Saudi Aramco: Tα τρία στοιχήματα για να κερδίσει το παιχνίδι του πετρελαίου

Οι διευθυντές της Saudi Aramco θα μπορούσαν να έχουν τις πιο ευχάριστες θέσεις εργασίας στον κλάδο της ενέργειας. Ο κρατικός κολοσσός πετρελαίου παράγει 9 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου την ημέρα, περισσότερα από οποιαδήποτε άλλη εταιρεία και σχεδόν το ένα δέκατο του παγκόσμιου συνόλου. Διαθέτει μακράν τα μεγαλύτερα εναπομείναντα αποδεδειγμένα αποθέματα πετρελαίου, τα οποία θα διαρκέσουν έως το δεύτερο μισό του αιώνα με τους τρέχοντες ρυθμούς άντλησης. Το αμελητέο κόστος παραγωγής του που ανέρχεται σε 3 δολάρια το βαρέλι, μόλις το ένα δέκατο του κόστους πολλών άλλων δυτικών ανταγωνιστών, επέτρεψαν στη Saudi Aramco να δημιουργήσει ένα εντυπωσιακό καθαρό κέρδος 282 δισεκατομμυρίων δολαρίων τα τελευταία δύο χρόνια.

Aramco: H Σαουδική Αραβία σχεδιάζει πώληση μετοχών τον Ιούνιο

Και παρόλο που το πετρέλαιό της είναι το πιο «βρώμικο» του κόσμου, η Aramco εκπέμπει λιγότερο άνθρακα κατά την άντλησή του από γεωλογικούς σχηματισμούς σε σχέση με τους ανταγωνιστές της. Αυτό κάνει το προϊόν της εταιρείας ελκυστικό σε έναν κόσμο που ανησυχεί όλο και περισσότερο για την υπερθέρμανση του πλανήτη, αλλά εξακολουθεί να είναι «γαντζωμένος» στους υδρογονάνθρακες.

Καθώς οι λιγότερο γενναιόδωρα προικισμένοι ανταγωνιστές οδηγούνται στο περιθώριο, το μερίδιο αγοράς της Aramco, με άλλα λόγια, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα αυξηθεί με μερικές περιορισμένες επενδύσεις στη συντήρηση δεξαμενών. Ωστόσο, οι υπάλληλοι της εταιρείας είναι πιο απασχολημένοι από ποτέ. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η Aramco είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της στρατηγικής του Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, του διαδόχου της Σαουδικής Αραβίας και ντε φάκτο ηγέτη της, να τερματίσει την εξάρτηση της χώρας του από το πετρέλαιο, να διαφοροποιήσει την οικονομία της και να απελευθερώσει την παραγωγή ενέργειας από τα ορυκτά καύσιμα.

Η Aramco είναι η κύρια πηγή κεφαλαίων για αυτό το όραμα. Mάλιστα από τη δευτερογενή προσφορά μετοχών της Aramco αναμένεται να αντλήσει πάνω από 11,2 δισ. δολάρια καθώς η προσφορά καλύφθηκε τέσσερις έως πέντε φορές. Το 2019, η αρχική δημόσια προσφορά (IPO) της Aramco έσπασε ρεκόρ 30 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Μερικά από τα χρήματα αυτά θα εισρεύσουν ξανά στο Ταμείο Δημοσίων Επενδύσεων (PIF), το κύριο όχημα για τον μετασχηματισμό του βασιλείου. Ωστόσο, η Aramco δεν είναι απλώς ένας πριγκιπικός κουμπαράς. Ως η πιο σημαντική επιχείρηση του βασιλείου, πρέπει επίσης να μεταμορφωθεί σύμφωνα με τη βασιλική στρατηγική. «Στόχος μας είναι να κάνουμε τις πηγές ενέργειας όσο το δυνατόν πιο προσιτές και βιώσιμες», λέει ο Ahmad al-Khowaiter, επικεφαλής τεχνολογίας και καινοτομίας της Aramco.

Η επίτευξη αυτού του στόχου περιλαμβάνει μια στρατηγική με τρεις άξονες.

1ο πυλώνας: Μεγαλύτερη αλλά πιο «καθαρή» παραγωγή πετρελαίου

Το πρώτο του στοιχείο είναι να διπλασιάσει την παραγωγή πετρελαίου, αλλά να το εξάγει με ολοένα και πιο καθαρούς τρόπους. Η εταιρεία σχεδιάζει να δαπανήσει μεταξύ 48 και 58 δισεκατομμυρίων δολαρίων φέτος για επενδύσεις κεφαλαίου.

Η Wood Mackenzie, μια συμβουλευτική εταιρεία, υπολογίζει ότι θα δαπανήσει περισσότερα από 200 δισεκατομμύρια δολάρια για εξερεύνηση και παραγωγή μεταξύ 2024 και 2030, πολύ μακριά και τα περισσότερα στον κλάδο. Ταυτόχρονα, ο κ. al-Khowaiter τονίζει ότι η εταιρεία του είναι αποφασισμένη να κρατήσει υπό έλεγχο τις δικές της εκπομπές. Χρησιμοποιεί τακτικά εξελιγμένη μοντελοποίηση και έξυπνη τεχνολογία διάτρησης για να ελαχιστοποιήσει την ποσότητα άνθρακα που απελευθερώνεται από τις δραστηριότητές της. Έχει δεσμευτεί να σταματήσει την εκπομπή αερίων του θερμοκηπίου από το 2050, μια δεκαετία πριν από τον εθνικό στόχο της Σαουδικής Αραβίας.

Συγκεκριμένα, η Aramco καταπολεμά το μεθάνιο, το κύριο συστατικό του φυσικού αερίου που συχνά παράγεται παράλληλα με το πετρέλαιο. Ως μέλος της Oil and Gas Climate Initiative, μιας ομάδας μεγάλων εταιρειών πετρελαίου, έχει δεσμευτεί να μειώσει τις εκπομπές μεθανίου σχεδόν στο μηδέν έως το 2030.

Η πρόσφατη ανάλυση των δορυφορικών δεδομένων από την Kayrros, μια γαλλική εταιρεία αναλύσεων, δείχνει ότι η ένταση μεθανίου από την παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου της Σαουδικής Αραβίας πέρυσι ήταν η δεύτερη χαμηλότερη στον κόσμο, πίσω από τη Νορβηγία.

2oς πυλώνας: Διεύρυνση χαρτοφυλακίου υδρογονανθράκων

Ο δεύτερος πυλώνας της στρατηγικής της Aramco περιλαμβάνει τη διεύρυνση του χαρτοφυλακίου υδρογονανθράκων της για να μειώσει την έκθεσή της στο πετρέλαιο, το οποίο κυριαρχούσε ιστορικά στην παραγωγή και τις εξαγωγές της.

Αυτός ο άξονας κέρδισε ξαφνική δυναμική νωρίτερα φέτος, όταν η κυβέρνηση διέταξε την Aramco να σταματήσει τις εργασίες για την επέκταση της μέγιστης παραγωγικής της ικανότητας πετρελαίου κατά 1 εκατ. βαρέλια την ημέρα, από 12 έως 13 εκατ. βαρέλια. Με την παγκόσμια αγορά να είναι μην έχει πρόβλημα προσφοράς, και τη χώρα να διαθέτει μεγάλη πλεονάζουσα χωρητικότητα, η επέκταση δεν είχε νόημα. Και τα 40 δισεκατομμύρια δολάρια περίπου κεφαλαιακών δαπανών που θα είχε καταναλώσει μεταξύ 2024 και 2028 μπορούν να χρησιμοποιηθούν αλλού.

Ένας τομέας διαφοροποίησης είναι το φυσικό αέριο. Επειδή καίγεται πιο καθαρά από το πετρέλαιο ή τον άνθρακα, και επειδή οι προκύπτουσες εκπομπές CO2 είναι πιο συγκεντρωμένες και επομένως πιο εύκολο να δεσμευθούν και να αποθηκευτούν, θεωρείται από πολλές κυβερνήσεις ως μια ρεαλιστική γέφυρα για ένα πιο πράσινο ενεργειακό μέλλον. Η Aramco θέλει να παράγει 165 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου ετησίως μέχρι το 2030, από 110 δισεκατομμύρια το 2022.

Κάποια από αυτά θα μπορούσαν να αντικαταστήσουν το πετρέλαιο στην εγχώρια παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, απελευθερώνοντας το εξοικονομημένο αργό προς εξαγωγή. Η Aramco σχεδιάζει επίσης να εξάγει υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG). Πέρυσι επένδυσε 500 εκατομμύρια δολάρια στην MidOcean Energy, μια αμερικανική εταιρεία που συμμετέχει σε έργα LNG στην Αυστραλία.

Η Goldman Sachs προβλέπει ότι η Σαουδική Αραβία θα διαθέσει μεταξύ 83 και 91 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε επενδύσεις που σχετίζονται με το φυσικό αέριο έως το 2030. Τον Απρίλιο κυκλοφόρησαν ειδήσεις ότι θα ξοδέψει σχεδόν 8 δισεκατομμύρια δολάρια για την επέκταση της μονάδας επεξεργασίας φυσικού αερίου Fadhili.

Τα πετροχημικά, ένας άλλος μεγάλος τομέας ενδιαφέροντος για την Aramco, θα μπορούσαν να απορροφήσουν επιπλέον 100 δισεκατομμύρια δολάρια σε επενδύσεις της Σαουδικής Αραβίας αυτή τη δεκαετία. Η εταιρεία σχεδιάζει να κατευθύνει 1 εκατομμύριο βαρέλια πετρελαίου της στην παραγωγή τέτοιων προϊόντων. Η SABIC, μια σαουδαραβική πετροχημική εταιρεία στην οποία η Aramco έχει μερίδιο 70%, συνεργάζεται με δύο βιομηχανικούς κολοσσούς, τη BASF και τη Linde, σε τεχνολογία που μετατρέπει το πετρέλαιο σε χημικά χρησιμοποιώντας ηλεκτρική ενέργεια αντί για φυσικό αέριο για τη θέρμανση της διαδικασίας. Μια πλήρους κλίμακας πιλοτική μονάδα εγκαινιάστηκε στη Γερμανία τον Απρίλιο.

3ο πυλώνας: Μετατρέποντας την καφέ έρημο σε πράσινη όαση

Πρόκειται για τον τρίτο πυλώνα του γενικού σχεδίου της Aramco – την απεξάρτηση από τις εκπομπές άνθρακα. Η Aramco έχει μετατραπεί σε έναν από τους μεγαλύτερους πράσινους επενδυτές στον ενεργειακό κόσμο

Το ένα δέκατο των κεφαλαιουχικών δαπανών της, που ισοδυναμούν με 4-5 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως, και το ένα έκτο του προϋπολογισμού έρευνας και ανάπτυξης, ή άλλα 540 εκατομμύρια δολάρια, προορίζονται για επενδύσεις χωρίς υδρογονάνθρακες. Πέρυσι, το 1/5 από τα περίπου 1.000 διπλώματα ευρεσιτεχνίας που εξασφάλισε η Aramco στην Αμερική αφορούσαν την απαλλαγή από τις ανθρακούχες και τις ψηφιακές τεχνολογίες, από το 1/7 το 2022.

Η εταιρεία σχεδιάζει επίσης να διοχετεύσει 2 δισ. δολάρια σε καινοτόμες startups. Κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψης στη Σαουδική Αραβία τον Μάιο της Jennifer Granholm, υπουργού ενέργειας της Αμερικής, η Aramco υπέγραψε συμφωνίες με πολλές αμερικανικές πράσινες νεοφυείς επιχειρήσεις.

Η πιο ώριμη από τις πράσινες τεχνολογίες στο στόχαστρο της εταιρείας είναι η ανανεώσιμη ενέργεια. Η Rystad Energy, μια ερευνητική εταιρεία, εκτιμά ότι η εταιρεία θα αναπτύξει 12 γιγαβάτ (GW) σε δυναμικότητα παραγωγής αιολικής και ηλιακής ενέργειας έως το 2030, σε σύγκριση με σχεδόν καθόλου πριν από μερικά χρόνια.

Ο πρίγκιπας Μοχάμαντ έχει ορίσει ότι το ήμισυ της σημερινής «βρόμικης» παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας πρέπει να είναι καθαρή μέχρι το 2030. Χάρη στον καυτό ήλιο της ερήμου και, κατά τόπους, στους έντονους νυχτερινούς ανέμους, τα έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας της Σαουδικής Αραβίας απολαμβάνουν το χαμηλότερο κόστος στον κόσμο. Μία από τις νεοφυείς επιχειρήσεις που ξεχωρίζει είναι η Rondo, η οποία αναπτύσσει μπαταρίες που αποθηκεύουν ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ως θερμότητα.

Μέρος αυτής της καθαρής ενέργειας μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή εξίσου καθαρού υδρογόνου, το οποίο θα μπορούσε να αντικαταστήσει τους υδρογονάνθρακες τόσο ως αποθήκη ενέργειας όσο και σε ορισμένες βιομηχανικές διαδικασίες όπως η χαλυβουργία. Εκτός από ένα τέτοιο «πράσινο» υδρογόνο, που παράγεται με τη διάσπαση του νερού σε υδρογόνο και οξυγόνο χρησιμοποιώντας μεγάλες ποσότητες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, η Aramco θέλει να γίνει παγκόσμιος ηγέτης στο «μπλε» υδρογόνο, το οποίο προέρχεται από φυσικό αέριο, αλλά σε μια διαδικασία που εμποδίζει τον άνθρακα που προκύπτει να διαφύγει στην ατμόσφαιρα.

Στο πλαίσιο αυτής της προσπάθειας, η εταιρεία συνεργάζεται με την Topsoe, μια δανική εταιρεία μηχανικών, για τρόπους μείωσης τέτοιων εκπομπών. Έχει ήδη αποστείλει μικρές ποσότητες μπλε αμμωνίας, ένα αέριο από το οποίο μπορεί να παραχθεί εύκολα το υδρογόνο αλλά το οποίο είναι λιγότερο δύσκολο στη μεταφορά, σε πελάτες στην Ασία.

Η Aramco σχεδιάζει να παράγει 11 εκατομμύρια τόνους μπλε αμμωνίας ετησίως έως το 2030, περίπου το ένα πέμπτο από αυτό που ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας αναμένει να είναι η παγκόσμια αγορά για το υλικό.

Το υδρογόνο μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή συνθετικών υγρών καυσίμων που θα κάνουν την ίδια δουλειά —και θα χρησιμοποιούν την ίδια υποδομή— με τη βενζίνη, το ντίζελ και τα αεροπορικά καύσιμα, μείον τις εκπομπές άνθρακα. Η Aramco σχεδιάζει να επενδύσει εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια σε συνεργασία με την Repsol, μια ισπανική εταιρεία πετρελαίου, για την παραγωγή τέτοιων ηλεκτρονικών καυσίμων “drop-in”. Ως απόδειξη της ιδέας, ο κ. al-Khowaiter επισημαίνει τους αγώνες αυτοκινήτου Formula 1. Από το 2026, οι ομάδες, συμπεριλαμβανομένης της συνεργασίας της Aramco με την Aston Martin, μια βρετανική εταιρεία κατασκευής σπορ αυτοκινήτων, θα πρέπει να χρησιμοποιούν 100% βιώσιμα καύσιμα.

Κανένα από αυτά τα πράσινα στοιχήματα δεν είναι εγγυημένος νικητής. Η εκπλήρωση του βασιλικού στόχου της παραγωγής καθαρής ηλεκτρικής ενέργειας κατά 50% μοιάζει δύσκολος , δεδομένου ότι το ποσοστό σήμερα είναι 3%. Η μπλε αμμωνία, η οποία κοστίζει το ισοδύναμο των 250 δολαρίων ανά βαρέλι πετρελαίου, τριπλάσια από την τρέχουσα τιμή του αργού, παραμένει πολύ ακριβή για να πείσει τους αγοραστές να υπογράψουν μακροπρόθεσμα συμβόλαια. Τα συνθετικά καύσιμα θα μπορούσαν επίσης να αποδειχθούν ένα δαπανηρό και ενεργοβόρα αδιέξοδο που εξυπηρετεί μόνο στην επιβράδυνση της ηλεκτροδότησης των μεταφορών. Όσον αφορά την δέσμευση άνθρακα από τους καπναγωγούς των βιομηχανιών, πόσο μάλλον από την ατμόσφαιρα, παρά τις προσπάθειες πολλών ετών, η τεχνολογία παραμένει ακριβή, μη δοκιμασμένη σε κλίμακα και αμφιλεγόμενη μεταξύ των περιβαλλοντολόγων, πολλοί από τους οποίους τη βλέπουν ως πρόσχημα για να μην μειωθούν οι εκπομπές.

Πολλά από τα σχέδια απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές της Aramco έχουν όντως σχεδιαστεί για να κρατήσουν τον κόσμο να χρησιμοποιεί τα προϊόντα της, λέει ο Christyan Malek της τράπεζας JPMorgan Chase. Αλλά, προσθέτει, περιλαμβάνει επίσης να γίνουν αυτά τα προϊόντα «όσο το δυνατόν πιο πράσινα». Κάποιοι που βρίσκονται κοντά στην εταιρεία υποστηρίζουν ότι οι προσπάθειες του πετρελαϊκού γίγαντα μπορούν να θεωρηθούν ως ένα πραγματικό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. Ωστόσο αυτό μένει να φανεί πόσο έχει σχέση με την πραγματικότητα ή κατά πόσον έρχονται απλώς να «θολώσουν» τα νερά της σημερινής γκρίζας πραγματικότητας όσον αγορά τις εκπομπές άνθρακα από την ευρεία χρήση ορυκτών καυσίμων.