani είπε ότι οι διαχειριστές αποθεματικών εξακολουθούν να αναμένουν μια «πολύ σταδιακή μείωση του μεριδίου του δολαρίου στα παγκόσμια αποθέματα» σε μια μέση κατανομή 55% του δολαρίου σε σύγκριση με 5,5% για το ρενμίνμπι, το οποίο ήταν «σε γενικές γραμμές σύμφωνα με τις τάσεις της τελευταίας δεκαετίας.

Η θέση του δολαρίου

Το δολάριο αντιπροσωπεύει επί του παρόντος περίπου το 58% των παγκόσμιων αποθεμάτων, σύμφωνα με στοιχεία του ΔΝΤ, από 70% στην αλλαγή του αιώνα. Το τρέχον μερίδιο του ρενμίνμπι είναι 2,3%.

Το μέσο ποσοστό των αποθεματικών των κεντρικών τραπεζών που διατηρούνται σε χρυσό αυξήθηκε από 9% σε 11% το περασμένο έτος, σύμφωνα με το OMFIF. Ένα καθαρό 15% επιδιώκει να αυξήσει την έκθεσή του τα επόμενα ένα έως δύο χρόνια, παρόλο που ο χρυσός διαπραγματεύεται κοντά σε υψηλό ρεκόρ.

Η έκθεση ανέφερε ότι εάν αυτό πραγματοποιηθεί ξανά, όπως έγινε το περασμένο έτος, οι κεντρικές τράπεζες θα μπορούσαν να αγοράσουν επιπλέον 600 δισ. δολάρια του πολύτιμου μετάλλου τα επόμενα ένα έως δύο χρόνια.